Opinia Lewiatana do „Umowy Partnerstwa. Programowanie Perspektywy finansowej 2014-2020"

2013-09-04

Konfederacja Lewiatan postrzega Umowę Partnerstwa jako dokument wyznaczający ramy interwencji polityki spójności w Polsce. Umowa jest więc najważniejszym, syntetycznym obrazem inwestycji publicznych, które mają otrzymać wsparcie UE.

Główne elementy strategii  wykorzystania Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych opisane w projekcie są zgodne z postulatami Lewiatana. Szczególnie cenne są: deklaracja dotycząca koncentracji, ukierunkowanie na rezultaty i zwiększenie stopnia koordynacji. Popieramy też deklarowane obszary koncentracji EFSI, wynikające z Strategii Rozwoju Kraju, tj.: poprawa konkurencyjności gospodarki, poprawa spójności terytorialnej i społecznej, podniesienia prawności i efektywności państwa oraz cel, który zakłada oparcie rozwoju o trzy wymienione wyżej wymiary. 

Jednocześnie za największe wyzwanie na obecnym etapie prac uznajemy koordynację, która w większości obszarów problemowych i na poziomie celów tematycznych jest niewystarczająca. Zwracamy również uwagę, na kwestie, które w Umowie Partnerstwa zostały w niewystarczającym stopniu uwzględnione, przede wszystkim jeśli chodzi o rozwój kompetencji cyfrowych społeczeństwa oraz na konieczność uzupełnienia wskaźników strategicznych dla Umowy o  wskaźniki dotyczące:

-        liczby przedsiębiorstw (w podziale na przemysł i usługi) ponoszących nakłady na B+R

-        udziału sprzedaży na eksport w sprzedaży ogółem.

Jeśli chodzi o planowany podział EFSI, w opinii Lewiatana wzrost alokacji na CT1: Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji, w porównaniu z wydatkami w okresie 2007-2013 nie jest satysfakcjonujący i nie odpowiada wyzwaniom jakie stoją przed polską gospodarką, zwłaszcza wobec deficytów, które dziś ją charakteryzują. Jest to co prawda druga największa alokacja dla indywidualnego CT, jednak doświadczenia poprzedniej perspektywy i brak zasadniczej zmiany, jeśli chodzi o pozycję polskiej gospodarki w kontekście innowacyjności, uzasadniają koncentrację na większym poziomie niż zaproponowany w UP. Równocześnie, w opinii Lewiatana, przeszacowana została alokacja na CT9: Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem. Zdolności absorpcyjne oraz charakter projektów realizowanych z EFS budzą obawy o możliwość efektywnego wydatkowania tak dużej alokacji.  Jednocześnie, w porównaniu do CT9 i biorąc pod uwagę zasadę koncentracji, zbyt małe alokacje zaplanowano w celach, których realizacja będzie miała bezpośrednie przełożenie na wzrost gospodarczy, także w dłuższej perspektywie, zwłaszcza w CT3: Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstwa, sektora rolnego i rybołówstwa oraz akwakultury.

W opinii postulujemy również uzupełnienie Umowy o informacje dotyczące strategii realizacji zasady partnerstwa oraz zasad włączania partnerów na etapie programowania, wdrażania, monitoringu i ewaluacji programów operacyjnych nowej perspektywy finansowej - w projekcie zasada partnerstwa odnosi się tylko do procesu konsultacji samej Umowy.