Stanowisko w sprawie projektu ustawy o składce audiowizualnej (druk 443)

2016-05-12

Projekt ustawy o składce audiowizualnej proponuje nowy system powszechnej daniny publicznej na rzecz mediów narodowych (składka audiowizualna) obciążający punkty poboru energii elektrycznej. Podmiotami obowiązanymi do zapłaty składki, od 1 stycznia 2017 r., będą końcowi odbiorcy energii elektrycznej bez względu na ich status prawny. Zryczałtowana wysokość składki to 15 zł miesięcznie od każdego punktu poboru.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/72/WE, w pełni uwzględniając odpowiednie postanowienia Traktatu, w szczególności jego art. 86, państwa członkowskie mogą w ogólnym interesie gospodarczym nałożyć na przedsiębiorstwa działające w sektorze elektroenergetycznym obowiązki użyteczności publicznej, które mogą odnosić się do bezpieczeństwa, w tym również do bezpieczeństwa dostaw, regularności, jakości i ceny dostaw, a także ochrony środowiska, w tym również do efektywności energetycznej, energii ze źródeł odnawialnych i ochrony klimatu.

Takie obowiązki muszą być jasno określone, przejrzyste, niedyskryminacyjne, weryfikowalne i gwarantować wspólnotowym przedsiębiorstwom energetycznym równość dostępu do konsumentów krajowych.

Istnieje poważna wątpliwość czy państwo może nakładać obowiązki użyteczności publicznej spoza ww. zakresu. Niewątpliwie zaś pobieranie składki audiowizualnej nie mieści się w dyspozycji przepisu art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/72/WE. W przypadku gdyby inkasent dokonywał poboru opłat - zgodnie z projektem  pod groźbą sankcji administracyjnej - istotne znaczenie ma fakt, czy koszty związane z tą działalnością zostaną pokryte przez wynagrodzenie inkasenta. Kwota wynagrodzenia inkasenta, może również nie pokrywać rzeczywistych kosztów ponoszonych w związku z poborem podatku. W przypadku gdyby wskazana w ustawie kwota wynagrodzenia nie pokrywa kosztów inkasenta, mamy do czynienia z występowaniem subsydiowania skrośnego, czyli finansowania kosztów poboru składki przez działalność koncesjonowaną przedsiębiorstwa energetycznego. Taka sytuacja jest niedopuszczalna zarówno na gruncie prawa europejskiego jak również zapisów ustawy prawo energetyczne.

W związku z faktem istnienia poważnych wątpliwości co do dopuszczalności realizacji zadań inkasenta opłaty audiowizualnej w dyspozycji przepisu art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/72/WE, konieczne jest wykluczenie ryzyka występowania subsydiowania skrośnego. Oznacza to, że stawka wynagrodzenia inkasenta musi pokrywać koszty działalności inkasenta.

Zaproponowana stawka wynagrodzenia dla inkasenta liczona jako iloczyn liczby punktów poboru obsługiwanych przez tego inkasenta, według stanu z pierwszego dnia danego miesiąca, oraz kwoty 0,20 zł. jest za niska nie pokrywa kosztów jakie przedsiębiorstwo energetyczne (inkasent) poniesie w związku z obsługą klientów (zakres informowania, pobierania składki  i prowadzenia rozliczeń oraz prowadzenia ewidencji wpłat i raportowania do US). 

Dodatkowo wnioskujemy o uwzględnienie podniesionej stawki wynagrodzenia nie tylko przez pierwszy rok ale  co najmniej przez pierwsze 3 lata, co umożliwi zwrot nakładów na dostosowanie systemów informatycznych do narzuconych obowiązków.

Zdaniem Konfederacji Lewiatan projektowane zmiany nie powinny skutkować istotnym zwiększeniem kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, a w konsekwencji wywołaniem również negatywnych skutków dla konsumentów, co jak rozumiemy nie jest intencją ustawodawcy.

Z przedstawionego projektu ustawy wynika, iż nowa składka miałaby wprowadzić prostą zależność powiazania opłaty z „liczbą liczników". Taka formuła wydaje się nieuzasadniona zwłaszcza wobec świadczenia usług celu publicznego przez np. przedsiębiorców przesyłowych. Przedsiębiorcy, w celu zapewnienia zasilenia dla swojej infrastruktury rozprzestrzenionej na terenie całego kraju, muszą korzystać z wielu punktów poboru energii. Nie ma bowiem możliwości zastosowania jednego zbiorczego licznika dla tak rozległej infrastruktury.

Bardzo duża liczba punktów poboru energii (PPE) służącej dostarczeniu zasilania do infrastruktury sprawia, że ta prosta zależność „jeden licznik = jedna składka audiowizualna" w sposób nieuzasadniony i nieproporcjonalny obciąży przedsiębiorców dodatkowymi kosztami za korzystanie z infrastruktury przesyłowej.

Będzie się to wiązało z nawet z kilkunastokrotnym wzrostem obciążeń w stosunku do sytuacji obecnej, pomimo, iż liczba odbiorników telewizyjnych i radiowych używanych przez przedsiębiorcę nie ulega zmianie, a wzrost opłaty będzie spowodowany w praktyce jej poborem powiązanym z licznymi elementami infrastruktury sieciowej, która wymaga zasilania energetycznego, a tym samym zastosowania licznika energii elektrycznej.

Należy mieć na uwadze, że wspomniane powyżej urządzenia nie są w jakikolwiek sposób skorelowane z odbiornikami radiowo-telewizyjnymi, a służą wyłącznie do dostarczania usług na rzecz społeczeństwa. Nałożenie na podmioty przesyłowe dodatkowej opłaty, może mieć wpływ na cenę usług przez nie świadczonych.

Zdaniem Konfederacji Lewiatan projektowane rozwiązania ustawowe mogłoby się opierać na wyłączeniu z przepisów niniejszej ustawy punktów poboru energii, związanych z utrzymaniem urządzeń służących realizacji celu publicznego w rozumieniu art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami (zasilanie infrastruktury służącej podstawowym celom publicznym m.in. sygnalizacja świetlna, oświetlenie ulic, monitoring miejsc publicznych, komunikacja, czy łączność).

Apelujemy zatem o rozważenie poniższych wariantów zmian w projekcie ustawy:

Wariant I - wyłączenie dla urządzeń przesyłowych: obejmuje wszystkich przedsiębiorców przesyłowych w tym telekomunikację; całkowite wyłączenie z przepisów niniejszej ustawy punktów poboru, związanych z utrzymaniem urządzeń służących realizacji celu publicznego w rozumieniu art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami (urządzeń przesyłowych); celem doprecyzowania można zaproponować, aby Minister właściwy ds. rozwoju lub cyfryzacji (ewentualnie energii) w drodze rozporządzenia określił szczegółowy wykaz rodzajów urządzeń podlegających takiemu wyłączeniu; powyższe rozwiązanie zwolniłoby infrastrukturę telekomunikacyjną od poboru składki; przedsiębiorca przesyłowy, w tym telekomunikacyjny ponosiłby opłatę jedynie za punkty poboru energii, z których prąd jest wykorzystywane na jego własne potrzeby.

Propozycja zmiany:

Art. 23a

„1.  Zwalnia się od obowiązku zapłaty składki odbiorcę końcowego będącego przedsiębiorcą przesyłowym świadczącym usługi celu publicznego w rozumieniu art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w odniesieniu do punktów poboru, w których energia elektryczna jest pobierana w celu utrzymania urządzeń przesyłowych.

2.  Minister właściwy ............. w drodze rozporządzenia określi szczegółowy wykaz rodzajów  urządzeń podlegających wyłączeniu o którym mowa w ust. 1."

Wariant II - przedsiębiorcy płacą opłatę na dotychczasowych zasadach: projekt ustawy służyłby tylko naliczaniu i inkasowaniu składki audiowizualnej od osób fizycznych, wobec których obecnie jest duży problem ze ściągalnością składki, natomiast firmy i instytucje wnosiłyby opłaty abonamentowe na dotychczasowych zasadach.

Wariant III  - opłata tylko za jeden licznik: płatność składki abonamentowej od jednego licznika każdej osoby fizycznej lub prawnej; dla osób fizycznych decyduje adres zameldowania lub inny wg oświadczenia; w przypadku osób prawnych adres wpisany wraz z siedzibą w KRS lub inny wg oświadczenia;

Uwagi szczegółowe. 

 Art. 7  - Proponujemy  doprecyzowanie

„Obowiązek zapłaty składki za dany miesiąc powstaje pierwszego dnia każdego miesiąca."

 Art.9 ust.3. -  Proponujemy doprecyzowanie

„3. Składka zapłacona przed dniem powstania obowiązku zapłaty stanowi nadpłatę i podlega z urzędu zaliczeniu przez inkasenta na poczet składek należnych za kolejne miesiące ."

Art.11 ust. 1 pkt 1 - Proponujemy zmianę w pkt 1 polegającą na ujednoliceniu zakresu zadań nałożonych na inkasenta. Nie widzimy uzasadnienia pobierania dodatkowych oświadczeń w przypadkach zawierania bądź zmian umowy.

„1) przy zawieraniu umowy albo dokonywaniu w niej zmian  odebrać   od odbiorcy końcowego oświadczenie o zapoznaniu się z   przekazać informację o obowiązku zapłaty składki i sposobie jej uiszczania;"

Art. 12 ust. 1 pkt. 3 - Proponujemy zmianę terminu przekazywania deklaracji. 

„3) przekazywać organowi podatkowemu, za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.2), w terminie do dziesiątego dwudziestego dnia miesiąca, deklarację o wysokości składki pobranej w poprzednim miesiącu oraz o wynagrodzeniu przysługującym inkasentowi za ten miesiąc;"

Art.13 ust. 2 - Proponujemy doprecyzowanie aby kwota pomniejszenia wynagrodzenia była  adekwatnie do uchybienia inkasenta.

„2. W przypadku gdy inkasent nie przekazał pobranej składki terminowo w pełnej kwocie jego wynagrodzenie jest pomniejszane o kwotę wynagrodzenia odpowiadającą wynagrodzeniu od składek które przekazał nieterminowo."

  Art.14. - Proponujemy doprecyzowanie aby nie było podwójnego karania inkasenta za te same czynności.

„Na inkasenta, który nie wykonuje obowiązków wynikających z ustawy innych niż wynikające z Art. 13 pkt 1 lub wykonuje je nienależycie, organ podatkowy może nałożyć, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości do 500 000 zł. Określając wysokość kary pieniężnej, uwzględnia się przyczyny, rodzaj i zakres uchybienia oraz stopień dotkliwości kary dla inkasenta."

 

Konfederacja Lewiatan,

Warszawa 12 maja 2016 r.

KL/210/92/KK/2016