Ramy dyskusji o prawie pracy - deklaracje PKPP o tematach negocjacji

2003-07-14

Każda organizacja należąca do Komisji Trójstronnej miała prawo zgłosić kwestie, które chciała poruszyć w trakcie prac zespołów tej instytucji. Wstępnie powstał katalog problemów, którego tematy wybrali przedstawiciele wszystkich organizacji. W zespole prawa pracy i układów zbiorowych PKPP wyraziła następujące opinie:

1. Uprawnienia pracownika związane z pierwszym dniem niezdolności do pracy.

Wyrażamy gotowość do dyskusji.

2. Rekompensowanie święta przypadającego w dzień wolny od pracy (sobota) - (art. 138 K.p.).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 2.).

3. Rozwiązywanie układów zbiorowych pracy (art. 241/7 K.p.).

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

- procedura ustalania zgodności z prawem rozwiązywania układów zbiorowych pracy, m.in. gdy w treści układu znajduje się art. 241/7 k.p.

4. A). Zakres spraw, który może obejmować zawieszanie stosowania przepisów prawa pracy w związku z trudną sytuacją pracodawcy (art. 9/1 K.p.).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 1.).

B). Wykreślenie art. 91 i art. 231a K.p. przewidujących możliwość zawarcia przez pracodawcę porozumień o zawieszeniu stosowania niektórych przepisów prawa pracy lub o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

- obecna regulacja sprzyja potrzebnej elastyczności; alternatywą jest utrata pracy przez pracowników,

5. Wprowadzenie do Kodeksu pracy zasady, że wypłata wynagrodzeń dla osób kierujących zakładem pracy następuje po dokonaniu wypłaty wynagrodzeń pracownikom zakładu. (Rozwiązania prawne zapewniające terminowość i prawidłowość wypłat wynagrodzeń za pracę).

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

- uznajemy rozwiązanie, że kadra kierownicza w rozumieniu art. 135 K.p. nie może otrzymać wynagrodzenia wcześniej niż pozostali pracownicy w zakładzie pracy.

6. A). Obowiązki pracodawcy w związku ze szkoleniami bhp (art.237/5 K.p. oraz rozporządzenie MPiPS w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bhp).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 3.).

B). Obowiązki pracodawcy dotyczące służb bhp (wprowadzone do Kodeksu pracy nowelą z 26 lipca 2002 r. (art. 247/11 K.p.).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 4.).

7. Możliwość rozwiązania za wypowiedzeniem umów na czas określony, umów krótszych niż 6 miesięcy.

Nie znajdujemy uzasadnienia dla powyższej zmiany:

- obecne przepisy K.p. dają możliwość zwalniania pracowników przy umowach na czas określony.

Umowa o pracę zawarta na czas określony, dłuższy niż 6 m-cy, w której strony przewidziały dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania za wypowiedzeniem może być w ten sposób rozwiązana także przed upływem 6 m-cy jej trwania.

8. Ograniczenie zakazu pracy w niedziele i święta, w odniesieniu do prac o znacznej użyteczności społecznej (np. remonty lub przebudowa dróg) - (art. 139 K.p.).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 5.).

Dodatkowo PKPP proponuje sprecyzowanie pojęcia użyteczności społecznej.

9. A). Sześciomiesięczny okres rozliczeniowy powinien być dopuszczony u każdego pracodawcy.

Przychylamy się do rozszerzenia zakresu stosowania sześciomiesięcznego okresu rozliczeniowego, gdyż dłuższe okresy rozliczeniowe dają większą możliwość elastycznego rozkładu czasu pracy (sezonowość). Jednak niemożliwe jest powszechne stosowanie sześciomiesięcznego okresu rozliczeniowego w związku z przepisami dyrektywy UE.

B). Przywrócenie dotychczasowego maksymalnego 3 miesięcznego okresu rozliczeniowego czasu pracy. Wyłączenie możliwości przedłużania okresu rozliczeniowego czasu pracy pracowników zatrudnionych w typowym rozkładzie czasu pracy.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

Obowiązujące przepisy są właściwe i zgodne z dyrektywami UE.

10. Uznanie pakietów socjalnych za źródło prawa pracy.

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

- zwracamy uwagę na niezbyt precyzyjne zapisy pakietów socjalnych,

11. Tryb wprowadzania systemu przerywanego czasu pracy.

Zgadzamy się:

Postulujemy, aby przerywany czas pracy był wprowadzany na takich samych zasadach, jak inne systemy czasu pracy.

12. A). Zaliczalność okresu nauki do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, zwłaszcza w odniesieniu do pracowników uzyskujących tytuły licencjata.

Zgadzamy się:

Za niezasadne uważamy zaliczanie okresu nauki do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego.

B). Zaliczalność poprzednich okresów zatrudnienia do okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa i wymiar urlopu wypoczynkowego.

Zgadzamy się:

Proponowane rozwiązanie jest konsekwencją zmiany z pkt 12 A).

13. A). Ustalenie górnej wysokości odszkodowania wypłacanego przez pracodawcę, który naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu (art. 183d projektu nowelizacji K.p.).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 6.).

B). Zwiększenie wysokości odszkodowań z tytułu wadliwego wypowiadania stosunków pracy bez wypowiedzenia oraz wynagrodzeń za czas pozostawania bez pracy pracownika przywróconego do pracy.

Wniosek jest niejednoznaczny;

Należy mieć na uwadze jego wpływ na zniechęcanie pracodawców do zawierania umów, szczególnie na czas nieokreślony, może także wpływać na wzrost kosztów po stronie pracodawców.

14. Ograniczenie obowiązku pracodawcy w zakresie informowania pracownika do niezbędnego minimum wynikającego z dyrektywy - (art. 29 § 3 projektu nowelizacji K.p.).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt I. 7.).

15. Skrócenie czasu pracy pracownikom zatrudnionym w systemach zmianowych oraz w ruchu ciągłym bez zmniejszenia wynagrodzenia.

Wniosek wydaje się nietrafny:

- w obecnej sytuacji rynku pracy i konieczności obniżania kosztów pracy dla poprawy konkurencyjności polskich przedsiębiorstw.

- obecnie czas pracy we wszystkich systemach został zrównany do 40 godz. tygodniowo.

- pracownik podpisując umowę o pracę wyraża zgodę na pracę w danym systemie.

- skrócenie czasu pracy spowoduje konieczność utworzenia kolejnej zmiany i wzrost kosztów po stronie pracodawcy lub zmniejszenie produkcji.

16. Wprowadzenie zasady rozstrzygania przez Sądy Pracy sporów wynikających z postanowień obligacyjnych Układów Zbiorowych Pracy.

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

- badanie przez sądy zgodności z prawem wypowiadania i rozwiązywania układów zbiorowych pracy.

16. Ograniczenie możliwości zawierania z pracownikami umów na czas określony do przypadków gdy jest to uzasadnione nietypowymi warunkami pracy lub organizacją pracy oraz poprzez określenie maksymalnej liczby takich umów zawartych na następujące po sobie okresy pomiędzy danym pracownikiem a pracodawcą,

Zmiana nie znajduje uzasadnienia:

Partnerzy społeczni zawarli porozumienie w trakcie prac Zespołu Prawa Pracy nad projektem nowelizacji Kodeksu pracy (druk sejmowy nr 1162).

17. Wydłużenie urlopów macierzyńskich.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia:

- Zwracamy uwagę na niestabilność stanu prawnego w tej sprawie (zmiany w 1999r. i 2001r.),

- Wydłużanie urlopów macierzyńskich będzie zniechęcać pracodawców do zatrudniania kobiet w wieku prokreacyjnym, co pogorszy i tak ich nienajlepszą sytuację na rynku pracy.

18. Doprecyzowanie definicji samozatrudnienia w celu skutecznego przeciwdziałania tym praktykom.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

Doprecyzowanie definicji samozatrudnienia nastąpiło w noweli z 26 lipca 2002r.

19. Wprowadzenie instytucji zawieszenia statusu osoby bezrobotnej w okresie wykonywania pracy tymczasowej.

Zgadzamy się:

Należy dążyć do uproszczenia procedur związanych z zatrudnianiem bezrobotnych na krótki okres pracy.

20. Nadanie "mobbingowi" charakteru pojęcia prawnego i wprowadzenie przepisów zapobiegających "mobbingowi' w miejscu pracy.

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

Rozwiązanie to może dać pozytywny skutek co do świadomości znamion takiego zachowania.

21. Przywrócenie obowiązku wydawania regulaminów pracy i wynagrodzenia przez pracodawców zatrudniających co najmniej 5 pracowników, u których nie obowiązuje układ zbiorowy pracy.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

- powrót do przepisów sprzed nowelizacji z 26 lipca 2002r. (wzrost kosztów pracodawców, biurokracja), kolejna zmiana przepisów nie służy stabilności prawa.

Niniejsze uwagi dot. pkt 22 - 26.

22. Wyłączenie możliwości zwiększenia maksymalnej liczby godzin nadliczbowych ponad 150 godzin w roku kalendarzowym oraz 4 godziny na dobę.

23. Zwiększenie wysokości dodatku za trzecią i czwartą godzinę nadliczbową na dobę przypadającą w dniu powszednim z 50% do 100% wynagrodzenia pracownika.

24. Wyłączenie możliwości udzielenia przez pracodawców czasu wolnego w zamian za czas przepracowany ponad ustaloną normę czasu pracy bez wniosku pracownika; udzielanie na wniosek pracownika za każdą godzinę pracy w godzinach nadliczbowych 1,5 godziny czasu wolnego.

25. Zmniejszenie liczby zatrudnionych pracowników, od której zależy obowiązek utworzenia służby bhp z 100 do 10, a od której zależy obowiązek utworzenia komisji bhp z 250 do 50 pracowników.

26. Objęcie obowiązkiem wypłacania świadczenia urlopowego wszystkich pracodawców, u których nie utworzono zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

27. Przyznanie społecznym inspektorom pracy prawa ustalania, w porozumieniu z pracodawcą, rodzajów środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na niektórych stanowiskach pracy jest niezbędne oraz przewidywanych okresów użytkowania odzieży i obuwia roboczego (art. 2378 § 1 K.p.) wraz ze zmianą ustawy o społecznej inspekcji pracy zmierzającą do wprowadzenia obowiązku wybierania społecznych inspektorów pracy również u pracodawców u których nie działa zakładowa organizacja związkowa.

Nie zgadzamy się:

Jesteśmy przeciwni dokonywaniu zaproponowanych rozwiązań.

28. Wysokość świadczeń za czas choroby - temat przeniesiony z Zespołu ds. Budżetu, Wynagrodzeń i Świadczeń Socjalnych

PKPP proponuje:

- Przy naliczaniu średniego wynagrodzenia chorobowego, nie należy brać pod uwagę wypłat prowizji, premii, nagród. W praktyce, pracownicy, którzy otrzymali wysokie wypłaty dodatkowych świadczeń korzystają ze zwolnień lekarskich, aby otrzymać podwyższone wynagrodzenie chorobowe.

- Obniżyć wysokość świadczeń za czas choroby, w tym wyłączyć 100% płatność za wypadek w drodze do pracy.

29. Okres naliczania podstawy wypłaty świadczeń za czas choroby - temat przeniesiony z Zespołu ds. Budżetu, Wynagrodzeń i Świadczeń Socjalnych

PKPP proponuje:

- Wprowadzić niepłatny pierwszy dzień za każde zwolnienie lekarskie, niezależnie od długości jego trwania.

- Skrócić okres wypłaty świadczeń za czas choroby (do 25 dni).

30. Identyfikacja i próba wyeliminowania przyczyn spadku udziału umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony w łącznej liczbie zawieranych umów o pracę.

Zgadzamy się:

- Proponujemy ograniczenie (zmodyfikowanie) konieczności podawania przyczyn rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę,

- skrócenie okresu wypowiadania umów.

31. Zlikwidowanie łącznie art. 45 § 3 i art. 471 i wprowadzenie zasad Kodeksu cywilnego do odszkodowań.

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

- Propozycja jest niejasna i wymaga uzasadnienia.

II. ZBIOROWE PRAWO PRACY

1. Obowiązki pracodawcy w zakresie finansowania działalności organizacji związkowej (ustawa o związkach zawodowych).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt II. 1.).

2. Doprecyzowanie warunków nielegalności strajku (ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt II. 2.).

3. Ustanowienie prawa do lokautu defensywnego, dopuszczanego postanowieniami Europejskiej Karty Społecznej (art. 6 ust. 4 ), w odniesieniu do strajków nielegalnych (ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt II. 3.).

4. Zrównanie uprawnienia związków zawodowych i organizacji pracodawców do opiniowania kandydatów na mediatorów (ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych).

Propozycja PKPP zawarta w załączniku (pkt II. 4.).

5. Doprecyzowanie zapisów art. 33 Ustawy o związkach zawodowych.

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

Zwracamy uwagę, iż warunki korzystania z pomieszczeń i urządzeń są określane w umowie zawieranej między pracodawcą i organizacją związkową.

6. Zapewnienie skutecznego stosowania przepisów art. 35 ustawy o związkach zawodowych określających przestępstwa przeciwko przepisom tej ustawy.

Wniosek jest niejasny i w obecnym stanie prawnym nie znajduje uzasadnienia:

- Skuteczność stosowania art. 35 ustawy jest zagwarantowana obecnie obowiązującymi przepisami.

7. Rozszerzenie zakresu zastosowania ustawy o szczegółowych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy na wszystkich pracodawców, niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

- Proponowane rozwiązanie jest niekorzystne dla małych pracodawców, co było podstawowym argumentem uzasadniającym dokonanie zmian nowelą z 26 lipca 2002r.

8. Zwiększenie liczby działaczy związkowych podlegających szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy.

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

- Rozwiązania przyjęte nowelą z 26 lipca 2002r. sankcjonują racjonalny zakres szczególnej ochrony działaczy związkowych.

9. Doprecyzowanie zasad ustalania maksymalnej liczby działaczy związkowych podlegających szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy z tytułu członkostwa w międzyzakładowej organizacji związkowej.

Wyrażamy gotowość do dyskusji:

- Doprecyzowanie zasad ustalania maksymalnej liczby działaczy związkowych nie powinno powodować jej zwiększenia, wobec rozwiązań przyjętych nowelą z 26 lipca 2002r.

10. Utrzymanie w art. 113 K.p. przynależności związkowej jako kryterium niedopuszczalnej dyskryminacji.

Zgadzamy się:

III. INNE AKTY ZWIĄZANE Z PRAWEM PRACY

1. Rozszerzenie zakresu delegacji ustawowej do określenia przez MG,PiPS szczegółowych zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących z tytułu podróży służbowej ogółowi pracowników (a nie jedynie pracowników zatrudnionych w państwowych i samorządowych jednostkach sfery budżetowej).

Zmiana nie znajduje uzasadnienia wobec niedawnego uregulowania zagadnienia nowymi przepisami:

- Uważamy, iż obecne przepisy są właściwe. Jesteśmy przeciwni kolejnej zmianie zasad wypłaty tych należności. Pracodawcy po noweli przepisów, uregulowali tę materię we własnym zakresie. Prawo nie może być tak niestabilne.

2. Problem zasiłków dla bezrobotnych (uprawnienia do nich, relacje do płacy minimalnej, kontrola "bezrobotności")

Zgadzamy się:

- Widzimy potrzebę uszczelnienia systemu.

3. Problem wyłudzania nienależnych rent.

Zgadzamy się:

- Widzimy potrzebę rozwiązania tego problemu.

4. Problem wyłudzania nienależnych zwolnień lekarskich - mechanizmy przeciwdziałające procederowi.

Zgadzamy się:

- Widzimy potrzebę rozwiązania tego problemu.