Nowe zasady kwalifikowalności wydatków w zakresie EFRR, EFS i FS na lata 2014-2020 - stanowisko Konfederacji Lewiatan
2015-02-10
Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 definiują kluczowe zasady rozliczania wydatków w projektach dofinasowanych w ramach nowej puli środków polityki spójności.
W przedstawionym do konsultacji projekcie Wytycznych pozytywnie oceniamy m.in. wprowadzenie szerszej gamy uproszczonych metod rozliczania wydatków, tzn. rozliczania wydatków z zastosowania stawek jednostkowych, kwot ryczałtowych oraz stawek ryczałtowych. Uproszczone metody rozliczania wydatków ograniczają obciążenia dla beneficjentów wynikające z konieczności szczegółowego dokumentowania wydatków, umożliwiają natomiast rozliczanie kosztów na podstawie osiągniętych wskaźników.
Kluczowe postulaty Konfederacji Lewiatan dotyczą m.in. następujących obszarów regulowanych przez Wytyczne:
- zamówienia realizowane przez podmioty nieobjęte obowiązkiem stosowania ustawy Pzp:
o w projekcie Wytycznych zarówno zamówienia realizowane zgodnie z ustawą Pzp, jak i zamówienia realizowane przez podmioty prywatne określone są mianem zamówień publicznych. W naszej ocenie wprowadza to chaos definicyjny i może skutkować błędami w stosowaniu przepisów przez beneficjentów (np. uznanie, że wymogi związane z realizacją zamówień publicznych, ustanowione w Wytycznych dla obu typów zamówień, nie odnoszą się do zamówień realizowanych przez beneficjentów wyłączonych z obowiązku stosowania Pzp). Dlatego też proponujemy, by oddzielnie zdefiniować zasady przeprowadzania i warunki kwalifikowalności zamówień realizowanych przez podmioty prywatne (nawet, jeśli będą one analogiczne także dla podmiotów objętych obowiązkiem stosowania Pzp),
o proponujemy podnieść wartość zamówień, dla których konieczne będzie stosowanie zasady konkurencyjności do 30 tys. EUR analogicznie do progu ustanowionego w prawie zamówień publicznych. Zastosowanie obecnie proponowanego progu (ponad sześciokrotnie niższego niż wynika z ustawy Pzp oraz około trzykrotnie niższego niż limit obowiązujący w perspektywie 2007-2013) jest działaniem nakładającym na potencjalnych beneficjentów olbrzymi ciężar administracyjny związany z koniecznością przeprowadzenia pełnej procedury udzielenia zamówienia opisanej w rozdziale 6.5 Wytycznych (obejmujących m.in. konieczność szacowania i dokumentowania wartości zamówienia, przygotowania jego opisu zgodnie ze Wspólnym Słownikiem Zamówień, itp.), z czym związane będą również istotne koszty przygotowania i nadzoru nad prawidłowością procedur udzielenia zamówienia,
o proponujemy większą elastyczność w udzielaniu zamówień podmiotom powiązanym. Dla wielu projektów, w tym projektów badawczo-rozwojowych udzielenie danego zamówienia podmiotowi powiązanemu stanowi opcję najbardziej racjonalną pod względem ekonomicznym, funkcjonalnym lub technologicznym. Dla przykładu, w przypadku centrum badawczo-rozwojowe, które działa jako odrębna spółka i współpracuje z powiązaną spółką produkcyjną współpraca tych podmiotów przy realizacji projektu z zakresu B+R jest uzasadniona zarówno ekonomicznie (maksymalny efekt za jak najniższy koszt), jak i funkcjonalnie. Ponadto, w projektach zaawansowanych technologicznie udzielenie zamówienia podmiotowi powiązanemu może być jedyną możliwością dla beneficjenta ze względu na ochronę technologii i know-how. W naszej ocenie pozostałe przepisy zawarte w rozdziale 6.5 Wytycznych dotyczące zamówień skutecznie minimalizują ryzyko udzielania zamówień dla podmiotów powiązanych w przypadku, jeżeli nie jest to uzasadnione ekonomicznie i funkcjonalnie.
- wykorzystanie leasingu w projektach:
o refundacja wydatków poniesionych przez leasingodawcę powinna być traktowana jako dominująca forma rozliczania. Ok. 90 proc. umów leasingu na polskim rynku dotyczy transakcji, w których finansujący kupuje wskazany przez korzystającego przedmiot. Korzystający w umowie leasingu upoważnia finansującego, a finansujący zobowiązuje się nabyć przedmiot i przekazać go korzystającemu do używania i pobierania pożytków. W transakcjach tych korzystający spłaca ponad 90 proc. kapitału i po zakończeniu umowy nabywa przedmiot za wartość niespłaconego kapitału. Są to cechy charakterystyczne dla umów leasingu finansowego (w rozumieniu standardów rachunkowości). Dla tego typu umów co do zasady powinno być przewidziane rozwiązanie umożliwiające refundację wydatku na zakup przedmiotu. W przypadku pozostałych umów (ok. 10 proc. rynku leasingu), czyli tam gdzie spłata kapitału wynika ze spadku wartości rynkowej przedmiotu i ewentualnie cena zakupu po zakończeniu umowy jest ceną rynkową lub przedmiot jest zwracany finansującemu, wydatkiem kwalifikowalnym powinny być spłacane raty leasingowe przypadające w okresie realizacji projektu,
o postulujemy rezygnację z konieczności zawierania formalnego partnerstwa pomiędzy beneficjentem a leasingodawcą. Strony powinno łączyć jedynie upoważnienie do poniesienia wydatku i warunki określone w umowie leasingu. Niezbędne jest określenie, jaką formę powinno mieć upoważnienie, jeżeli miałaby to być umowa pomiędzy finansującym a korzystającym (beneficjentem). Proponujemy określenie podstawowych warunków, jakie powinna spełniać taka umowa, tak by urzędnicy przyjmujący wnioski i upoważnienia nie mieli wątpliwości, czy przedstawione upoważnienie jest wystarczające dla rozliczenia wydatku poniesionego przez finansującego na zakup przedmiotu leasingu.
- powierzanie realizacji zadań publicznych przez beneficjentów będących organem administracji publicznej:
o ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie określa jedynie przykładowe formy współpracy między sektorem publicznym a trzecim sektorem (art. 5 ust. 2 ww. ustawy). Tym samym na innych niż określone w niej warunkach, taka współpraca też jest możliwa. Zawarcie jako zasady na poziomie Wytycznych powierzania realizacji zadań publicznych jedynie w formie przewidzianej w ww. ustawie (zgodnie z Działem II Rozdziałem 2 ww. ustawy) spowoduje, iż wyłączone z takiej możliwości zostaną między innymi organizacje pracodawców. Wynika to z faktu, iż organizacje takie podobnie jak związki zawodowe, partie polityczne, samorządy zawodowe i fundacje utworzonymi przez partie polityczne, zostały wyłączone z grupy podmiotów, którym realizację zadań publicznych można zlecać na gruncie ww. ustawy (art. 3 ust. 4 ww ustawy). Tymczasem organizacje pracodawców realizują szereg zadań z zakresu zadań publicznych, o czym świadczą między innymi postanowienia ich statutów.
Do projektu Wytycznych zgłosiliśmy także uwagi dotyczące stosowanie klauzul społecznych, udostępniania protokołów z przeprowadzonej procedury konkurencyjnej czy też wymaganego zakresu danych dotyczących osób zatrudnionych w projektach, które będą obowiązkowo wprowadzane do systemu informatycznego (SL2014). Zapisy w tych obszarach są, w naszej ocenie, zbyt daleko idące i niekorzystne dla beneficjentów.
Zobacz: Uwagi zgłoszone przez Konfederację Lewiatan do projektu Wytycznych
Kontakt:
Małgorzata Lelińska, Departament Funduszy Europejskich
