Kwalifikowalność wydatków w ramach funduszy UE - uwagi
2017-05-18
Konfederacja Lewiatan zgłosiła uwagi do konsultowanego projektu zmian Wytycznych MR w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 (wytyczne). W naszej ocenie sam termin prowadzenia konsultacji (oraz jego zakończenie tuż po długim weekendzie majowym) był dość niefortunny. Wielokrotnie apelowaliśmy już do administracji o organizowanie konsultacji w taki sposób, by możliwe było rzetelne przygotowanie stanowiska przez wszystkich interesariuszy. Jest to szczególnie istotne w przypadku propozycji zmian w dokumentach, które mają kluczowe znaczenie dla wszystkich beneficjentów funduszy europejskich.
Wiele zmian, które zostały zaproponowane w wytycznych dotyczy dostosowania tego dokumentu do zmian wynikających z procedowanej obecnie nowelizacji ustawy wdrożeniowej, która zakłada m.in. rezygnację z wytycznych programowych. Co ciekawe, nadal będzie możliwość różnicowania kwalifikowania wydatków w zależności od programu czy nawet konkursu, tylko zasady nie będą zgrupowane w wytycznych programowych, tylko wprost będą wynikać np. z umów o dofinansowanie. Zmiana ma zatem charakter techniczny - nie zmniejsza liczby i różnorodności przepisów, które obowiązują projektodawcę w zależności od programu, z jakiego finansowany jest projekt.
Negatywnie oceniliśmy m.in. propozycję rezygnacji z przepisu, że wytyczne co do zasady będą zmieniane raz do roku, a kolejne nowe wersje będą obowiązywać od nowego roku kalendarzowego. Częste zmiany wytycznych nie są korzystne dla beneficjentów. Zmniejsza to przewidywalność warunków realizacji projektów, zwiększa ryzyko oraz utrudnia ocenę ich opłacalności lub zasadności. Proponujemy pozostawić ten przepis w formie niezmienionej. Już teraz beneficjenci w odniesieniu do różnych wydatków w projekcie mogą mieć obowiązek stosowania innej wersji tego dokumentu. Do oceny wydatków zaplanowanych w budżecie stosuje się przepisy wytycznych obowiązujące w momencie ogłoszenia konkursu, do oceny wydatków poniesionych - wytyczne w wersji obowiązującej w dniu poniesienia, przy czym do oceny prawidłowości umów zawartych w projekcie stosuje się wersję z dnia wszczęcia postępowania, które zakończyło się zawarciem danej umowy.
W kwestii związanej z kwalifikowaniem podatku VAT w projektach zadaliśmy natomiast pytanie o wyjaśnienie pojęć, które zostały zastosowane w przepisach, m.in.: o jaki podmiot chodzi w zapisie: "inny podmiot zaangażowany w projekt" oraz czym jest faza realizacyjna projektu, a czym faza operacyjna. Przepisy w tym zakresie są w naszej ocenie niejasne i wymagają doprecyzowania.
Konfederacja Lewiatan zgłosiła także postulat, by wartości ryczałtów kosztów pośrednich w projektach finansowanych ze środków EFS podnieść odpowiednio o 3 punkty procentowe dla każdego przedziału wartości projektu określonego w wytycznych (odpowiednio do 28%, 23%, 18%, 13%). Wnioskowaliśmy także o uzupełnienie wytycznych o przepis mówiący o tym, że koszty rekrutacji stanowią koszty bezpośrednie projektu. Proponowane obecnie stawki ryczałtowe nie odpowiadają realiom realizacji projektów. Dla przykładu dla projektu o wartości 500 000 zł z okresem realizacji 2 lata, miesięczna wartość kosztów pośrednich to ok. 4167 zł (w ramach tej kwoty należy sfinansować koszty ogólnego zarządu, koszty utrzymania biura - w zakresie odpowiadającym potrzebom projekty, koszty działań informacyjno-promocyjnych, koszty koordynacji, obsługi finansowo-księgowej, koszty materiałów biurowych, obsługę prawną, itp.). W szczególności dla projektów realizowanych w dużych miastach, gdzie zarówno koszty eksploatacyjne, jak i koszty personelu są relatywnie wysokie, stawki wynikające z ryczałtu są niewystarczające dla zaangażowania do projektu personelu posiadającego najbardziej oczekiwane w danym przedsięwzięciu kompetencje.
Dodatkowo, coraz częściej na poziomie dokumentacji konkursowej pojawiają się ograniczenia co do finansowania z kosztów bezpośrednich działań rekrutacyjnych. W przypadku projektów skierowanych do osób (zwłaszcza do trudnych grup) założenie, że rekrutacja zostanie przeprowadzona przy wykorzystaniu środków z kosztów pośrednich sprawia, że projekty są wyjątkowo trudne do realizacji, a ryzyko nieosiągnięcia wskaźników bardzo wysokie. Zrekrutowanie właściwej grupy odbiorców jest czynnikiem warunkującym skuteczność wsparcia, a tym samym efektywnego wykorzystania środków. Brak możliwości zaplanowania i sfinansowania działań rekrutacyjnych, najbardziej odpowiednich do danego przedsięwzięcia, zmniejsza efektywność wykorzystania środków UE.
Uwagi Konfederacji Lewiatan do projektu zmian w wytycznych
Kontakt: Małgorzata Lelińska, e-mail: mlelinska@konfederacjalewiatan.pl
