Uwagi do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie określenia kategorii podatników i płatników obsługiwanych przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwego miejscowo

2015-10-05

Uwaga ogólna do propozycji utworzenia Wyspecjalizowanego Urzędu Skarbowego

W związku z danymi zaprezentowanymi podczas spotkania w Ministerstwie Finansów w dniu 25 września 2015 r. dotyczącym Strategii Rozwoju Administracji Podatkowej na lata 2016-2020 dotyczącymi ilości podatników, którzy byliby „przypisani" do Wyspecjalizowanego Urzędu Skarbowego, uważany za zasadne rozważenie dwu-etapowego procesu dochodzenia do rozwiązania powstania ww. urzędu.

Podczas spotkania uzyskaliśmy informację, że podatników spełniających kryteria wyrażone w projekcie rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia kategorii podatników i płatników obsługiwanych przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwego miejscowo jest ok. 3 800 (z czego z poza województwa mazowieckiego ok. 1 700).

Dla porównania na pierwszym spotkaniu w Ministerstwie Finansów, poświęconym ww. tematyce, które odbyło się w dniu 20 sierpnia 2015 r. była mowa o ok. 1000 podatników, (z czego z poza województwa mazowieckiego ok. 120).

Biorąc pod uwagę powyższe dane liczbowe należy rozważyć, czy nie rozłożyć w czasie (2 lata) procesu tworzenia nowego „Super Urzędu".

W pierwszym etapie dokonać migracji podatników spełniających kryteria z województwa mazowieckiego - w praktyce doszłoby do „wymiany" podatników pomiędzy I MUS, (który będzie pełnił funkcje Wyspecjalizowanego Urzędu Skarbowego) a II MUS i III MUS.

Po okresie roku funkcjonowania nowego urzędu skarbowego, można (eliminując wszelkie błędy czy też ewentualnie podwyższając kryterium wartościowe) rozpocząć migracje podatników z innych województw do nowego urzędu.

Dodatkowym argumentem, będzie wydłużenie czasu dla podatników z poza województwa mazowieckiego na przygotowanie się do zmiany urzędu skarbowego.

Uwagi szczegółowe

1.       § 3 ust. 2 projektu rozporządzenia wskazuje alternatywne metody ustalania właściwości organu podatkowego oparte o składane deklaracje. Przepis ten przewiduje ustalenie tych danych odpowiednio na podstawie deklaracji podatku dochodowego (odpowiednio CIT lub PIT) oraz deklaracji dla podatku od towarów i usług, przy czym zasady określania obrotu i przychodu są różne. Powoduje to, że dany podatnik może przekroczyć przyjęte limity w jednej z tych deklaracji (np. dla podatku VAT) zaś nie przekroczyć ich w przypadku drugiego typu deklaracji (np. PIT).

Przykładem takiego działania może być np. darowizna, która nie będąc przychodem darczyńcy może być przedmiotem opodatkowania VAT i generować obrót wykazany w deklaracji. Tym samym brak wskazania, która z tych deklaracji będzie rozstrzygająca dla ustalenia właściwego organu podatkowego powodować będzie liczne wątpliwości po stronie podatników.

Wobec powyższego proponujemy by dla podatników/płatników niebędących zobowiązanymi do sporządzania sprawozdana finansowego a będących podatnikami PIT lub CIT, zobowiązanymi do składania deklaracji/zeznań ustalenie właściwego organu podatkowego odbywało się na podstawie deklaracji dla podatku dochodowego. Z kolei w przypadku podatników/płatników niezobowiązanych do sporządzania deklaracji dla podatku dochodowego (np. spółka osobowa) ustalenie właściwości organu podatkowego następowało na podstawie deklaracji dla podatku VAT.

2.       § 6 pkt 2 zawiera wyłączenie spod zakresu właściwości Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego dla publicznych uczelni wyższych oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej - pozostają oni we właściwości naczelników dużych urzędów skarbowych. Wątpliwe są podstawy do objęcia tym wyłączeniem jedynie jednostek publicznych, na tych samych zasadach - zgodnie z zasadą równości - powinny być potraktowane także niepubliczne szkoły wyższe oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, a także inne podmioty wykonujące taką samą działalność. Nie widzimy bowiem podstaw do innego traktowania podatników wykonujących taką samą działalność i osiągających takie same dochody tylko ze względu, iż są to podmiotu publiczne, a nie prywatne.

3.       § 12  jako przepis przejściowy nie obejmuje sytuacji (rzadkich, ale które mogą się zdarzyć), iż dany podmiot zakończy w roku 2014 dwa lata podatkowe. Wówczas może dojść do sytuacji, iż wynik tylko jednego roku podatkowego będzie przekraczał przyjęty limit, zaś drugiego nie. Planowane rozporządzenie nie wskazuje w takiej sytuacji w jaki sposób rozstrzygnąć tą wątpliwość. Trudno się opowiedzieć, czy powinien być to pierwszy rok podatkowy zakończony w 2014 r. czy ostatni rok podatkowy zakończony w 2014 r., bowiem to będzie zależeć od sytuacji danego podatnika. Niemniej warto w tym zakresie przyjąć jakąś preferencję, by nie było wątpliwości co do ustalenia właściwego organu podatkowego dla podatnika.

4.       § 12 i 13 budzi duże wątpliwości co do wiedzy podatników o właściwym dla nich organie podatkowym w dniu 1 stycznia  2016 r. w tym w zakresie obowiązku aktualizacji zgłoszenia. Jak rozumiemy podatnicy nie są zobowiązani do składania zgłoszeń aktualizujących i mają zostać powiadomieni w sytuacji, gdy zgodnie z rozporządzeniem zmieni się urząd skarbowy dla nich właściwy. Obowiązek powiadomienia i wyłączenie obowiązków aktualizacyjnych ciążących na podatniku powinno wprost wynikać z treści rozporządzenia i powinno być dokonane przed dniem zmiany właściwego organu. Należy mieć na uwadze, iż niektóre z obowiązujących przepisów warunkują uprawnienia podatkowe (np. prawo do rezygnacji ze zwolnienia od VAT dla dostawy nieruchomości) od złożenia odpowiedniego dokumentu do właściwego naczelnika urzędu skarbowego - tym samym mogłoby dojść do sytuacji, w której podatnik nie będąc świadomym zmiany właściwego dla niego organu podatkowego nie mógłby skutecznie skorzystać z takiej możliwości. Oczywiście obowiązek przestrzegania przepisów prawa istnieje jak obowiązek znajomości stanowionego prawa, jednak ze względu na krótki czas jaki pozostał do momentu wejścia w życie planowanych przepisów rozporządzenia może nie być wystarczający - stąd zasadnym wydaje się poinformowanie podatników, dla których w wyniku wydania rozporządzenia zmieni się właściwy organ podatkowy. Dotyczy to także podatników, którzy przejdą do „małych" urzędów skarbowych.

5.       Pewne wątpliwości budzi sformułowanie przyjęte w § 13 pkt 1 „w wyniku zmiany warunków zaliczania podmiotów do odpowiedniej kategorii podatników i płatników obsługiwanych przez innego niż właściwy miejscowo naczelnik urzędu skarbowego" docierające do nas informacje wskazują, że podatnicy mają wątpliwość czy będą objęci tym przepisem, bowiem mają wątpliwości, czy obejmie ich pojęcie zmiany warunków zaliczania. Wielu podatników rozumie to jako zmianę progów z 5 mln do 3 mln, ale już wprowadzenie nowego progu w wysokości 50 mln tak nie traktują. Przy czym dotychczasowa regulacja idzie także dalej, bowiem podmiot, który miał przychody przekraczające 3 mln EUR a nie przekraczające 5 mln EUR zostanie objęty właściwością dużego US w wyniku zmiany warunków zaliczania (obniżenie limitu). Z kolei drugą stronę obejmie to małych podatników, którzy od 1 stycznia ze względu na zmianę warunków nie będą dalej we właściwości „dużych" US  ani I MUS. Zasadnym wydaje się uproszczenie tej regulacji i wskazanie generalnie, iż podatnicy nie mają obowiązku aktualizacji i zostają zawiadomieni przed dniem 1 stycznia 2016 r. w sytuacji gdy zmiana właściwego Naczelnika US na duże US lub I MUS nastąpi na podstawie tego rozporządzenia z dniem 1 stycznia 2016 r. Późniejsze zmiany właściwości zaś byłby zgłaszane przez podatników i płatników.

6.       W projekcie rozporządzenia określając kategorie podatników poprzez kwalifikacje wyłącznie na podstawie "starych przychodów" nie przewiduje się skutków następstwa prawnego podmiotów. W praktyce nowa spółka o obecnych przychodach większych niż 50 mln euro, których istnienie zawdzięcza przejęciu i kontynuowaniu biznesu od  innej spółki/podatnika np. aport, przejęcie przy połączeniu lub podziale, zakup będzie musiała przez 2 lata być obsługiwana przez tzw. mały właściwy mu US.  Z kolei spółka, która pozbywa się części swojego biznesu np. aport, podział przez wydzielenie, sprzedaż itp. przejdzie do Pierwszego Mazowieckiego US i to na 3 lata (ze względu na kiedyś duże przychody) chociaż kwalifikować się może na mały US uzyskując przychody mniejsze od 3 mln euro.

Konfederacja Lewiatan, Warszawa, 1 października 2015 r.

 KL/549/225/2739/PP/2015