Samorządy nie chcą konkurencji na rynku wywozu śmieci

2012-07-26

Zmonopolizowanie gospodarki odpadami przez gminne spółki spowoduje, że opłaty ponoszone przez mieszkańców za wywóz śmieci będą rosły szybciej niż w warunkach konkurencji.

1 stycznia br. obowiązuje nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która zobowiązała władze gminne do powierzenia odbioru i zagospodarowania śmieci przedsiębiorcom wybranym w drodze przetargu. Samorządy muszą, najpóźniej do 1 lipca 2013 roku, przejąć odpowiedzialność za organizację systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

Niestety, niektóre z nich, łamiąc zasady konkurencyjności, bez żadnych przetargów, powierzają pieczę nad wywozem śmieci własnym spółkom. Grozi to powstaniem lokalnych monopoli i wzrostem cen za wywóz śmieci. Na przykład władze Krakowa powierzyły zadanie utrzymania czystości i porządku w gminie na okres 20 lat własnej spółce.
Na wyeliminowaniu konkurencji w gospodarce odpadami skorzystają przede wszystkim władze samorządowe. Koszty poniosą natomiast mieszkańcy i przedsiębiorcy zajmujący się obecnie odbiorem i zagospodarowaniem odpadów.
Władze samorządowe obsadzając zarządy gminne spółek będą miały wpływ na zatrudnianie w nich pracowników i wybór kooperantów, bez ponoszenia ryzyka finansowego.

Gminne spółki pozbawione konkurencji nie będą zmuszone do dbałości o efektywność, podnoszenie jakości usług, wzrost wydajności pracy, minimalizację kosztów. Doświadczenie pokazuje, że zarządy spółek mających pozycję monopolistyczną tolerują nadmierne zatrudnienie i przyjmują „poleconych" pracowników. W efekcie opłaty ponoszone przez mieszkańców będą rosły szybciej niż w warunkach konkurencji.

Przedsiębiorcy, którzy zainwestowali w zakup sprzętu do transportu i segregacji odpadów zostaną wyeliminowani z rynku. Spowoduje to dalsze zmniejszenie zaufania przedsiębiorców do państwa i w konsekwencji zmniejszenie skłonności do inwestycji.
W ostatnich tygodniach pojawiło się wiele niepokojących przykładów łamania przepisów zawartych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Poniżej prezentujemy trzy.

Przykład : Uchwały Rady Miasta Krakowa z 21 lipca 2012r.
Rada Miasta Krakowa podjęła uchwały w sprawie:
 powierzenia Miejskiemu Przedsiębiorstwu Oczyszczania Sp. z o. o. w Krakowie („MPO") obowiązkowego zadania własnego gminy utrzymania czystości i porządku na terytorium Gminy Miejskiej Kraków oraz
 upoważnienia Zarządu Spółki MPO w Krakowie do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej.

Z tych uchwał wynika, że MPO może zostać docelowo jedynym podmiotem działającym na rynku gospodarki odpadami komunalnymi w Krakowie, a w każdym razie uzyska pozycję zdecydowanie uprzywilejowaną w stosunku do podmiotów prywatnych. Stanowi to zaprzeczenie podstawowych zasad uczciwej konkurencji i jest próbą monopolizacji rynku.
Ponadto , uchwały umożliwiają MPO uniknięcie obowiązku poszukiwania inwestora prywatnego do budowy regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów, co jest sprzeczne z przepisami znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Warto podkreślić także, iż:

 pominięcie procedury przetargowej na odbiór (lub na odbiór i zagospodarowanie odpadów) przez gminy stanowiłoby naruszenie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 1 lipca 2011r.,
 wprowadzenie do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obowiązku organizacji przetargu jest zgodne z prawem unijnym. Taki obowiązek świadczy tylko o tym, że polski ustawodawca postanowił zwiększyć gwarancję wolnej konkurencji, uczciwości i przejrzystości.

Przykład 2: Aktualizacja Wojewódzkich Planów Gospodarki Odpadami

Zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, sejmiki województw zobowiązane były uchwalić, do 30 czerwca 2012 roku, zaktualizowane wojewódzkie plany gospodarki odpadami („WPGO").
Do chwili obecnej tylko część sejmików przyjęła uchwały w sprawie aktualizacji WPGO. W części uchwalonych i w niektórych przygotowanych projektach WPGO znalazły się nieprawidłowości świadczące o naruszeniu dyrektyw Unii Europejskiej oraz prawodawstwa polskiego. Chodzi o ustawę o odpadach, ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, jak również ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów.

 

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan