Bez technologii nie zwiększymy innowacyjności firm

2013-11-05

Intensywne wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych staje się kluczowym czynnikiem podnoszenia produktywności i innowacyjności przedsiębiorstw, niezależnie od lokalizacji czy branży - podkreśla Konfederacja Lewiatan w ocenie Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.

W związku z konsultacjami projektu Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Lewiatan przygotował uwagi, w szczególności w odniesieniu do adaptacyjności przedsiębiorstw i pracowników, obszaru rynku pracy oraz dobrego rządzenia.

Ograniczony popyt na wiedzę i kompetencje wśród przedsiębiorców nie wynika z barier stricte systemowych, czyli np. o charakterze prawnym lub wynikających ze sposobu funkcjonowania administracji publicznej. Jego źródeł należy szukać raczej na poziomie świadomości społecznej kształtowanej od najmłodszych lat, przede wszystkim w systemie edukacji formalnej, przejawiającej się w braku motywacji do podnoszenia kwalifikacji.
Interwencja Europejskiego Funduszu Społecznego w tym obszarze, niezależnie od instytucji wdrażającej (kraj- region), musi więc wzmacniać motywację do kształcenia. Kluczowe w tym kontekście jest stworzenie skutecznego systemu zachęt do inwestowania w wiedzę i kwalifikacje, a więc takiego który jest dostępny (formalnie, w czasie, z punktu widzenia liczby odbiorców) i adekwatny do potrzeb (zakres i jakość oferty, intensywność i wielkość wsparcia). Rozwiązanie systemowe powinno w tym przypadku polegać na opracowaniu mechanizmów, które będą trwałe i spójne z punktu widzenia przedsiębiorców.

Tylko w tym przypadku oferta dostępna dzięki EFS może utrwalić się w świadomości i stać się faktyczną zachętą do inwestowania w wiedzę. Dlatego Lewiatan nie zgadza się z podejściem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, zgodnie z którym kształt tego systemu, w części dotyczącej finansowania usług rozwojowych (tzw. podmiotowe systemy finansowania) pozostaje w wyłącznej gestii regionów, zaś na poziomie centralnym tworzona jest baza ofert (RUR) i prowadzone są działania związane z zapewnieniem jakości usług rozwojowych. Te dwa elementy - oferta i system finansowania - muszą tworzyć spójną całość.

Zdaniem Lewiatana szersze stosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych pozytywnie wpływa na jakość i liczbę miejsc pracy (w badaniach wskazuje się, iż na jedno miejsce pracy zlikwidowane w wyniku postępu technologicznego i stosowania nowych technologii, powstają 2-3 nowe, wyższej jakości). Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój niemal całkowicie pomija ten obszar.

W odniesieniu do priorytetów inwestycyjnych, które wspierać mają rynek pracy Lewiatan postuluje większą koncentrację na budowaniu współpracy miedzy publicznymi służbami zatrudnienia a podmiotami niepublicznymi - instytucjami rynku pracy, ale także samymi przedsiębiorcami. Współpraca służb zatrudnienia z pracodawcami jest ciągle bardzo słaba - pracodawcy nie postrzegają urzędów jako partnerów w poszukiwaniu pracowników (nie oceniają współpracy wysoko, nie wierzą w jej skuteczność, nie widzą wartości dodanej z takiej współpracy). Firmy nie potrafią także korzystać ze wsparcia Publicznych Służb Zatrudnienia, np. w zakresie uzyskania dofinansowania stanowiska pracy.

W obszarze dobrego rządzenia Konfederacja Lewiatan podkreślamy, że prawo w Polsce (zwłaszcza to, które reguluje funkcjonowanie przedsiębiorstw) nie jest wysokiej jakości i nie sprzyja rozwojowi, a wręcz go hamuje. Wynika to m.in. ze słabości instytucji odpowiedzialnych za ten obszar oraz braku koordynacji tego procesu. Proces stanowienia prawa musi być traktowany całościowo - o powodzeniu reformy będzie można mówić wtedy, kiedy wszystkie jego etapy będą funkcjonowały prawidłowo.

Dlatego nie wystarczy koncentracja wsparcia Europejskiego Funduszu Społecznego na jednym lub kilku wybranych elementach, zwłaszcza tych o charakterze kompetencyjnym i kwalifikacyjnym, bez zagwarantowania skutecznej koordynacji czy monitoringu stosowania ustalonych zasad i reguł (np. zasad prowadzenia konsultacji, zasad dokonywania OSR) lub z pominięciem któregoś z etapów. Istotne jest także skuteczne prowadzenie dialogu społecznego jako instytucji koniecznej do urzeczywistnienia idei dobrego rządzenia.

Konfederacja Lewiatan