Pracodawcy o strategii gospodarczej rządu "Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca"

2002-03-01

Pracodawcy o strategii gospodarczej rządu "Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca"

Wspólne stanowisko strony pracodawców w Komisji Trójstronnej:
Konfederacji Pracodawców Polskich, Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych
i Związku Rzemiosła Polskiego

"Strategia Gospodarcza Rządu" jest programem, który stwarza szansę
na wyjście Polski ze stagnacji gospodarczej. Przezwyciężenie załamania
gospodarczego i powrót na ścieżkę wysokiego wzrostu gospodarczego wymaga
głębokich i konsekwentnie przeprowadzanych reform, które wyzwolą
przedsiębiorczość, zwiększą zasoby gospodarcze i efektywność ich
wykorzystania - a także będą w bezpieczny sposób stymulować popyt
inwestycyjny.

* zniesienie ograniczeń przedsiębiorczości
Jednym z ważniejszych wyzwań stojących przed rządem jest poprawa warunków
funkcjonowania przedsiębiorstw: obniżenie ryzyka i kosztów ich
funkcjonowania. Szansę na poprawę tych warunków stwarza program "Przede
Wszystkim Przedsiębiorczość". Zawarte w nim projekty: uproszczenia systemu
podatkowego, ograniczenia kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw oraz
zniesienia wielu regulacji, które utrudniają życie przedsiębiorcom,
zasługują na pełne poparcie. Nadal jednak program ten nie spełnia
wszystkich postulatów zgłaszanych przez przedsiębiorców. Brakuje w nim
deklaracji obniżenia podatków i kosztów pracy. Zarówno koszty pozapłacowe,
jak i obciążenia podatkowe należą w Polsce do najwyższych wśród państw o
porównywalnym poziomie rozwoju i stanowią poważną barierę rozwoju
przedsiębiorstw oraz tworzenia nowych miejsc pracy. Bez ich zmniejszenia,
stworzenie prawdziwie korzystnego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości i
skuteczne rozwiązanie narastających problemów na rynku pracy nie jest
możliwe.
Popieramy zawarte w Strategii plany uelastycznienia rynku pracy. Dobrze,
że większą uwagę przywiązuje się do aktywizacji zawodowej i tworzenia
nowych miejsc pracy, zamiast mnożenia osłon socjalnych. Niezbędne do
osiągnięcia tego celu są zmiany w prawie pracy umożliwiające
przedsiębiorcom elastyczniejsze kształtowanie czasu pracy i stanu
zatrudnienia.

* innowacyjność gospodarki
Istotne są zawarte w Strategii deklaracje dotyczące promocji i wspierania
rozwoju technicznego i innowacyjności gospodarki. Wobec zaostrzającej się
konkurencji o wymiarze globalnym oraz wobec wyzwań, jakie stwarza
integracja z Unią Europejską, promowanie konkurencyjności i innowacyjności
jest dla rozwoju polskiej gospodarki kwestią kluczową. Nasze zdolności
konkurencyjne są bardzo ograniczone. Udział wyrobów o wysokim poziomie
technologicznym jest w polskim eksporcie dwukrotnie niższy, niż w
eksporcie Węgier czy Czech. Zmusza to Polskę do szybkiego podniesienia
poziomu technologicznego gospodarki. Będzie temu trudno sprostać -
wewnętrzne problemy, w tym pogarszająca się sytuacja na rynku pracy, stają
się na tyle palące, że konieczność ich rozwiązywania może zepchnąć
promowanie innowacyjności i kierowanie znacznych środków na naukę i badan,
na dalszy plan. Pozytywnie oceniamy zapowiedź prywatyzacji jednostek
badawczo-rozwojowych i ograniczenia finansowania instytucji badawczych na
rzecz finansowania projektów badawczych.

* integracja z Unią Europejską
Strategia słusznie zwraca uwagę na konieczność przygotowania się do
wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Po pierwsze, otrzymamy je
dopiero po spełnieniu odpowiednich warunków. Po drugie, ich uzyskanie
zwiększa szansę na rozwój, ale go nie gwarantuje. Efekty, jakie z nich
odniesiemy zależeć będą od efektywności ich wykorzystania. Problemy
związane z integracją nie ograniczają się jednak do wykorzystania środków
pomocowych. Oceniamy, że Polska jest dość słabo przygotowana do
integracji. Niezbędny jest ogromny wysiłek przygotowawczy, obejmujący
zarówno administrację centralną i lokalną, jak i przedsiębiorców i
rolników.

* równowaga makroekonomiczna
Poważne zaniepokojenie budzi niefrasobliwe potraktowanie kwestii
stabilności makroekonomicznej. W programie stwierdza się, że "konieczność
odwrócenia tendencji recesyjnych i ożywienia gospodarki sprawia jednak,
że osiągnięcie wysokiego tempa wzrostu musi mieć dziś - w hierarchii celów
- pierwszeństwo wobec spadku inflacji czy obniżania deficytu obrotów
bieżących". Przypominamy, że trwały wzrost gospodarczy jest możliwy tylko
w warunkach równowagi makroekonomicznej - zarówno wysoka inflacja, jak i
nadmierny deficyt obrotów bieżących grożą destabilizacją i niosą ryzyko
kryzysu walutowego. Domaganie się poluzowania polityki pieniężnej bez
zaostrzenia polityki fiskalnej nie jest uzasadnione. Sukces polskiej
gospodarki zależy przede wszystkim od reform strukturalnych. Nadmierne
eksponowanie w Strategii roli polityki pieniężnej stwarza wrażenie, że
rząd zabezpiecza się na wypadek gdyby nie uzyskał w Sejmie poparcia dla
zmian w polityce gospodarczej i społecznej , w efekcie czego nie
powiodłaby się opracowana przezeń strategia.

* środki na rozwój
Aby umożliwić zakładany w Strategii wzrost PKB w kolejnych latach, na
poziomie 1-3-5% i utrzymać go na poziomie 5% PKB w długim okresie,
niezbędny jest wzrost inwestycji zarówno prywatnych, jak i publicznych.
Obecny poziom obciążeń podatkowych należy uznać za nieprzekraczalny, a
zwiększanie deficytu budżetowego groziłoby Polsce wpadnięciem w pułapkę
zadłużenia. Niezbędne jest więc zwiększenie udziału wydatków
prorozwojowych w całości wydatków publicznych. W pełni popieramy ten
kierunek i proponowane w Strategii uwolnienie środków budżetowych rzędu 1%
PKB w wyniku:
- usprawnienia orzecznictwa rentowego oraz upowszechnienia rehabilitacji
przedrentowej
- eliminacji lub zmniejszenia przywilejów branżowych i zawodowych, w tym
uprawniających do wcześniejszej emerytury
- wprowadzenia elastycznego i równego dla kobiet i mężczyzn wieku
emerytalnego
- racjonalizacji zasiłków chorobowych
- modyfikacji systemu refundacji leków
- uszczelnienia systemu przyznawania świadczeń przez KRUS (aby służył on
tylko rolnikom i wyeliminował nadużycia) oraz stopniowego przechodzenia na
ogólne zasady emerytalne osób utrzymujących się z pracy w działach
specjalnej produkcji rolniczej
- zmniejszenia zatrudnienia w niektórych działach sektora publicznego
- dopracowywania kryteriów przyznawania świadczeń społecznych i zmiany
zasad ich indeksacji.

* infrastruktura
Program "Infrastruktura-klucz do rozwoju" jest zarysowany zbyt ogólnie,
aby można go było jednoznacznie ocenić. Zapóźnienia w naszej
infrastrukturze, szczególnie transportowej, są ogromne. Polska staje się
skansenem drogowym, co radykalnie ogranicza możliwości integracji
gospodarczej z Europą i wykorzystanie tranzytowego położenia naszego
kraju. Przełamanie tego stanu jest niezbędne, a jedyną drogą prowadzącą do
osiągnięcia tego celu będzie wykorzystanie kapitału prywatnego, na
zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. Stwarza to możliwość nie tylko
zaangażowania kapitału prywatnego w publiczne inwestycje, ale również
zwiększenia efektywności tych inwestycji. Niezbędnym warunkiem jest tu
jednak ograniczenie możliwości korupcji, w celu wyboru najtańszych i
najsolidniejszych wykonawców.

* prywatyzacja
Mankamentem Strategii jest również brak zdecydowanych decyzji w kwestiach
prywatyzacji. Jak najszerszy zakres prywatyzacji jest niezbędny dla
poprawy konkurencyjności gospodarki i zahamowania marnotrawienia środków
publicznych. Niepokój budzi planowana konsolidacja firm kontrolowanych
przez Skarb Państwa w sektorach: paliwowym, energetycznym, hutniczym,
zbrojeniowym, chemicznym i farmaceutycznym. Konsolidacja może być
pierwszym krokiem do prywatyzacji, ale może również powstrzymać
prywatyzację tych sektorów, ze względu na umocnienie się branżowych grup
nacisku. W tym drugim przypadku modernizacja i poprawa konkurencyjności
tych sektorów będą przebiegały znacznie wolniej i będą znacznie
kosztowniejsze dla polskich podatników.

* podsumowanie
Mimo tych zastrzeżeń Strategię oceniamy pozytywnie. Dokument ten trafnie
identyfikuje główne szanse i zagrożenia dla polskiej gospodarki. Rząd
słusznie stawia na rozwój gospodarczy, nawet za cenę trudnego politycznie
ograniczania przywilejów i świadczeń socjalnych. Mamy nadzieję, że starczy
mu stanowczości w czasie prac legislacyjnych.

Warszawa, 8 marca 2002 r.

Konfederacja Pracodawców Polskich
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
Związek Rzemiosła Polskiego