Zwolnienia wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy

2014-08-12

Opinia do projektu z dnia 22 lipca 2014 r. rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy, stanowi wykonanie zawartej w art. 119 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2014 r. poz. 752) delegacji ustawowej do określenia w rozporządzeniu zwolnień niektórych wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy. Zgodnie z przewidzianą delegacją Minister właściwy do spraw finansów publicznych uprawniony jest do czasowego zwolnienia z obowiązku oznaczania niektórych wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, w przypadku gdy:
1) uzasadnia to ważny interes państwa lub podmiotów obowiązanych do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy,

2) wynika to z przepisów prawa Unii Europejskiej lub umów międzynarodowych lub

3) gdy wskazuje na to przeznaczenie niektórych wyrobów akcyzowych, w postaci próbek do badań naukowych, laboratoryjnych lub jakościowych.

Projekt rozporządzenia z dnia 22 lipca 2014 r. zakłada utrzymanie przez okres kolejnych dwóch lat, tj. do 31 grudnia 2016 r. zwolnienia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy, m. in. wyrobów akcyzowych, jakimi są cygara i cygaretki. W uzasadnieniu projektu wskazano, że zwolnienie z obowiązku oznaczania znakami akcyzy niektórych wyrobów akcyzowych wprowadzane jest ze względu na nakłady finansowe jakie musiałby ponieść budżet państwa w związku z prowadzeniem systemu oznaczeń, trudnościami technicznymi związanymi z aplikowaniem znaków akcyzy na niektóre wyroby akcyzowe oraz niewielką „czarną strefą".

Systematycznie wprowadzane w ostatnich latach podwyżki stawek podatku akcyzowego na papierosy, spowodowały pojawianie się na rynku wyrobów tytoniowych, od których nie było konieczności odprowadzania podatku akcyzowego (mokry tytoń, kadzidełka tytoniowe itp.).
Z uwagi na fakt, że generowana w ten sposób szara strefa osiągnęła znaczne rozmiary Minister Finansów podjął działania mające na celu odpowiednie doprecyzowanie przepisów akcyzowych.
Częściowo działania te przyniosły skutek. Powszechne kilka lat temu w sprzedaży „liście tytoniu" lub „mokry tytoń", wykorzystywane do produkcji papierosów, obecnie są rzadko spotykane. Niemniej w czasie, jaki upłynął pomiędzy zdiagnozowaniem luki w przepisach akcyzowych a wejściem w życie przepisów uszczelniających, budżet państwa poniósł nieodwracalne straty liczone w mln zł.

W naszej ocenie obecnie nadal podejmowane są działania mające na celu produkcję papierosów z wyrobów tytoniowych objętych niższymi stawkami podatku akcyzowego. W okresie ostatnich dwóch lat znacząco wzrosła sprzedaży „cygar imprezowych", tj. wyrobów tytoniowych objętych obniżoną stawką podatku akcyzowego, a wykorzystywanych jako źródło surowca do ręcznego skręcania papierosów. Według szacunkowych obliczeń na podstawie sprzedaży z wybranych punktów detalicznych, wielkość rynku cygar, wykorzystywanych jako surowiec do wyrobu papierosów, wynosi ok 1000 ton rocznie (pozwalających na wyprodukowanie około 1 mld. sztuk papierosów). Biorąc pod uwagę poziom sprzedaży legalnego tytoniu do palenia, który spadł do poziomu 2 106 ton w 2013 roku, widać wyraźnie, że konsumpcja tytoniu do palenia nabywanego w formie cygar imprezowych, może stanowić prawie połowę konsumpcji tradycyjnego tytoniu do palenia. Powyższe nie pozwala zgodzić się ze stwierdzeniem dotyczącym niewielkiej skali „czarnego rynku" oraz z faktem, że nakłady finansowe związane z wprowadzeniem systemu oznaczeń, obciążającymi budżet państwa i podatników nie są zasadne. Ważne jest bowiem dokładne monitorowanie skali oraz sposobu sprzedaży nowego produktu rynkowego, który powstał jako substytut wyrobów, które zostały uznane za produkty omijające przepisy akcyzowe.

Mając na uwadze powyższe postulujemy, aby projekt nowelizacji przewidywał zwolnienie z obowiązku oznaczania znakami akcyzy na cygara i cygaretki do dnia 31 grudnia 2015 r., czyli rok krócej w stosunku do projektowanej zmiany. Roczny okres zwolnienia pozwoli na przygotowanie się do realizacji obowiązku oznaczania znakami akcyzy cygar i cygaretek zarówno przez administrację państwową, jak i podmioty działające na rynku krajowym i zagranicznym.

Obowiązek oznaczania znakami akcyzy cygar i cygaretek wprowadzony od 1 stycznia 2016 roku, pozwoli na w pełni efektywne przeprowadzanie kontroli przez Służbę Celną w całym łańcuchu dostaw. Umieszczanie znaków akcyzowych na cygarach i cygaretkach pozwoli również innym powołanym do tego służbom włączyć się w proces kontroli, szczególnie na poziomie sklepów detalicznych. Umieszczenie znaków akcyzowych na tych wyrobach zagwarantuje pełną ściągalność należnego podatku z bardzo dynamicznie rosnącej kategorii wyrobów tytoniowych służących produkcji papierosów. Jeżeli obecna dynamika wzrostu zainteresowania tymi wyrobami utrzyma się w kolejnych latach, w znaczący sposób zwiększy się ryzyko związane z potencjalnymi oszustwami związanymi z nieodprowadzaniem należnego podatku akcyzowego. Wprowadzenie tego obowiązku spowoduje również, że wszystkie kategorie wyrobów tytoniowych, będą objęte takimi samymi obowiązkami. Obecnie bowiem również susz tytoniowy sprzedawany konsumentom jest objęty obowiązkiem oznaczania znakami akcyzowymi.