Wolność gospodarcza z ograniczeniami

2003-08-14

Uporządkowanie przepisów dotyczących koncesji, zezwoleń, licencji, ich identyfikację, wyliczenie i opisanie, a także uproszczenie i transparentność rejestracji działalności gospodarczej - to cele, które spełniać powinna ustawa o gwarancjach swobody działalności gospodarczej. Projekt ustawy przygotowany przez MGiPS zaopiniowała wstępnie PKPP. Eksperci Konfederacji stwierdzili, że ustawa zbytnio koncentruje się na limitowaniu wolności gospodarczej, a nie stwarzaniu warunków do rozwoju konkurencyjności.

Poniżej przekazujemy nasze uwagi do projektu ustawy o gwarancjach swobody działalności gospodarczej, podzielone na dwie grupy, pierwsza o charakterze ogólnym, druga o charakterze szczegółowym.

UWAGI OGÓLNE:

1. Projekt ustawy o gwarancjach swobody działalności gospodarczej nie powinien koncentrować się na ograniczeniach tej wolności i swobody gospodarczej. 

2. Proponujemy uzupełnienie projektu o enumeratywne wyliczenie przepisów szczególnych dotyczących działalności wymagających uzyskania koncesji oraz o szczegółowe uzasadnienie reglamentacji akurat tych dziedzin działalności gospodarczej.

3. Przepisy dotyczące działalności regulowanej są zbyt mało precyzyjne. Nie jest jasne kto jest organem prowadzącym rejestr i kiedy następuje wpis do rejestru tzn. czy jest on dokonywany automatycznie po otrzymaniu przez organ prowadzący rejestr oświadczenia o spełnieniu warunków określonych przepisami innych ustaw i ile dni maksymalnie ma organ administracji publicznej na dokonanie przedmiotowego wpisu.

4. Proponujemy zidentyfikowanie wszystkich zezwoleń, pozwoleń, licencji itd., które obecnie wymagane są przepisami innych ustaw, a następnie postuluje się podjęcie próby ograniczenia ich ilości, tak aby zlikwidować wszelkie anomalie istniejące w naszym systemie prawnym, np. transport drogowy (wymagane są 4 różne zezwolenia + 2 licencje).

5. Proponujemy również enumeratywne wyliczenie zezwoleń, pozwoleń, licencji itd. (innych obowiązków przedsiębiorcy) w proponowanym przez MGPiPS projekcie ustawy wraz z wskazaniem przepisów szczególnych, które określałyby w sposób jasny warunki uzyskiwania ww. zezwoleń, pozwoleń, licencji itd.

6. Proponujemy również wprowadzenie gwarancji dotyczącej niezmienności przepisów w zakresie reglamentacji działalności gospodarczej.

7. Postulujemy aby kontrole miały skoordynowany charakter. Proponujemy powierzyć funkcje koordynujące jednej z obecnie funkcjonujących instytucji kontrolnych w celu koordynacji i nadzorowania ilości przeprowadzanych kontroli u jednego przedsiębiorcy.

8. Postulujemy podjęcie próby zidentyfikowania regulacji prawnych mających wpływ na działalność gospodarczą na podstawie których organy administracji państwowej wydają decyzje o charakterze uznaniowym oraz przedstawić pełne ich zestawienie w uzasadnieniu do projektu.

9. Postulujemy zagwarantowanie tekstem projektu ustawy spójności przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej (chodzi o dostosowanie przepisów szczególnych do zmian wprowadzonych nową ustawą - definicja przedsiębiorcy i działalności gospodarczej taka sama we wszystkich powszechnie obowiązujących przepisach prawa).

10. Zakres kompetencji Rzecznika Przedsiębiorców został sformułowany w bardzo podobny sposób do Rzecznika Praw Obywatelskich. W szczególności chodzi tu o prawo do występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami jak i występowania przed tym Trybunałem. Katalog podmiotów do tego uprawnionych jest enumeratywnie wymieniony w art. 191 Konstytucji RP. Ustęp 1 pkt 1 wymienia wśród nich Rzecznika Praw Obywatelskich. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić można, że tylko podmioty wymienione we wspomnianym art. Konstytucji mogą występować do TK. Tak więc za sprzeczne z Konstytucją uznać należy art. 105 ust. 3 jak i art. 95 ust. 2 projektu ustawy o gwarancjach swobody działalności gospodarczej. Zaznaczyć ponadto należy, że porównanie zakresów kompetencji innych rzeczników (z wyłączeniem umocowanego w Konstytucji RPO) z instytucją Rzecznika Przedsiębiorców wskazuje dużą dysproporcję na korzyść Rzecznika Przedsiębiorców. Powyżej przytoczone fakty mogą wywoływać zarzut niekonstytucyjność instytucji Rzecznika Przedsiębiorców. Postulujemy zatem ograniczenie jego kompetencji np. w sposób podobny do Rzecznika Praw Dziecka (również działającego na mocy ustawy), lub wykreślenie rozdziału 7 z projektu ustawy.

UWAGI SZCZEGÓŁOWE

11. Art. 18 - proponuje się dodanie pkt 5 o informacji o prowadzeniu działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej z innym przedsiębiorcą.

12. Art. 40 - nieuzasadnione jest wprowadzanie koncesji na organizowanie, wykonywanie lub pośredniczenie w świadczeniu usług turystycznych, które do tej pory objęte były jedynie obowiązkiem uzyskania zezwolenia, postulujemy ponadto likwidację koncesji na obrót paliwami ciekłymi (nieuzasadnione jest coroczne pobieranie skarbowej co powoduje nadmierny fiskalizm).

13. Art. 52 ust. 3 - zapis przedmiotowego artykułu określa jedynie minimalny okres ważności promesy. Proponujemy określić również maksymalny termin ważności promesy.

14. Art. 52 ust. 4-proponujemy zastąpić wyraz “ważności" wyrazem “obowiązywania".

15. Art. 58 - należałoby zastanowić się nad innym sformułowaniem tego przepisu, gdyż nie zawsze chodzi tylko o dokumenty.

16. Art. 59 - proponujemy zmianę aktualnego brzemienia tego przepisu na: "spełnienie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych dla prowadzenia działalności regulowanej podlega kontroli co do jej zakresu, sprawowanej przez organ prowadzący rejestr danej działalności".

17. Art. 60 projektu - proponuje się wprowadzenie stopniowania kar za naruszenie warunków prowadzenia działalności regulowanej; postulujemy aby przy pierwszym naruszeniu  zastosować karę pieniężną w odpowiednio wysokiej kwocie, która mogłaby być wystarczająco uciążliwa dla przedsiębiorcy, a dopiero potem, np. w wyniku notorycznego naruszania przepisów prawa, wydanie decyzji o zakazie prowadzenia działalności regulowanej na czas określony np. od lat 3 do lat 10.

18. Art. 66 ust. 1 - po słowach "czas trwania" proponuje się dodać słowo "kontroli".

19. Art. 66 ust. 2 pkt 1 może umożliwić organowi kontrolującemu "manipulację" podmiotem kontrolowanym.

20. Art. 66 ust. 2 pkt 3 naszym zdaniem pkt ten jest zbyt ogólnie sformułowany.

21. Art. 67- proponuje się wykreślenie zdania drugiego.

22. Art. 71 - po słowach "przedsiębiorca" proponuje się dodać słowo "zagraniczny".