Stanowisko dotyczące projektu decyzji Prezesa UKE w sprawie określenia rynku właściwego jako hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji

2016-04-05

Konfederacja Lewiatan popiera konsultowane projekty decyzji i postanowienia dla hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, ale zauważa konieczność znoszenia kolejnych obciążeń regulacyjnych na obszarach skutecznie konkurencyjnych.

Stanowisko

dotyczące projektu decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie określenia rynku właściwego jako hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarze całego kraju, z wyłączeniem obszarów gminnych określonych w Załączniku nr 1 do projektu tej decyzji, ustalenia, że na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarze całego kraju, z wyłączeniem obszarów gminnych określonych w Załączniku nr 1 do projektu tej decyzji, występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej, wyznaczenia Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarze całego kraju, z wyłączeniem obszarów gminnych określonych w Załączniku nr 1 do projektu tej decyzji, oraz nałożenia na Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie obowiązków regulacyjnych
oraz
projektu postanowienia Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie określenia rynku właściwego jako hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarach gminnych, określonych w Załączniku nr 1 do projektu tego postanowienia, ustalenia, że na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarach gminnych, określonych w Załączniku nr 1 do projektu tego postanowienia nie występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej ani przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą oraz ustalenia, że na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarach gminnych, określonych w Załączniku nr 1 do projektu tego postanowienia występuje skuteczna konkurencja.

 

W nawiązaniu do prowadzonych postępowań konsultacyjnych, Konfederacja Lewiatan w pełni popiera przedłożone propozycje, które zmierzają do deregulacji części hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji w 26 gminach.

Postępowania konsultacyjne dotyczą dwóch propozycji:

1) projektu decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie określenia rynku właściwego jako hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarze całego kraju, z wyłączeniem obszarów gminnych określonych w Załączniku nr 1 do projektu tej decyzji, ustalenia, że na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarze całego kraju, z wyłączeniem obszarów gminnych określonych w Załączniku nr 1 do projektu tej decyzji, występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej, wyznaczenia Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarze całego kraju, z wyłączeniem obszarów gminnych określonych w Załączniku nr 1 do projektu tej decyzji, oraz nałożenia na Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie obowiązków regulacyjnych;

2) projektu postanowienia Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie określenia rynku właściwego jako hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarach gminnych, określonych w Załączniku nr 1 do projektu tego postanowienia, ustalenia, że na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarach gminnych, określonych w Załączniku nr 1 do projektu tego postanowienia nie występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej ani przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą oraz ustalenia, że na hurtowym rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, na obszarach gminnych, określonych w Załączniku nr 1 do projektu tego postanowienia występuje skuteczna konkurencja.

Z przeprowadzonej analizy hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, określonych w Załączniku nr 1 do niniejszego postanowienia wynika, że na 26 obszarach gminnych występują takie warunki konkurencji, które nie uzasadniają uznania na tych obszarach Orange Polska S.A. za przedsiębiorcę o znaczącej pozycji rynkowej, czego dowodzą następujące wnioski z analizy:

• po stronie podażowej w chwili obecnej działa jeden podmiot, Orange Polska S.A., świadczący hurtowe usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji innym podmiotom;

• na analizowanym rynku występuje potencjalna konkurencja, gdyż można stwierdzić zdolność innych przedsiębiorców do rozpoczęcia świadczenia hurtowych usług lokalnego dostępu w stałej lokalizacji;

• występuje jeden podmiot (Orange Polska S.A), który w efekcie nałożonego obowiązku regulacyjnego świadczenia usług LLU, posiadający obecnie wysoki bezwzględny udział w rynku właściwym.

Biorąc jednak pod uwagę rzeczywiste udziały Orange Polska S.A. na rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji na poziomie detalicznym - (14,7%), niską sprzedaż LLU oraz analizę innych kryteriów oceny znaczącej pozycji rynkowej, nie ma podstaw do stwierdzenia, iż na 26 obszarach rynku 3a/2014 występuje podmiot o znaczącej pozycji rynkowej.

Konfederacja Lewiatan popiera wszelkie działania i decyzje Prezesa UKE o charakterze deregulacyjnym w sektorze telekomunikacyjnym, które przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności i innowacyjności, a także rozwoju gospodarki cyfrowej w Polsce.

Gospodarka cyfrowa staje się istotnym i dynamicznie rozwijającym się sektorem polskiego życia ekonomicznego. Nowoczesne technologie informacyjne i telekomunikacyjne są obecnie jednym z najistotniejszych stymulatorów wzrostu gospodarczego oraz poziomu zatrudnienia. Zgodnie z wynikami badań dotyczących wpływu rozwoju Internetu szerokopasmowego na społeczeństwo i gospodarkę w Polsce zleconych przez Ministerstwo Cyfryzacji, w latach 2010-2023 rozwój szerokopasmowego dostępu przełoży się łącznie na przeszło 5-proc. wzrost PKB, czyli kwotę ponad 100 mld zł.  Szacuje się również, że wzrostowi PKB towarzyszyć będzie wzrost wpływów podatkowych w wysokości 20 mld zł. Wzrost PKB będzie (i jest) wynikiem dostępu przedsiębiorstw do technologii ICT, czego efektem jest wzrost produktywności i konkurencyjności, efektywniejsza alokacja zasobów oraz kreacja nowych usług.

W związku z powyższym, priorytetem powinny być działania wspierające rozwój sieci szerokopasmowych, które stanowią infrastrukturę dla całej gospodarki i przedsiębiorczości oraz mają istotny wpływ proinnowacyjny w sektorze usług wysokich technologii. Dzięki działaniom deregulacyjnym w sektorze rynku telekomunikacyjnego nastąpi wzrost inwestycji w sieci szerokopasmowe z uwagi na zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego wskutek wyrównanych szans na pozyskiwanie klientów usług na wybudowanej infrastrukturze. W efekcie deregulacja na danym obszarze prowadzić będzie do rozwoju sieci nie tylko po stronie operatora zderegulowanego ale także operatorów alternatywnych. Wyrównywanie szans konkurencyjnych przełoży się nie tylko na zwiększenie zachęt inwestycyjnych, ale także wzrost wachlarza ofertowego a także obniżki cen dla klientów końcowych. Konfederacja Lewiatan obserwując rynek telekomunikacyjny zauważa pozytywne skutki poprzednich działań deregulacyjnych Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na 76 obszarach rynku 5/2007 (hurtowy dostęp szerokopasmowy - BSA) w 2014 roku, które stanowiły dodatkowy bodziec inwestycyjny i konkurencyjny. W wyniku tych działań zwiększyły się inwestycje OPL w sieci FTTH oraz wprowadzone zostały promocyjne ceny usług detalicznych dostępu do Internetu. Orange Polska w ostatnim roku zainwestował ponad 400 mln zł w technologię światłowodową, budując infrastrukturę, w zasięgu której znalazło się do końca ubiegłego roku ok 700 tys. gospodarstw domowych. Ponadto, OPL wchodzi ze swoimi inwestycjami FTTH na obszary, gdzie jest już znacznie silniejszy podmiot ze swoją infrastrukturą, który nie jest regulowany.

W ocenie Konfederacji Lewiatan zaproponowany kierunek deregulacji jest jak najbardziej słuszny, choć wydaję się zasadne, aby obszar zderegulowany został zwiększony zgodnie z panującymi na rynku telekomunikacyjnym warunkami konkurencji, zwłaszcza na terenach gdzie inwestycje Orange w sieć FTTH mogą napotkać opór ze strony już działających na tych rynkach podmiotów. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że układ sił na rynku infrastruktury telekomunikacyjnej na przestrzeni ostatnich lat zmienił się diametralnie. Orange Polska, który do niedawna miał jeszcze pozycję monopolisty na rynku usług szerokopasmowych, dzisiaj posiada zaledwie 35% udział w krajowym rynku detalicznym tych usług. Ponadto, istnieje kilkaset gmin, w których udział Orange Polska jest niższy niż udział innego operatora działającego w danej gminie. Dysproporcje te są znaczne i sięgają czasami nawet 50% (jak w przypadku Gdańska, gdzie o ile nam wiadomo udział Orange Polska stanowi kilkanaście procent, a udział największego konkurenta -  ponad 60%). 

Zdaniem Konfederacji Lewiatan działania deregulacyjne są zwłaszcza potrzebne na polskim rynku telekomunikacyjnym. Polska w procesach zmian funkcjonowania państwa, gospodarki i społeczeństwa uczestniczy, ale ma jeszcze wiele do zrobienia. W rankingu krajów UE pod względem rozwoju gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego DESI 2016, Polska spadła do grupy państw pozostających w tyle, gdyż tempo nadrabiania przez nią zaległości jest niższe w porównaniu z wynikiem rankingu DESI między 2014 a 2015 r. W ramach rankingu DESI 2016 Polska uzyskała ogólna ocenę 0,43 i zajmuje 22. miejsce wśród 28 państw członkowskich UE. Polska zanotowała umiarkowany postęp w czterech spośród pięciu wymiarów DESI. Chociaż wielu Polaków wybiera mobilną łączność szerokopasmową (94 na 100), co stawia Polskę na 5. miejscu w UE, tylko 57% gospodarstw domowych ma stacjonarne szerokopasmowe połączenie z Internetem (26. miejsce w UE) i Polska plasuje się na ostatniej pozycji w rankingu zasięgu stacjonarnej łączności szerokopasmowej. W porównaniu z innymi obywatelami UE Polacy mają opory przed korzystaniem z sieci; z zaledwie 65% regularnych użytkowników Internetu Polska zajmuje 24. miejsce w UE. Może to być spowodowane brakiem umiejętności cyfrowych. Wskaźnik zaledwie 40% osób posiadających podstawowe umiejętności cyfrowe plasuje Polskę na 24. miejscu w UE. Aktywne wykorzystanie e-administracji utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie i zaledwie 22% użytkowników Internetu składa formularze elektroniczne (21. miejsce w UE). W 2014 roku wskaźniki dotyczące stanu infrastruktury teleinformatycznej w Polsce względem UE wynosiły: pokrycie sieci szerokopasmowej na gospodarstwo domowe (85%/97%), pokrycie sieciami NGA na gospodarstwo domowe (53%/68%), udział abonentów sieci szerokopasmowej >30Mbps  (28%/26%), udział abonentów sieci szerokopasmowej >100Mbps (5%/9%), udział abonentów DSL w sieci szerokopasmowej (40%/70%), udział zasiedziałych operatorów w rynku sieci szerokopasmowej (32%/41%), pokrycie HSPA (100%/97%), pokrycie LTE (67%/79%), pokrycie mobilnym Internetem (86%/72%).

Powyższe dane pokazują jak wiele mamy jeszcze do zrobienia aby poprawić wskaźniki penetracji szerokopasmowego Internetu w naszym kraju i stworzyć warunki dla rozwoju otoczenia sprzyjającego inwestycjom w infrastrukturę telekomunikacyjną.

Rozwój rynku telekomunikacyjnego poprzez stwarzanie zachęt inwestycyjnych wpisuje się także w „Plan na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki ponieważ wśród zidentyfikowanych 5 filarów „silnej polskiej gospodarki" przynajmniej 3 (reindustrializacja, rozwój innowacyjnych firm, rozwój społeczny i regionalny) są silnie i bezpośrednio warunkowane dostępnością szybkich łączy, nie tylko w dużych miastach, ale w całym kraju. Telekomunikacja jako tzw. technologia ogólnego przeznaczenia (general purpose technology wg OECD) jest bowiem jednym z podstawowych narzędzi nowoczesnej gospodarki, bez którego, m.in. z prozaicznego powodu braku szybkiej łączności nie rozwiną się innowacyjne firmy (także start-upy).

Konkludując, Konfederacja Lewiatan popiera konsultowane projekty decyzji i postanowienia dla hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji, ale zauważa konieczność znoszenia kolejnych obciążeń regulacyjnych na obszarach skutecznie konkurencyjnych. Tylko działania deregulacyjne odpowiadające rzeczywistej sytuacji konkurencyjnej na rynku telekomunikacyjnym wpłyną pozytywnie na rozwój nowoczesnej infrastruktury i realizację postanowień Europejskiej Agendy Cyfrowej oraz Narodowego Planu szerokopasmowego.

 

Konfederacja Lewiatan, 5 kwietnia 2016 r.

KL/149/60/KK/2016