Ograniczenia w zakresie reklamowania środków spożywczych przy programach dla dzieci

2015-04-20

W związku z trwającymi pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz projektem ustawy o zdrowiu publicznym Konfederacja Lewiatan pragnie zwrócić uwagę na niepokojące działania podejmowane w obszarze żywności.

W procedowanych 2 projektach ustaw proponuje się wprowadzenie ograniczenia w zakresie reklamowania środków spożywczych przy programach dla dzieci.

W naszej opinii zmiany te są bezprzedmiotowe. Od 1 stycznia 2015 r. obowiązuje bowiem porozumienie nadawców telewizyjnych mające na celu zapewnienie szczególnej ochrony dzieci przed szkodliwymi dla nich treściami. W związku z koniecznością przeciwdziałania promocji niezdrowego odżywiania nadawcy przyjęli opracowany przez Polską Federację Producentów Żywności - Związek Pracodawców dokument pn. „Kryteria żywieniowe do samoregulacji dotyczącej reklamy żywności skierowanej do dzieci poniżej 12. roku życia" oraz założyli konieczność przedstawienia przez reklamodawcę oświadczenia o zgodności jego przekazu z ww. kryteriami. Nadmienić należy przy tym, że dokument został pozytywnie zweryfikowany przez Instytut Żywności i Żywienia.

Dokument ten stanowi również realizację art. 9 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych), zgodnie z którą: „Państwa członkowskie i Komisja zachęcają dostawców usług audiowizualnych do opracowania sposobów postępowania wobec niestosownych handlowych przekazów audiowizualnych towarzyszących audycjom dla dzieci lub będących elementem tych audycji i stanowiących reklamę artykułów żywnościowych lub napojów, które zawierają składniki odżywcze i substancje o działaniu odżywczym lub fizjologicznym, zwłaszcza takie jak tłuszcze, kwasy tłuszczowe trans, sól/sód i węglowodany, niezalecane w nadmiernych ilościach w codziennej diecie."

W samoregulacji wskazano, że reklamy i wskazania sponsorskie przekazane nadawcom bez oświadczenia nie zostaną wyemitowane przy audycjach dla dzieci, czyli audycjach, które ze względu na porę nadawania (w godzinach 6:00 ‒ 20:00) i treść są adresowane głównie do dzieci w wieku od 4 do 12 lat.

Przyjęta granica 12 roku życia jest powszechnie stosowana w oznaczaniu treści, które są nieodpowiednie dla dzieci, również w innych krajach UE, jak Francja czy Wielka Brytania.

Oczywiście dokonanie rzetelnej oceny efektywności przyjętych rozwiązań będzie możliwe po dłuższym czasie funkcjonowania porozumienia nadawców. Jednakże, wziąwszy pod uwagę jej powszechność (wszyscy nadawcy, wszystkie reklamy przy programach dla dzieci), należy się spodziewać dużej skuteczności.

Warto także zaznaczyć, że kryteria zaproponowane przez przemysł dają szansę na stosowanie komunikacji do dzieci po spełnieniu wymagań, które zmuszą wielu producentów do przeformułowania swoich produktów. W ten sposób produkty o pozytywnych walorach żywnościowych zyskują swoistą przewagę konkurencyjną, a samoregulacja prowadzi
do innowacji w pożądanym kierunku i jednocześnie gwarantuje dalszy rozwój polskiego sektora rolno-spożywczego.

Tymczasem proponowane w projektach ustaw rozwiązania jednoznacznie przekreślają dorobek nadawców oraz wielu organizacji, które były zaangażowane w proces stworzenia i wdrożenia przedmiotowej samoregulacji.

W opinii członków zrzeszonych w Konfederacji Lewiatan podejmowanie działań, które mogą prowadzić do podziału na żywność „zdrową" i „niezdrową" może mieć negatywny wpływ nie tylko na obszarze polskim, ale również być dodatkowym argumentem dla zagranicznych przeciwników polskich produktów. Już w trakcie prac nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia dotyczącym ograniczenia w sprzedaży w szkołach niektórych środków spożywczych przedsiębiorcy zwrócili uwagę na możliwe konsekwencje ustawowych regulacji, które mogą taki podział wprowadzić. Bardzo pozytywny odzew i zrozumienie ze strony posłów i Rządu w pracach nad tym projektem rodzą nadzieję, że również w przypadku procedowanych projektów ustaw (projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz projektu ustawy o zdrowiu publicznym) uda się znaleźć kompromis.

Wnosimy zatem o rozwagę przy tworzeniu przepisów tak, aby nie stworzyć barier w obrocie i sprzedaży żywności produkowanej w Polsce.