Zmiany przepisów Kodeksu pracy, które wchodzą w życie 29 listopada 2002 r.

2002-11-29

Zmiany przepisów Kodeksu pracy, które wchodzą w życie 29 listopada 2002 r.

1. Zawieszenie do 3 lat stosowania przepisów wewnątrzzakładowych
dotyczących uprawnień i obowiązków pracowników w przypadku trudnej
sytuacji finansowej pracodawcy po uzgodnieniu z organizacją związkową
(art. 91 i 231a).

2. Uszczegółowienie rozumienia pojęcia stosunku pracy. Przez nawiązanie
stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego
rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i
czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania
pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1).

3. Zakaz zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi przy zachowaniu
warunków charakterystycznych dla stosunków pracy (art. 22 § 12).

4. Wprowadzenie możliwości zawierania umowy o pracę w celu zastępstwa
innego pracownika w czasie jego nieobecności (art. 25),

5. Dowolność stosowania umów o pracę na czas określony do czasu wejścia
Polski do UE (art. 251),

6. Ograniczenie prawa do płatnych zwolnień od pracy na poszukiwanie pracy.
Zwolnienie na poszukiwanie pracy przysługuje pracownikowi, tylko wtedy gdy
wypowiedzenia dokonał pracodawca. Wymiar dni na poszukiwanie pracy
pozostaje bez zmian (art. 37).

7. Obowiązek sporządzania regulaminów pracy i wynagradzania przy
zatrudnieniu powyżej 20 pracowników (art. 772 i 104),

8. Obowiązek wypłacenia wynagrodzenia może być spełniony w inny sposób niż
do rąk pracownika, nie tylko za jego uprzednią zgodą wyrażoną na piśmie,
ale również wtedy, gdy tak stanowi układ zbiorowy pracy (art. 86 § 3).
9. W razie śmierci pracownika odprawa pośmiertna nie przysługuje rodzinie,
jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odprawa pośmiertna
wypłacona przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższa niż wysokość
odprawy wyliczonej na podstawie niniejszego przepisu (1, 3 lub
6-miesięczne wynagrodzenie zależnie od stażu zakładowego wynoszącego do
10, 10-15, powyżej 15 lat). Jeżeli odprawa pośmiertna wypłacona przez
instytucję ubezpieczeniową jest niższa od wymienionej w § 2, pracodawca
jest zobowiązany pokryć różnicę (art. 93 § 7).
10. Zwolnienie pracodawców z obowiązku wydawania świadectw pracy w razie
ponownego zatrudnienia tego samego pracownika. W takim przypadku
pracodawca będzie jednak miał obowiązek wydania świadectwa pracy, gdy
takie żądanie zgłosi pracownik (art. 97§ 11).
11. Pracodawca, który nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy,
informuje pracownika na piśmie o: normach czasu pracy, terminach dni
wolnych od pracy, wynikających z rozkładu czasu pracy w pięciodniowym
tygodniu pracy, porze nocnej, terminie, miejscu i czasie wypłaty
wynagrodzenia, przyjętym u danego pracodawcy sposobie potwierdzania przez
pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania
nieobecności w pracy (art. 1044).
12. Przeznaczanie wpływów z kar pieniężnych na poprawę warunków
bezpieczeństwa i higieny pracy (108 § 4).
13. Dopuszczenie wprowadzania w układach zbiorowych pracy przerywanego
czasu pracy, jeśli jest to uzasadnione rodzajem lub organizacją pracy,
według z góry ustalonego rozkładu przewidującego 5-godzinną przerwę w
pracy nie wliczaną do czasu pracy. Pracownik za czas tej przerwy otrzymuje
połowę wynagrodzenia należnego za czas przestoju (art. 1295a).

14. Poszerzenie przesłanek stosowania zadaniowego czasu pracy o możliwość
wprowadzenia tego szczególnego systemu czasu pracy także wówczas, gdy jest
to uzasadnione miejscem wykonywania pracy (art. 1298).

15. Możliwość stosowania przerwy w pracy do 60 minut na spożycie posiłku
lub załatwienie spraw osobistych przez pracowników, nie wliczaną do czasu
pracy (art. 12910 § 2).

16. Możliwość ustalania innej liczby godzin nadliczbowych niż 150, w
układach zbiorowych pracy, regulaminach pracy albo umowach o pracę. Jednak
czas pracy wraz z nadgodzinami nie może przekroczyć 48 godzin tygodniowo
(art. 133 § 2).

17. W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza
zakładem pracy, dodatkowe wynagrodzenie może być zastąpione ryczałtem,
którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej
(art. 137§ 3).

18. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany ponad ustaloną
normę przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub pozostawaniem w
pogotowiu do pracy może nastąpić także bez wniosku pracownika. Pracodawca
udziela czasu wolnego w wymiarze o połowę wyższym niż liczba
przepracowanych nadgodzin (art. 143 § 2).
19. Pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za
urlop wypoczynkowy, w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu
urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie
kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po
rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą
(art. 171 § 3).
20. Uszczegółowienie, że wynagrodzenie za czas urlopu jest wypłacane nie
później niż w terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy dla tego
pracownika (art. 172).
21. Pracownica uprawniona do urlopu wychowawczego może złożyć wniosek o
obniżenie jej wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa
pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mogłaby korzystać z
takiego urlopu (art. 186 § 3).

22. Młodocianemu, który nie nabył jeszcze prawa do urlopu, pracodawca
może, na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii
szkolnych (art. 205 § 3).

23. Zmiana formy spełniania przez pracodawcę rozpoczynającego działalność
obowiązków w stosunku do organów nadzoru nad warunkami pracy. Pracodawca
jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności,
zawiadomić na piśmie właściwego inspektora pracy i właściwego inspektora
sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.
Obowiązek ten należy spełnić również w przypadku zmiany technologii
zwiększającej zagrożenia dla zdrowia pracowników (art. 209 § 1 i 3).

24. Rezygnacja z obowiązku przeprowadzania wstępnych badań lekarskich
(których koszty ponosił pracodawca) osób zatrudnianych ponownie przez tego
samego pracodawcę na tym samym stanowisku pracy lub na stanowisku o takich
samych warunkach pracy (art. 229 § 1).

25. Wyłączenie obowiązku zapewnienia ponownego przeszkolenia w zakresie
bhp pracowników zatrudnianych u tego samego pracodawcy, na tym samym
stanowisku (art. 2373 § 2).

26. Zwiększenie progu zatrudnienia z 10 do 100 pracowników, od którego
wymagane jest utworzenie służby bhp. Jeżeli pracodawca nie jest obowiązany
do powołania służby bhp, obowiązek wykonywania zadań tej służby spoczywa
na pracodawcy. Pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp
specjalistom spoza zakładu pracy albo pracownikowi zatrudnionemu przy
innej pracy. Właściwy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp
przez pracodawcę zatrudniającego mniejszą liczbę pracowników niż 100,
jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi (art.
23711).

27. Zwiększenie progu zatrudnienia z 50 do 250 pracowników, od którego
wymagane jest utworzenie komisji bhp (art. 23712).