Stanowisko Konfederacji Lewiatan wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw

2016-05-04

8 kwietnia 2016 r. w ramach konsultacji społecznych do Konfederacji Lewiatan wpłynęło pismo dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw, zwanego dalej „projektem". Po analizie projektu Konfederacja Lewiatan przekazuje poniższe uwagi.

 

I. Tryb kontroli

W ocenie Konfederacji Lewiatan zmiana wprowadzana art. 1 pkt 30 projektu jest niezasadna. Propozycja wyłączenia spod kontroli prowadzonej w trybie art. 118 i 119 ustawy z dnia
11 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej nie została wystarczająco wyjaśniona.

Zgodnie z art. 77 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w tej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych.

Przepis ten skierowany jest wprost do ustawodawcy, a pośrednio do projektodawców, aby tworząc przepisy nie wprowadzać rozwiązań sprzecznych z tą normą ogólną, a zatem wprowadzać niespójności systemu prawa i nieuzasadnionej nierówności wobec podmiotów prowadzących różne działalności.

Już i tak na mocy art. 84aa ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej kontrola odbywa się z wyłączeniem obowiązku określonego w art. 79 (zawiadomienie
o zamiarze wszczęcia kontroli), 80a (dotyczącym miejsca i czasu kontroli), 82 (zasadach prowadzenia równocześnie więcej niż jednej kontroli) i art. 83 (czasu trwania kontroli)
tej ustawy.

W ocenie Konfederacji Lewiatan samo stwierdzenie, że podmiot prowadzi działalność leczniczą nie jest wystarczającym argumentem za tym, aby wprowadzać proponowane wyłączenie. Ponadto narusza art. 22 Konstytucji, zgodnie z którym ograniczenie wolności gospodarczej dopuszczalne jest tylko ze względu na ważny interes publiczny. Takiego wyjaśnienia projekt nie zawiera.

Proponowane rozwiązanie umożliwi np. przeprowadzanie kontroli w tym samym zakresie przez ministra właściwego do spraw zdrowia, jak i wojewodę. Zasada demokratycznego państwa prawnego i zaufania obywateli do organów państwa wręcz wymagają, aby działania kontrolne poszczególnych organów nie dublowały się. Doświadczenie przedsiębiorców zrzeszonych w Konfederacji Lewiatan wskazuje, że takie dublowanie się uprawnień kontrolnych często doprowadza do powstania różnych interpretacji tych samych przepisów, a tym samym -
do różnych zaleceń pokontrolnych.

Propozycje nie wyjaśniają w żaden sposób, która kontrola będzie miała pierwszeństwo i co w sytuacji, gdy z przeprowadzonych kontroli wypłynął odmienne wnioski.

Dodatkowo wskazać należy, że brak jasnych zasad przeprowadzania kontroli wynikających z ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej najbardziej uderzy w małe podmioty prowadzące działalność w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna czy ambulatoryjna opieka specjalistyczna. Podmioty te w ponad 90% stanowią prywatne placówki podlegające ww. ustawie. Dodać należy, że w dużej mierze są to placówki małe, gdzie jedna osoba wykonuje szereg czynności medycznych i administracyjnych. Narażenie takiego podmiotu na możliwość prowadzenia kontroli bez jasnego wskazania czasu jej trwania albo w tym samym czasie, w którym prowadzona jest inna kontrola, może doprowadzić do paraliżu placówki i niemożności wykonywania przez nią czynności z zakresu ochrony zdrowia.

Konfederacja Lewiatan wnosi zatem o pozostawienie zasad ogólnych, zgodnie z którymi przedsiębiorcy podlegają kontroli na zasadach określonych w przepisach ustawy o działalności leczniczej.

 

II. Zmiana termin „przedsiębiorstwo" na „zakład leczniczy"

W ocenie Konfederacji Lewiatan zaproponowana zmiana terminologii nie ma żadnego uzasadnienia formalno-prawnego. Projektodawcy w żaden sposób nie wyjaśnili celu proponowanej zmiany, która wymusi jednakże konieczność dokonania zmiany w wielu aktach prawnych, w tym dokumentach wewnętrznych podmiotów leczniczych. To natomiast będzie się wiązało z nieuzasadnionymi kosztami dotyczącymi m.in. zmiany pieczątek, czy tablic informacyjnych.

 

III. Wprowadzenie możliwości finansowania świadczeń opieki zdrowotnej przez jednostki samorządu terytorialnego

Zdaniem Konfederacji Lewiatan zmiana proponowana w art. 19 projektu, w zakresie wprowadzenia zasad finansowania przez jednostki samorządu terytorialnego świadczeń opieki zdrowotnej, w sposób nieuzasadniony wprowadza dyskryminujące rozróżnienie w odniesieniu do podmiotu tworzącego bez uwzględnienia specyfiki i jakości świadczonych usług medycznych.

W uzasadnieniu do projektu, jako główne motywy wskazuje się: „najlepszy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej" oraz ograniczenie „generowania strat finansowych" podmiotów leczniczych należących do jednostek samorządu terytorialnego. W żaden sposób w uzasadnieniu nie wskazuje się, że działania podejmowane przez władze samorządowe mają na celu zagwarantowanie pacjentom dostępu do usług najlepszych jakościowo.

Natomiast w pierwszej kolejności władza publiczna powinna kierować się dobrem obywateli i wyborem takich świadczeń, które są najlepsze dla pacjentów, niezależnie od organu tworzącego określony podmiot. Stąd wnosimy o uchylenie w dodawanym do ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych art. 9b ustępu 3.

Odnosząc się do pozostałych propozycji Konfederacja Lewiatan z zadowoleniem przyjęła odstąpienie od wymogu posiadania przez podmioty lecznicze umowy z tytułu zdarzeń medycznych określonych w przepisach o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Od początku istnienia przepisu był on krytykowany jako zbędny i nadmiernie obciążający placówki medyczne. Dodatkowo coroczne zmiany w zakresie przesunięcia terminu wejścia
w życie tego obowiązku skutkują brakiem stabilności w prawie i niemożnością przyjęcia długofalowych programów inwestycyjnych. W naszej ocenie obecnie potrzeba jest bowiem większa stabilność prawa i racjonalność we wprowadzaniu jakichkolwiek zmian w systemie ochrony zdrowia.

 

 

Konfederacja Lewiatan, 4 maja 2016 r.

KL/194/80/707/DB/2016