Prawo bankowe oraz zmiana niektórych innych ustaw - opinia
2013-08-12
Opinia Konfederacji Lewiatan do projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1441):
Tezy opinii:
· Likwidacja instytucji BTE (tj. uchylenie art. 96 - 98 ustawy - Prawo bankowe) nie jest uzasadniona;
· Likwidacja BTE w sposób nieuzasadniony obciąży klientów banków (konsumentów i przedsiębiorców) wysokimi kosztami składania oświadczeń o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt. 4-6 k.p.c. w formie aktu notarialnego;
· BTE ma m.in. na celu ochronę interesów klientów banków i zagwarantowanie bezpieczeństwa powierzonych bankom depozytów, poprzez zapewnienie możliwości przeprowadzenia szybkiej, taniej i sprawnej egzekucji należności;
· Instytucja BTE nie pozbawia klienta banku prawa do sądu, który na mocy art. 840 k.p.c. ma możliwość zgłoszenia powództwa przeciwegzekucyjnego (opozycyjnego), w którym może podnieść wszelkie zarzuty materialne;
· Trybunał Konstytucyjny uznał, że instytucja BTE nie jest niezgodna z Konstytucją RP;
Uwagi wstępne:
Głównym założeniem projektu ustawy jest uchylenie art. 96 - 98 ustawy - Prawo bankowe i likwidacja BTE. Zgodnie z uzasadnieniem, do projektu: „Wyposażenie banków w kompetencje do wystawiania tytułów egzekucyjnych stanowi wyłom w tej fundamentalnej zasadzie państwa prawnego, zgodnie z którą wyłącznie państwo jest uprawnione do wydawania tytułów egzekucyjnych", a ponadto, „brak również jakiejkolwiek kontroli ze strony państwa sposobu wykorzystywania przez banki uprawnienia do wystawiania tytułów egzekucyjnych".
Z powyższymi argumentami trudno się zgodzić. Polskie prawo przewiduje różne sytuacje, w których tytuły egzekucyjne nie są wydawane przez państwo (organy państwowe), lecz przez osoby prywatne. Najlepszym tego przykładem jest art. 777 k.p.c., zgodnie z którym tytułami egzekucyjnymi są: wyroki sądów polubownych, ugody zawarte przed takim sądem, ugody zawarte przed mediatorem a także akty notarialne spełniające określone przesłanki. Z kolei klauzulę wykonalności nadaje sąd. Podobnie jest w przypadku BTE, który wydawany jest przez bank na podstawie oświadczenia woli klienta o poddaniu się egzekucji. Jednak tytułem wykonawczym będzie tylko BTE zaopatrzony w klauzulę wykonalności, nadaną przez sąd w postępowaniu klauzulowym.
Warto też przypomnieć, że podobna inicjatywa pojawiła się w styczniu br., kiedy to na posiedzeniu Podkomisji do spraw instytucji finansowych, do projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz ustawy o funduszach inwestycyjnych (druk nr 605) zgłoszona została poselska poprawka przewidująca uchylenie BTE. Podkomisja odrzuciła tę poprawkę.
