Warunki techniczne jakim muszą odpowiadać kasy rejestrujące - uwagi

2016-09-21

Przedstawiamy uwagi Konfederacji Lewiatan do projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące.

 

Na wstępie wyrażamy ogólną aprobatę dla działań, mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego poprzez eliminację szarej strefy oraz jednoczesną popularyzację obrotu bezgotówkowego. Stworzenie repozytorium, tj. centralnej bazy danych przekazywanych przez kasy rejestrujące, bezpośrednia transmisja danych pomiędzy terminalem płatniczym a kasą oraz eliminacja obowiązku archiwizacji paragonów w postaci papierowej jest słusznym krokiem w kierunku cyfryzacji rozliczeń z organami podatkowymi.

Niemniej jednak projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (dalej Projekt) budzi poważne wątpliwości przede wszystkim z uwagi na koszty, jakie będą musieli ponieść przedsiębiorcy w związku z jego wejściem w życie. Dla przeważającej większości przedsiębiorców oznaczać to będzie potrzebę wymiany kasy rejestrującej na nową, odpowiadającą warunkom technicznym wskazanym w Projekcie. Koszty zakupu nowej kasy fiskalnej szacuje się na ok. 1500 - 2000 zł. Konfederacja zwraca uwagę, iż obecne przepisy przewidują ulgę na zakup kasy fiskalnej w wysokości do 700 zł jednak skorzystanie z tej ulgi jest możliwe wyłącznie przy pierwszym zakupie kas rejestrujących przez podatnika, który rozpoczyna ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego. W związku powyższym, w razie konieczności wymiany kas w związku z wejściem w życie Projektu przeważająca część przedsiębiorców nie będzie mogła skorzystać z ww. ulgi.

Projekt przewiduje w § 65, iż stare kasy rejestrujące z wcześniejszą homologacją, zakupione w okresie obowiązywania rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 sierpnia 2013 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące mogą nadal być stosowane do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego, ale pod warunkiem, że zapewnią one prawidłowość rozliczeń podatku. Projekt ani jego uzasadnienie nie wyjaśnia, co w praktyce oznaczać będzie powyższy warunek. Zdaniem Konfederacji prawdopodobnie stare kasy rejestrowe będą musiały zostać wyposażone w odpowiedni moduł komunikacyjny umożliwiający transmisję danych do repozytorium oraz bezpośrednie połączenie kasy z terminalem płatniczym. Na chwilę obecną nie sposób ocenić, jaki będzie koszt zainstalowania takiego modułu w kasach rejestrujących. Pewnym jest natomiast, że jest to koszt, który ponieść będą musieli przedsiębiorcy.

Wątpliwości wzbudza również fakt, iż aby umożliwić automatyczny transfer danych z kasy rejestrującej do repozytorium przedsiębiorcy będą musieli zapewnić łącze internetowe, za pomocą którego dane te będą mogły zostać przesłane. Wymóg zapewnienia stałego łącza internetowego będzie szczególnie uciążliwy dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, jako partnerzy biznesowi przedsiębiorców działających np. w ramach sprzedaży bezpośredniej. Działalność tych przedsiębiorców w dużej mierze charakteryzuje się mobilnością oraz wykorzystywaniem przenośnych kas rejestrujących. Słabą stroną rozwiązania jest również fakt, iż przekazywane informacje nie będą zawierać informacji o transakcjach skorygowanych w  obrocie fiskalnym, co oznacza, że administracja skarbowa będzie dysponowała zawyżoną kwotą podatku należnego z tytułu sprzedaży realizowanej za pomocą kas w stosunku do kwot faktycznie odprowadzanych przez podatników z tego tytułu.

Bardzo ważną kwestią jest również czas, jaki będzie wskazany w harmonogramie na transmisję danych przez kasę do repozytorium, ponieważ jeżeli nie dojdzie do transmisji danych w tym czasie  kasa ulegnie blokadzie. Problemy z transmisją danych w większości przypadków będą natury technicznej i mogą one być niezależne od podatnika, a nawet częściej występować po stronie administracji. Natomiast konsekwencje takich sytuacji  będzie ponosił podatnik. Generalnie aspekt techniczny związany z przesyłaniem danych jest słabym ogniwem tego rozwiązania. Nie w każdym miejscu w Polsce jest możliwa transmisja danych na tym samym poziomie. Część małych sklepików na wsi w małych miastach może mieć trudności z wywiązania się z tego obowiązku. Nawet w dużych miastach zdarzają się problemy z szybkością działania systemów.     

Zastrzeżenia budzi ponadto sposób wprowadzania niniejszych zmian. Przede wszystkim Projekt przewiduje zdecydowanie zbyt krótki czas na prawidłowe wdrożenie nowych regulacji, tj. Projekt ma wejść w życie już 1 stycznia 2018 r. Podnoszone są głosy, iż producenci kas rejestrujących w obliczu tak dużego zapotrzebowania na nowe kasy (Ministerstwo Finansów wskazuje, iż obecnie zarejestrowano 2,1 mln kas fiskalnych) mogą zwyczajnie nie zdążyć z zapewnieniem wszystkim przedsiębiorcom dostępu do kas rejestrujących spełniających nowe wymogi.

  

Uwagi Szczegółowe

1.       § 4. Ze względu na konstrukcję, kasy dzieli się na:

4) kaso-terminale - kasy zbudowane na bazie terminali płatniczych z wydzieloną częścią, zawierającą pamięć fiskalną oraz program pamięci fiskalnej, umieszczone w jednej obudowie, spełniające standardy bezpieczeństwa PCI i współdzielące pozostałe zasoby sprzętowe z terminalem płatniczym.

Dodanie definicji kaso-terminali jako osobnej konstrukcji urządzeń fiskalnych, spełniających dodatkowo standardy bezpieczeństwa dla terminali płatniczych, umożliwi homologowanie tego typu urządzeń i dzięki temu upowszechnienie płatności bezgotówkowych.

2.       § 6. Kasa musi być zbudowana, co najmniej, z następujących elementów:

9. interfejsu komunikacyjnego, umożliwiającego współpracę z terminalem płatniczym transakcji bezgotówkowych (z wyłączeniem drukarek fiskalnych oraz kaso-terminali);

Proponujemy edycję przepisu, dotyczącego wymogu interfejsu komunikacyjnego z terminalem płatniczym dla kaso-terminali, które z definicji są również terminalem płatniczym.

3.       § 7. Dostęp do wnętrza kasy musi być zabezpieczony, co najmniej jedną plombą mechaniczną, przy czym:

3) sposób plombowania oraz zamknięcia obudowy kasy musi uniemożliwiać dostęp do wszystkich elementów konstrukcji kasy, z wyłączeniem akumulatora kasy oraz dostęp do trybu serwisowego pracy kasy bez usunięcia plomby

Proponujemy Doprecyzowanie przepisu tak, aby możliwy był także zdalny dostęp serwisowy (np. z poziomu repozytorium) bez pomocy fizycznej obecności serwisantów (niższe koszty, szybsza realizacja), np. w przypadku zdalnej aktualizacji programu pracy kasy. Pozostawienie przepisu w aktualnej formie sprawi, że kasy on-line będą musiały być serwisowane wyłącznie w sposób off-line, co jest metodą droższą i mniej bezpieczną. Kaso-terminale nie przewidują dostępu do wnętrza dla serwisantów lokalnych, a jedynie dostęp dla serwisu producenta i tylko dla sytuacji awaryjnych.

4.       § 8. Pamięć fiskalna musi:

2) umieszczona w gnieździe związanym nierozłącznie z obudową kasy, zalanym twardą nieprzeźroczystą masą zabezpieczoną w sposób uniemożliwiający dostęp do tej pamięci;

Proponujemy dokonanie edycji przepisu, aby dopuścić także nowoczesne technologie zabezpieczenia układów wewnętrznych, np. plomby elektroniczne, blokujące dostęp do pamięci nawet przy odłączonym zasilaniu. „Zalewanie" pamięci „twardą nieprzezroczystą masą" jest metodą przestarzałą, kiedy stosowano układy EEPROM, które można było skasować naświetlając lampą ultrafioletową - od wielu lat te układy nie są już produkowane. Aktualnie zamiast „zalewać" układy, stosuje się układy w obudowach, a dane zabezpiecza się przez ich szyfrowanie.

5.       § 10. Pamięć chroniona musi:

3) Zapewniać możliwość wymiany pamięci chronionej przez serwis w przypadku jej uszkodzenia lub jej wyzerowania w przypadku zapełnienia danych.

W przypadku zapełnienia danych pamięci chronionej - nie ma potrzeby wymieniać układu, który jest sprawny (eliminujemy dodatkowe koszty dla użytkownika + ograniczamy czas potrzebny na wymianę układu). Od strony kasy: wymiana pamięci jest równoważna z jej wyzerowaniem.

6.       § 13. Drukarka kasy musi:

3) uniemożliwiać wydruk dokumentów niezdefiniowanych w programie pracy kasy.

Drukarka kasy pracuje pod kontrolą programu pracy kasy - w związku z tym nie ma możliwości sama decydować, co jest zdefiniowane, a co nie jest zdefiniowane w programie pracy kasy.
W związku z tym niemożliwe jest spełnienie tego wymogu.

W przypadku kaso-terminali na jednej platformie sprzętowej będą działały dwie aplikacje: nadrzędna kasowa (program pracy kasy) oraz podrzędna terminalowa (aplikacja terminala) - pozostawienie tego przepisu w dotychczas proponowanej formie stwarza możliwość nadinterpretacji go i ostatecznie zablokowania homologacji konstrukcji kaso-terminali, ponieważ wydruki terminalowe są kontrolowane przez aplikację terminalową.

7.       § 18. Konstrukcja kasy musi uniemożliwiać umieszczenie w pamięci operacyjnej programów nie uwzględnionych w wykazie oprogramowania kasy niecertyfikowanego programu pracy kasy.

Pamięć operacyjna (w myśl definicji) przechowuje dane i działa pod kontrolą programu pracy kasy. W przypadku kaso-terminali, wydzielona część pamięci operacyjnej dostępna musi być także dla aplikacji terminalowej. Z tego powodu propozycja doprecyzowania przepisu.

8.       § 46. Kasa musi zapewniać współpracę z terminalem płatniczym przy wykorzystaniu protokołu komunikacyjnego określonego w załączniku nr.3. (za wyjątkiem kaso-terminali)

Kaso-terminale są zintegrowaną parą urządzeń: kasa rejestrująca oraz terminal płatniczy - nie ma potrzeby, aby dodatkowo zapewniać połączenie z innymi, zewnętrznymi terminalami płatniczymi.

9.       § 58. Po uzyskaniu potwierdzenia .... wszelkie zmiany funkcjonalne, konstrukcyjne oraz programowe w kasie, przed ich wprowadzeniem wymagają każdorazowo ponownego złożenia wniosku wraz z wszystkimi wymaganymi dokumentami i urządzeniami i uzyskania pozytywnego wyniku z wszystkich przeprowadzonych badań testowych kasy oraz uzyskania potwierdzenia,
o którym mowa w art. 111 ust. 6b ww. ustawy.

Proponowany zapis treści przepisu pozwoli na stworzenie szybkiej ścieżki homologacji przez GUM, potrzebnej w przypadku samej aktualizacji oprogramowania kasy (sprzęt pozostaje nie zmieniony w sklepach i w GUM). Usunięcie słowa „wszystkich" pozwoli na wykluczenie niektórych wymogów lub testów przez GUM, skracając czas potrzebny do wydania decyzji oraz koszty homologacji.

10.   Należy umożliwić składanie wniosków o homologację kas on-line wcześniej, niż dopiero 1 stycznia 2018 r. tak, aby od 1 stycznia 2018r. producenci kas mogli rozpocząć sprzedaż nowych kas.

11.   Doprecyzowania wymagają następujące kwestie:

a)      czy tylko kasy rejestrujące będę spełniały rolę terminali płatniczych, czy dot. to również drukarek fiskalnych;

b)      jak należy rozumieć pozycje rozliczenia zaliczki (rozdział 5 §24 pkt. 8c);

c)       kiedy będzie miało zastosowanie Storno (rozdział 5 paragraf §24 pkt. 8d);

d)      w jaki sposób ma być rejestrowana na kasie  transakcja, która będzie uregulowana (rozdział 5 §24 pkt. 17 c):

-        częściowo  gotówką/kartą (pierwsza rata za split contract),

-        częściowo  np. przelewem/ lub z kredytu (pozostałe raty w split contract);

e)      brakuje informacji o sposobie udostępniania  elektronicznego paragonu klientowi.

  

Konfederacja Lewiatan

KL/400/194/1780/PP/2016