Uwagi do rozporządzenia ministra finansów w sprawie opłat na Rzecznika Finansowego

2015-12-07

Uwagi Konfederacji Lewiatan do projektu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie terminu uiszczania wysokości i sposobu obliczania należności na pokrycie kosztów działalności Rzecznika Finansowego i jego Biura.

W związku z konsultacjami publicznymi projektu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie terminu uiszczania, wysokości i sposobu obliczania należności na pokrycie kosztów działalności Rzecznika Finansowego i jego Biura (dalej: projekt), Konfederacja Lewiatan przedstawia poniższe uwagi do projektu.

I. Uwaga ogólna dotycząca zakresu podmiotowego ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym i projektu:

Konfederacja Lewiatan podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko, że objęcie leasingodawców zakresem podmiotowym ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym było wynikiem błędnych przesłanek ustawodawcy. Podtrzymujemy oczekiwanie, by przy najbliższej nowelizacji przepisów uzyskać wyłączenie tej branży spod przedmiotowej ustawy. Jest to jest tym bardziej uzasadnione, że w przypadku leasingu konsumenckiego kwalifikowanie leasingodawców tylko z tego powodu, że leasing taki w niektórych przypadkach podlega przepisom ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim, jako instytucji pożyczkowej jest głęboko nieuzasadnione. Takie niewłaściwe podejście staje się szczególnie jaskrawe w kontekście przedstawionego Projektu, w świetle którego leasingodawcy w nielicznej grupie spełniającej kryteria definicji instytucji pożyczkowej podlegaliby opłatom na równi z instytucjami pożyczkowymi, które proponują zupełnie odmienne produkty. Dobrą okazją dla stosownego wyłączenia byłby projekt Założeń ustawy o działalności instytucji pożyczkowych i pośredników kredytowych (poz. ZC40 w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów) - zwłaszcza, że objęcie leasingodawców wymogami tej regulacji byłoby jaskrawym przekroczeniem zasady subsydiarnej roli państwa.

II. Uwagi do Projektu rozporządzenia:

A. Uwagi do § 12 ust. 1 projektu:
Tekst zmiany:
㤠12
1. Instytucja pożyczkowa ustala co kwartał zaliczkę na poczet kosztów Rzecznika w wysokości kwoty stanowiącej 1/4 iloczynu procentowej części sumy aktywów według stanu na koniec kwartału poprzedzającego kwartał, za który zaliczka jest należna i stawki 0,012%, przy czym przez „sumę aktywów" instytucji pożyczkowych rozumie się łączną wartość bilansową, na koniec kwartału, za który należność ta jest wyliczana, obejmującą wierzytelności danej instytucji pożyczkowej z tytułu umów, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011r.
o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. 2014, poz. 1497, z późn. zm.), stanowiących pozycje aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości."

Uzasadnienie zmiany:
Instytucje pożyczkowe stanowić będą niejednorodną kategorię podmiotów poddanych obowiązkom ponoszenia kosztów Rzecznika. Przede wszystkim oprócz grupy podmiotów oferujących tylko i wyłącznie kredyt konsumencki w kategorii tej znajdą się też podmioty,
u których działalność powodująca zaliczenie ich do instytucji pożyczkowych, ma niewielką skalę w stosunku do głównego przedmiotu działalności. Szczególnym przypadkiem są leasingodawcy, którzy zawierają umowy leasingu z konsumentami i to takie, które podlegają ustawie o kredycie konsumenckim, co może być niewielką częścią ich działalności; w ich przypadku konieczne jest sprecyzowanie, że suma aktywów odnosi się tylko do aktywów powiązanych z tym obszarem działalności, która kwalifikuje ich do kategorii instytucji pożyczkowych. Wysokość należnych wpłat, zgodnie z obecnym Projektem, obliczona na podstawie sumy wszystkich aktywów leasingodawcy byłaby całkowicie nieproporcjonalna do skali prowadzonej przez niego działalności jako instytucja pożyczkowa.

W przypadku nieuwzględnienia powyższej zmiany proponujemy dodanie § 12 ust. 4:

㤠12
4. W przypadku instytucji pożyczkowych, które zawierają umowy leasingu, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. 2014, poz. 1497, z późn. zm.), suma aktywów, o której mowa w ust. poprzedzających, oznacza łączną wartość bilansową, na koniec kwartału, za który należność ta jest wyliczana, obejmującą wierzytelności danej instytucji pożyczkowej z tytułu umów, do których stosuje się przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, wskazanej w niniejszym ustępie, stanowiących pozycje aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości."

Wskazujemy, iż w przypadku firmy leasingowej, której łączne aktywa wynoszą 500 mln złotych, a aktywa związane z umowami leasingu konsumenckiego (których oferowanie powoduje objęcie leasingodawcy definicją instytucji pożyczkowej) 5 mln złotych (sytuacja powszechna), zgodnie z obecnym Projektem, ten leasingodawca uiszczałby zaliczkę w rocznej wysokości
do 6 mln złotych, a zatem w maksymalnej wysokości większej niż całość jego aktywów, które kwalifikują go do kategorii instytucji pożyczkowych obowiązanych do uiszczania opłat. Przedmiotowe uregulowanie byłoby rażąco niesprawiedliwe dla firm leasingowych i powinno zostać zmienione w sposób wskazany powyżej.

B. Uwagi do § 17 projektu:
Dodane zdanie 3 w § 17 ust. 1:
Przy obliczeniu należnej wpłaty, Rzecznik uwzględnia również nadwyżkę wpłat należnych zgodnie z §2 nad rzeczywiście poniesionymi kosztami Rzecznika stwierdzonymi w sprawozdaniu ze swojej działalności; kwota nadwyżki stanowi również nadpłatę, którą przypisuje się poszczególnym podmiotom rynku finansowego w proporcji wpłat należnych od nich za dany rok.
Dodanie do § 17 ust. 4 i 5:
4. Wpłaty zaliczek ulegają wstrzymaniu w danym roku kalendarzowym, w przypadku gdy kwota uiszczonych przez krajowy zakład ubezpieczeń, zagraniczny zakład ubezpieczeń, krajową instytucję płatniczą, krajową instytucję pieniądza elektronicznego, biuro usług płatniczych, banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo -kredytowe, instytucje pożyczkowe zaliczek jest wyższa niż prognoza dochodów na pokrycie zaplanowanych wydatków Rzecznika wskazanych w rocznym planie finansowym.
5. Rzecznik, w przypadku zaistnienia okoliczności, o których mowa w ust. 4, informuje krajowy zakład ubezpieczeń, zagraniczny zakład ubezpieczeń, krajową instytucję płatniczą, krajową instytucję pieniądza elektronicznego, biuro usług płatniczych, banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo -kredytowe, instytucje pożyczkowe o wstrzymaniu wpłat zaliczek najpóźniej na miesiąc przed terminem wpłaty zaliczki za kolejny miesiąc.

Uzasadnienie zmiany:
Wpłaty podmiotów rynku finansowego mają służyć ponoszeniu kosztów działalności Rzecznika i jego biura. Z uwagi na to, że Rzecznik będzie prowadzić biuro zgodnie z planem finansowym,
a nie jest obecnie znana rzeczywista skala wpłat, które należne będą zwłaszcza od wcześniej nienadzorowanych instytucji pożyczkowych, zasadne jest, by możliwa nadwyżka została rozdzielona między podmioty finansujące te koszty.

W przypadku uiszczenia przez podmioty rynku finansowego zaliczek, które w pełni pokrywają roczne koszty działalności Rzecznika należy wprowadzić mechanizm, który umożliwi wstrzymanie uiszczania dalszych zaliczek. Sugerowany mechanizm jest analogiczny,
jak w przypadku uiszczania zaliczek na koszty funkcjonowania Komisji Nadzoru Finansowego.

C. Uwagi do § 21 projektu:
Tekst zmiany:
„§ 19: Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, przy czym wysokość wpłat, o których mowa w § 2, należnych za rok 2015 równa się iloczynowi 1/12 rocznej należności obliczonej zgodnie z §2 Rozporządzenia oraz liczby pełnych miesięcy obowiązywania niniejszego rozporządzenia w roku 2015."

Uzasadnienie zmiany:
Ustawa weszła w życie (co do zasady) w dniu 11 października 2015 r., co powoduje konieczność przepisów przejściowych dla pierwszego okresu obowiązywania Ustawy. Najbardziej zasadne jest proporcjonalne obniżenie poziomu wpłat do okresu obowiązywania Ustawy w 2015 r.,
czyli w przybliżeniu do jednej czwartej.

Konfederacja Lewiatan, Warszawa, 7 grudnia 2015 r.
KL/658/266/3470/AK/2015