Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych o projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
2001-02-08
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych o projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych uważa, że zmiana systemuopodatkowania nieruchomości w Polsce jest konieczna. Wartość nieruchomości
zależy od dwóch czynników: powierzchni i lokalizacji. Dzisiejszy system
opodatkowania pomija ten drugi czynnik. Oznacza to, że wysokość płaconego
podatku od nieruchomości nie jest związana z jej rzeczywistą wartością.
Dla przykładu: relatywnie niewielki grunt w centrum miasta jest
opodatkowany niżej niż relatywnie większy grunt na peryferiach, mimo, że
ten pierwszy może być wart wielokrotnie więcej. Dlatego projekt
wprowadzenia podatku ad valorem, czyli liczonego od wartości
nieruchomości, uwzględniającego zatem zarówno jej powierzchnię, jak i
lokalizację jest słuszny. Jednak proponowana zmiana sposobu obliczania
podatku jest fragmentaryczna i dotyczy tylko nieruchomości związanych z
działalnością gospodarczą, zatem tylko budynków należących do
przedsiębiorców. W opinii Konfederacji, nowe przepisy powinny odnosić się
do osób prawnych i fizycznych oraz do budynków i gruntów. Wtedy unikniemy
niedobrej sytuacji, gdzie od tego samego budynku płaci się podatek według
dwóch różnych systemów - np. sklep płaci stawki od wartości, a mieszkańcy
stawki liczone według powierzchni.
Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt zawiera w kwestii wyceny
nieruchomości niejasności stwarzające kolejną płaszczyznę dla arbitralnych
decyzji urzędników dając pole do nadużyć administracji wobec
przedsiębiorców. Podatnik ma prawo określić wartość rynkową nieruchomości
(jeśli nie podlega ona amortyzacji) i naliczać od niej podatek. Urzędnik
skarbowy ma natomiast prawo zakwestionować wycenę zrobioną przez podatnika
(byłaby nią faktycznie wartość rynkowa nieruchomości). Projektodawca nie
daje odpowiedzi na pytanie, co to jest cena rynkowa i w jaki sposób
przedsiębiorca ma ją ustalić, żeby nie narazić się na dodatkowe koszty
związane z wyceną biegłego.
W przypadku wielu przedsiębiorstw zmiana będzie oznaczać znaczny wzrost
obciążeń podatkowych, których nie spodziewali się inwestując w
nieruchomości do tej pory. Symulacje kosztów przeprowadzonych przez firmy
należące do PKPP wykazały, że właściciele budynków o rzeczywistej wysokiej
wartości zapłacą więcej niż dotychczas, a właściciele budynków o mniejszej
wartości, ale dużej powierzchni skorzystają na nowych przepisach i zapłacą
mniej. Według naszych analiz wzrost opodatkowania dla nowych budynków
wyniesie 150-200%. *
Ze względu na to, że ustawą należy objąć wszystkie grunty i obiekty
powinno zostać wprowadzone odpowiednie vacatio legis.
Informacje dodatkowe
Stan obecny
1. W Polsce funkcjonuje podatek od nieruchomości, który stanowi dochód
własny samorządów lokalnych (gmin). Podstawa opodatkowania jest
powierzchnia - wyrażona w metrach kwadratowych. Stawki opodatkowania są
zróżnicowane w zależności od sposobu użytkowania (obiekty komercyjnie są
opodatkowane wyżej). Opodatkowaniu podlegają zarówno grunty jak i
zabudowania (budynki, garaże, itp.), przy czym stawki opodatkowania
gruntów są inne niż stawki opodatkowania budynków.
2. Oznacza to, ze wysokość płaconego podatku od nieruchomości nie jest
związana z jej rzeczywista wartością. Dla przykładu: relatywnie niewielki
grunt w centrum miasta jest opodatkowany niżej niż relatywnie większy
grunt na peryferiach, mimo, ze ten pierwszy może być wart wielokrotnie
więcej.
Wartość nieruchomości zależy od dwóch głównych czynników: powierzchni i
lokalizacji. Dzisiejszy system opodatkowania nieruchomości pomija ten
drugi czynnik.
3. Gminy mogą obniżyć górne granice stawek podatku o 50%. W
praktyce jednak ta możliwość przyciągania inwestycji jest rzadko przez
gminy wykorzystywana.
Główne kierunki zmian
4. Zamiarem ustawodawcy jest wprowadzenie podatku ad valorem, czyli
liczonego od wartości nieruchomości, uwzględniającego zatem zarówno jej
powierzchnie jak i lokalizacje.
5. Dlatego proponuje się w omawianej ustawie upoważnienie rad gmin do
wyznaczenia na obszarze gminy stref opodatkowania. Podatnikom przysługuje
możliwość złożenia zarzutu, co do wyznaczenia stref, o ile naruszony
został ich interes prawny.
6. Zmienia się stawkę podatku dla budynków związanych z działalnością
gospodarcza: z kwotowej na procentowa. Stawka będzie wynosić 1% wartości
nieruchomości. Podstawa opodatkowania będzie wartość z dnia 1 stycznia
danego roku podatkowego będąca podstawa obliczania amortyzacji, a w
przypadku nieruchomości już zamortyzowanych ich wartość z dnia 1 stycznia
ostatniego roku, w którym dokonano odpisu amortyzacyjnego. Gdy danej
nieruchomości się nie amortyzuje podstawa będzie ich wartość rynkowa
wyznaczona przez podatnika.
7. Podstawa opodatkowania pozostałych nieruchomości (gruntów i budynków),
czyli tych, które nie są związane z wykonywaniem działalności
gospodarczej, będzie ich powierzchnia.
8.Zgodnie z przyjętym przez Rade Ministrów projektem ustawy o
dochodach jednostek samorządu terytorialnego podatek będzie w 95% dochodem
własnym gmin i w 5% dochodem własnym powiatów. Powiaty otrzymają w ten
sposób zachętę do wspierania inwestycji w infrastrukturę i "przyciągania"
inwestorów. Samorządy otrzymają także prawo do czasowej lub trwałej
rezygnacji z poboru tego podatku (w całości), co daje im narzędzie do
zachęcenia przedsiębiorców do inwestowania na terenie danej gminy i
powiatu.
9.W związku z powyższym znosi się niektóre ulgi stosowane dziś w
podatku od nieruchomości.
10. Ustawa miałoby wejść w życie 1 stycznia 2001 r.
Zamierzone skutki zmian
11.Zgodnie z obliczeniami Ministerstwa Finansów nominalna stawka
podatku wzrośnie ponad prognozowany poziom inflacji, co oznacza jej realna
podwyżkę w stosunku do obecnego roku. Wpływy z podatku wzrosną o ok. 144
mln zł, czyli będą o 2% wyższe niż w sytuacji gdyby zaniechać zmian
stawek.
12. Dodatkowe wpływy budżetów gmin i powiatów z tytułu likwidowanych ulg i
zwolnień wzrosną o ok. 2.663 mln zł. Łącznie zatem budżety samorządów
zyskają na zmianie ok. 2.807 mln zł.
13.Zmiana stawek (na liczone od wartości) oraz strefowanie
podatników ma zracjonalizować gospodarkę nieruchomościami (w tym dot.
gruntów) w kraju. Nie będzie dochodziło do absurdów jak opisany w punkcie
2.
* Przykłady: Eris S.A. + 169%, Plastmet sc. - 300%, jedna ze spółek
giełdowych (nazwy nie podajemy ze względu na rygory informacyjne, jakim
podlegają te spółki) + 223%
