Uwagi do funkcjonowania schematu płatniczego

2017-01-26

W ocenie Konfederacji Lewiatan istnieją wątpliwości co do tego jak należy rozumieć pojęcie „nieautoryzowane transakcje płatnicze" oraz czy podmiot prowadzący schemat płatniczy będzie posiadał wiedzę w tym zakresie.

Stanowisko Konfederacji Lewiatan do projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów
w sprawie funkcjonowania schematu płatniczego (dalej: projekt)

1)      Par. 4 pkt 2 projektu

W opinii Konfederacji Lewiatan zawarty w projektowanym przepisie zapis „sposób naliczania opłaty z tytułu kompensaty netto, przy uwzględnieniu wysokości ustalonych stawek dla każdego rodzaju instrumentu, w podziale na waluty" może być trudny do zastosowania. Zwracamy bowiem uwagę, iż „kompensata netto", zgodnie z definicją zawartą w Rozporządzeniu 2015/751 to „całkowita kwota netto płatności, rabatów lub zachęt otrzymanych przez wydawcę od systemu kart płatniczych, agenta rozliczeniowego lub innego pośrednika w związku z transakcjami płatniczymi lub powiązanymi czynnościami opartymi na karcie". Kompensata netto nie ma więc charakteru ustalonej z góry opłaty, powinna być obliczana na bieżąco - bowiem tego typu przychody wpływają na rozmiar potencjalnych przychodów wydawcy instrumentu płatniczego z tytułu opłat interchange (o ile kwota świadczeń uzyskanych przez niego od systemu /agenta rozliczeniowego /innego pośrednika przekroczy sumę wydatków/kosztów  poniesionych na rzecz uczestników systemu  w związku z transakcjami płatniczymi bądź innymi powiązanymi działaniami).

2)      Par. 6 ust. 1 projektu

W ocenie Konfederacji Lewiatan istnieją wątpliwości co do tego jak należy rozumieć pojęcie „nieautoryzowane transakcje płatnicze" oraz czy podmiot prowadzący schemat płatniczy będzie posiadał wiedzę w tym zakresie.

Wskazujemy, iż zgodnie z art. 40 ustawy o usługach płatniczych, transakcję płatniczą uważa się za autoryzowaną , jeżeli płatnik wyraził zgodę na wykonanie transakcji płatniczej w sposób przewidziany w umowie między płatnikiem a jego dostawcą. Użytkownik instrumentu płatniczego jest zobowiązany do zgłoszenia dostawcy transakcji nieautoryzowanych (art. 44 ustawy). W przypadku konsumentów, ciężar dowodu, że transakcja płatnicza była nieautoryzowana spoczywa na dostawcy (wydawcy instrumentu płatniczego), w odniesieniu do nie konsumentów - można działanie przepisu art. 45 „wyłączyć" stosując  odpowiednie uregulowania umowne. Płatnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze przeprowadzone przed dokonaniem zgłoszenia utraty instrumentu płatniczego do określonej w art. 47 ustawy kwoty,  chyba że doprowadził do nich umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa - wówczas odpowiada za nie w pełnej wysokości.

Mając na względzie powyższe, należy zwrócić uwagę, iż wiedzę o transakcjach, co do których użytkownik instrumentu płatniczego twierdzi, że nie zostały autoryzowane (tj. ze nie wyraził zgody na ich przeprowadzenie w sposób wskazany w umowie) posiada wydawca instrumentu płatniczego, a nie podmiot prowadzący schemat płatniczy, a co za tym idzie - schemat płatniczy, aby wykonać ten obowiązek - musiałby pozyskać stosowne informacje od wydawców instrumentów płatniczych

Aby pozyskać dane, niezbędna jest wiedza, co należy  rozumieć pod pojęciem „nieautoryzowanych transakcji płatniczych" - czy oznaczać ma to sumę tych transakcji, co do których nastąpił zwrot kwoty transakcji na rzecz użytkownika instrumentu płatniczego, czy też sumę kwot zgłoszonych roszczeń przez użytkowników?  Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że:

·         może się zdarzyć, że użytkownik zgłasza transakcję jako nieautoryzowaną , ale istnieje wątpliwość, czy istotnie tak było - niekiedy wydawca nie jest w stanie jednoznacznie wykazać braku autoryzacji lub sądy oceniają materiał dowodowy w sprawie na korzyść użytkownika;

·         użytkownik odpowiada za transakcje nieautoryzowane w sytuacji, gdy doprowadził do nich umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa - czy tego typu transakcje też winny być zaliczone do transakcji nieautoryzowanych, które podlegać maja raportowaniu do NBP;

·         jak traktować „sprawy w toku" - gdy toczy się postępowanie w sprawie (reklamacyjne, sądowe), które nie zostało jeszcze zakończone?

Konfederacja Lewiatan, Warszawa 26 stycznia 2017 r.,
KL/40/20/ADP/2017