Wzór deklaracji podatkowej o wartości podatku od sprzedaży detalicznej - uwagi

2016-08-26

W ocenie Konfederacji Lewiatan, nie ma uzasadnienia dla wyszczególniania w deklaracji części C.2. - KWOTA ZMNIEJSZAJĄCA PRZYCHÓD i pozycji 13 „kwota wypłacona w danym miesiącu z tytułu zwrotu towarów po odliczeniu podatku od towarów i usług”.

Uwaga Konfederacji Lewiatan do projektu z dnia 29 lipca 2016 r. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru deklaracji podatkowej o wartości podatku od sprzedaży detalicznej

W ocenie Konfederacji Lewiatan, nie ma uzasadnienia dla wyszczególniania w deklaracji części C.2. - KWOTA ZMNIEJSZAJĄCA PRZYCHÓD i pozycji 13 „kwota wypłacona w danym miesiącu z tytułu zwrotu towarów po odliczeniu podatku od towarów i usług”.

Kwoty zmniejszające przychód (korekty) mogą być ujęte w całkowitym przychodzie danego miesiąca. Dodatkowa pozycja w deklaracji, powoduje dodatkowe czynności raportowe z tym związane. Rozwiązanie służące gromadzeniu danych o przychodach musi być w takim wypadku wzbogacone
o informacje o tym, czy dany przychód dotyczy zwrotu towarów, czy też nie.

Postulujemy zatem o usunięcie poz. 13 z projektu deklaracji PSD-1.

 

***

W trakcie procesu legislacyjnego Konfederacja Lewiatan zgłosiła szereg uwag i wątpliwości związanych z podatkiem od sprzedaży detalicznej. Niewiele z nich zostało wyjaśnionych, dlatego też pozwalamy sobie je powtórzyć oraz załączamy do niniejszego pisma stanowisko Konfederacji Lewiatana, przekazane do Ministerstwa Finansów w ramach konsultacji projektu ustawy.

Nadal są aktualne bardzo istotne wątpliwości co do zgodności przepisów ustawy z Dyrektywą VAT, ze względu na dużą zbieżność cech tego podatku z podatkiem od wartości dodanej. Wprawdzie ustawa określa wprost w art. 5, iż przedmiotem opodatkowania jest to przychód – co by wskazywać mogło, że podatek ten jest formą podatku dochodowego lub podatku od obrotu nie będącym podatkiem od wartości dodanej – jednakże z dalszych przepisów, w tym z art. 6 ust. 2 i ust. 3 należy wywnioskować, iż podstawą opodatkowania jest „sprzedaż” w rozumieniu przepisów o VAT, co z kolei oznacza podwójne opodatkowanie tego samego zdarzenia.

Nie ma przy tym znaczenia, iż nie każdy „obrót” VAT (czynność podlegająca VAT) jest opodatkowany podatkiem od sprzedaży detalicznej, gdyż można to uznać za formę zwolnienia lub wyłączenia z opodatkowania, która również występuje w podatku VAT. Wskazanie w ustawie, jak i wprost – w rozporządzeniu oraz deklaracji podatku - iż podatek wylicza się od podstawy, którą stanowi obrót zaewidencjonowany przy pomocy kas rejestrujących zaewidencjonowany zgodnie z przepisami o podatku VAT - oznacza, iż opodatkowaniu podatkiem od sprzedaży podlegają te same czynności co czynności opodatkowane podatkiem VAT.

Jednoznacznie wynika to z art. 6 ust. 3 ustawy: „Przychód ze sprzedaży detalicznej określa się na podstawie wielkości obrotu zaewidencjonowanego przy pomocy kas rejestrujących oraz obrotu niezaewidencjonowanego zgodnie ze zwolnieniem określonym w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 111 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.”

Zatem przedmiotem opodatkowania jest przychód, a przychodem jest obrót, którym jest kwota sprzedaży zaewidencjonowana przy pomocy kas rejestrujących zgodnie z przepisami o podatku VAT. Oznacza to, iż przedmiotem opodatkowania, de facto,  jest sprzedaż towarów zgodnie z ustawą
o podatku VAT.

Do takich samych wniosków prowadzi analiza definicji podstawy opodatkowania. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest nadwyżka przychodów ponad kwotę 17 000 000 zł. Zgodnie z definicją przychodu nadwyżka przychodów to nic innego niż nadwyżka ponad kwotę sprzedaży (osiągniętą w danym miesiącu) wyliczoną zgodnie z zasadami i podatku VAT.

Można mieć wątpliwości czy podatnicy będą prowadzili ewidencję „przychodu ze sprzedaży detalicznej” za pomocą kas rejestrujących. Skoro przychód wylicza się na podstawie obrotu zaewidencjonowanego przy pomocy kas rejestrujących, to kasy rejestrujące powinny rejestrować „przychód ze sprzedaży detalicznej”. Gdyby uznać, że nie, wówczas oznaczałoby to istnienie luki prawnej – nie byłoby możliwości wyliczenia podatku, skoro z jednej strony opodatkowany byłby przychód określony na podstawie ewidencji kas, zaś kasy by nie rejestrowały takich zdarzeń. Podstawa opodatkowania z definicji byłaby równa 0, co na pewno nie było intencją ustawodawcy. Zasada racjonalności ustawodawcy wskazuje w takim przypadku, iż postawiono znak równości między „przychodem” a obrotem rejestrowanym za pomocą kas rejestrujących (pomijając wyłączenia, np. usługi oraz wyłączenie wskazane w art. 7 ustawy). Zatem również z tych przepisów należy wywnioskować, iż sprzedażą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od sprzedaży jest sprzedaż w rozumieniu podatku VAT.

Przyjęcie za ustawą o VAT tych samych czynności opodatkowanych oznacza de facto przyjęcie również takich samych cech konstrukcyjnych tego podatku:

- podstawy opodatkowania

- momentu powstania obowiązku podatkowego.

I jak wskazano wyżej – przedmiotu opodatkowania.

Tożsamość tak istotnych cech może prowadzić do uznania, iż podatek od sprzedaży jest formą podatku od towarów i usług, co nie jest zgodne z Dyrektywą VAT.

Drugim, chyba podobnej wagi problemem jest wykorzystanie w ustawie pojęcia przychodu znanego z innych ustaw i nadawanie im innego znaczenia oraz niespójne (nieprawidłowe) zdefiniowanie przedmiotu i podstawy opodatkowania.

Przychód jest jednym z najważniejszych pojęć w ustawach o podatkach dochodowych. Tymczasem ustawa o sprzedaży nadaje mu znaczenie i wartość wynikającą z przepisów o VAT. Jak wskazano powyżej, stawia się znak równości między przychodem a obrotem, nb. pojęciem zdefiniowanym zgodnie z ustawą o VAT. Zatem ustawodawca zapożycza dwa absolutnie fundamentalne pojęcia z dwóch różnych ustaw podatkowych, przy czym jednemu (przychód) nadaje znaczenie inne niż w ustawie o podatkach dochodowych i de facto określa je jako sprzedaż w rozumieniu i VAT, a drugiemu (obrót) nie nadaje innego znaczenia niż w przepisach o VAT.

Ponadto jako przedmiot opodatkowania definiuję się „przychód”. Zasady poprawnej legislacji w przypadku podatków obrotowych wymaga, by przedmiotem opodatkowania było zdarzenie, takim jak sprzedaż, bądź zmiana stanu majątku, a nie wartość matematyczna jako taka. Z wcześniejszej analizy należy wywieść, iż przedmiotem opodatkowania nie jest przychód lecz - de facto – sprzedaż towaru. Niestety podstawę opodatkowania ustawodawca zdefiniował jako „nadwyżkę ze sprzedaży detalicznej” co prowadzi do niespójności terminologicznej wewnętrznej ustawy. Czynnością opodatkowaną jest przychód, którym jest obrót, a podstawą opodatkowania jest nadwyżka przychodów ponad kwotę 17 milionów złotych, określona na podstawie obrotu.

Jako drugorzędne można uznać w tym przypadku zastrzeżenie, iż przedmiot opodatkowania (przychód  - art. 5) definiuje się jako przychód, który jest określany m.in. na podstawie obrotu niezaewidencjonowanego zgodnie ze zwolnieniem określonym w przepisach wykonawczych – a zatem przez akt nieustawowy, z naruszeniem art. 217 Konstytucji R.P. Przedmiot opodatkowania nie jest określony ustawą, w przypadku, gdy jest przepis ustawy odsyła do zdarzeń uregulowanych w akcie niższej rangi.

Powyższe niespójności, wręcz sprzeczności, stanowią bardzo istotne przeszkody we właściwym stosowaniu przepisów, do których rzetelnego i bezbłędnego stosowania zobowiązani są przedsiębiorcy, a należy tu podkreślić, że za wszelkie nieprawidłowości ponoszą odpowiedzialność osobistą – karną i majątkową. Z tego względu zgodnie z zasadą demokratycznego państwa prawnego przepisy podatkowe powinny być jednoznaczne i nie pozostawiać miejsca żadnym wątpliwościom interpretacyjnym. Mając na względzie wskazane powyżej problemy interpretacyjne można, zdaniem Konfederacji, podnieść również wątpliwość co do zgodności ustawy z art. 217 Konstytucji. Mając na względzie, iż przepisy wejdą w życie 1 września 2016 r.  a wyjaśnienia wszelkich wątpliwości będzie procesem długotrwałym – z punktu widzenia przedsiębiorców, którzy będą musieli je stosować, uprzejmie prosimy o wydanie interpretacji ogólnej wyjaśniającej wskazane wątpliwości jak również zainicjowanie prac legislacyjnych mających na celu poprawę sytuacji prawnej.

 

Pozostałe wątpliwości

Definicje przychodu i sprzedaży detalicznej w połączeniu z definicją konsumenta, zgodnie z którą, konsumentem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, a także rolnik ryczałtowy w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nakładają na podatnika daleko idące obowiązki związane z ustaleniem, czy przychód z określonej sprzedaży podlega opodatkowaniu, czy też nie. W konsekwencji, podatnik mając na celu ustalenie, czy klient jest konsumentem, a co za tym idzie, czy dana sprzedaż jest sprzedażą detaliczną w rozumieniu ustawy, jest zmuszony uzyskać dane osobowe klienta i zweryfikować (np. w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, czy też w Krajowym Rejestrze Sądowym), czy ten prowadzi działalność gospodarczą, ewentualnie uzyskać od klienta oświadczenie w tym zakresie (którego nieprawdziwość będzie rodziła skutki uszczuplenia przez podatnika podatku). Jeżeli klient nie będzie nabywał towaru na swoją rzecz, podatnik będzie zobowiązany uzyskać od klienta informację o rzeczywistym nabywcy towaru. Wyjaśnienia wymaga sposób w jaki sprzedawca zobowiązany jest ustalić, czy sprzedaż dokonywana jest na rzecz konsumenta.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 przychodem ze sprzedaży detalicznej są kwoty otrzymane przez podatnika z tytułu tej sprzedaży, w tym zaliczki, raty, przedpłaty i zadatki, także wtedy gdy kwoty te podatnik otrzymał przed wydaniem towaru. W związku z powyższym pojawia się wątpliwość, czy w sytuacji kiedy w danym miesiącu następuje sprzedaż towaru, za który płatność podatnik otrzyma w następnych miesiącach, podatnik powinien sprzedaż tego towaru uwzględnić w miesiącu sprzedaży towaru, czy otrzymania należnej z tytułu tej sprzedaży kwoty.

Ponadto istnieje wątpliwość, czy niestandardowe rozliczenie należności z tytułu towaru, np. w postaci potrącenia z przyszłych należności należy uznać za „otrzymanie kwoty”?

Wyjaśnienia wymaga także stosowanie przypisów ustawy do sprzedaży na raty w odniesieniu do umów sprzedaży zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy. 

Wyżej wskazana zasada ustalania przychodu ze sprzedaży, budzi również wątpliwość w zakresie ustalenie jego wysokości w przypadku sprzedaży dokonywanej przez agentów, franczyzobiorców dokonujących sprzedaży w imieniu podatnika, która to sprzedaż ewidencjonowana jest przy pomocy kas rejestrujących tych podmiotów. W takiej bowiem sytuacji, nawet w przypadku istnienia procedur obowiązujących pomiędzy podatnikiem a pośrednikami działającymi w jego imieniu, z których wynika, że pośrednicy zobowiązują się do prawidłowego ewidencjonowania przychodu podatnika na kasach rejestrujących należących do pośredników, możliwe są odchylenia pomiędzy wartością sprzedaży zarejestrowanej w ewidencji sprzedaży podatnika, a sumą sprzedaży zaewidencjonowanej przez pośredników za pomocą kas rejestrujących (pośrednik rejestruje na tej samej kasie fiskalnej zarówno sprzedaż realizowaną w imieniu podatnika, jak i sprzedaż jego własnych towarów). W takich przypadkach podatnik wystawia w swoim systemie faktury, na których wskazywane są nr odpowiadających im paragonów wydanych konsumentom. Z uwagi na powyższe – uzgodnienie kwot przychodu ze sprzedaży detalicznej może okazać się wręcz niemożliwe w terminach wyznaczonych przez ustawodawcę.

Czy w taki wypadku dopuszczalne jest ustalenie przychodu ze sprzedaży na podstawie danych wynikających z rejestru sprzedaży podatnika innego niż kasy rejestrujące?

 

Niejasne zasady dotyczące korekty podstawy opodatkowania w związku ze zwrotami towarów

Zgodnie z art. 6 ust. 5 przychód osiągnięty w danym miesiącu pomniejsza się o kwoty wypłacone w tym miesiącu z tytułu zwrotu towarów po odliczeniu podatku od towarów i usług.

Z uwagi na fakt, że w praktyce możliwe są sytuacje, kiedy zwrot towarów nastąpi w innym miesiącu niż wypłacenie kwoty należnej konsumentowi z tytułu tego zwrotu, wyjaśnienia wymaga czy w takim przypadku podatnik ma prawo obniżenia podstawy opodatkowania w miesiącu dokonania zwrotu, czy dopiero w miesiącu uregulowania należności?

Szybkie wydanie interpretacji ogólnej jest konieczne ze względu na fakt, że podatek od sprzedaży detalicznej dotyka całego rynku detalicznego, a więc nie tylko podatników, lecz pośrednio wszystkich konsumentów jako tych, którzy finalnie ponoszą ciężar tego podatku.

 

 

Konfederacja Lewiatan

KL/359/178/PP/2016