Istotne informacje gospodarcze z białoruskiego rynku

2013-03-21

NB RB podaje w wątpliwość perspektywę nowego programu kredytowego MFW w 2013-2014 z powodu nieporozumień z UE

 

Prezes Narodowego Banku Białorusi (NB RB) Nadezhda Yermakova twierdzi, iż rozmowy
z MFW ciągle się toczą, jednakże decydentem w sprawie udzielenia kredytu dla Białorusi jest rada dyrektorów, a ta - jest przeciwna wydania pozytywnej decyzji dla Białorusi. Wg opinii Yermakovej, dominują motywy polityczne i w 2013 lub w 2014 r. nowy program MFW
dla Białorusi jest raczej nierealny.

W kwietniu 2013 r. Białoruś odwiedzi misja MFW w ramach kontroli wykonania poprzedniego programu stand-by, w rezultacie którego łączna kwota kredytu przekazana Białorusi wyniosła 3,46 mld USD.

Białoruś w maju 2011 r. zwróciła się do MFW o nowy kredyt. Warunkiem uruchomienia następnego programu kredytowego wg MFW, powinno być wdrożenie kompleksowego pakietu reform gospodarczych przez białoruskie władze.

 

Największym wierzycielem Białorusi jest Rosja

 

Rosja jest największym wierzycielem Białorusi - poinformował minister finansów Białorusi Andrey Kharkovets. Zadłużenie zagraniczne sektora państwowego wynosi 12 mld USD, czyli 19% PKB. Wg ministra największymi wierzycielami Białorusi są: Rosja - 26%, MFW - 25%, 15% stanowią euro obligacje, 14% - kredyt z Funduszu Antykryzysowego EaWG.

Kharkovets zaznaczył, że w strukturze zadłużenia zagranicznego są kredyty długoterminowe,
ze średnim oprocentowaniem 3,7% p.a..

 

Spółka JV "TestellaGrupp" planuje uruchomienie produkcji domów szkieletowych (kanadyjskich) w WSE "Brest"

 

Spółka JV z udziałem kapitału włoskiego "TestellaGrupp" - podmiot wolnej strefy ekonomicznej "Brest" planuje uruchomienie produkcji domów szkieletowych, o czym oficjalnie poinformował wiceprezes WSE Oleg Hvalyuk. Większość produkcji będzie przeznaczona na eksport, czyli zgodnie z decyzją rządu Białorusi o kryteriach oceny wydajności rezydentów WSE, co najmniej 70% wytwarzanej przez nich produkcji musi być przeznaczona na eksport.

"TestellaGrupp" jest elementem globalnej strategii współpracy między Białorusią i Włochami, przewidującej utworzenie włoskiego okręgu/parku przemysłowego w obwodzie Brzeskim.

 Z uwagi na obecną sytuację gospodarczą we Włoszech, nastąpiła przerwa w realizacji projektu.

 

Reanimacja "złotej akcji"

 

Proces prywatyzacji własności państwowej na Białorusi jeszcze się na dobre nie zaczął a już został zamrożony. Uzgodniono z prezydentem projekt uchwały, która faktycznie przywraca instytucję "złotej akcji" na Białorusi.

W grudniu 2012 r. urzędy państwowe na zlecenie prezydenta przygotowały projekt ustawy, która przewiduje powołanie przedstawicieli państwa nawet w tych spółkach akcyjnych, w których państwo nie ma żadnych udziałów. Informacje na temat tego projektu uchwały narobiły w opinii publicznej dużo hałasu i wydawało się, że uchwalenie tego dokumentu władze odwołają. Pomysł ten jednak nie tylko żyje, ale ma się całkiem dobrze i już przeszedł międzyresortowe uzgodnienia.

W uzasadnieniu do projektu ustawy poinformowano, że przedstawiciele państwa otrzymają "prawo do uczestniczenia i głosowania w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy głosami posiadanymi przez akcjonariuszy mniejszościowych", a także "prawo do odwołania decyzji walnego zgromadzenia akcjonariuszy".

 

"MAZ" i "KAMAZ" - niezrozumiałe korzyści strony białoruskiej

 

Korzyści z połączenia "MAZ" i "KAMAZ" dla strony białoruskiej są nie do końca zrozumiałe. Na razie nikt z inicjatorów transakcji na takie pytanie nie odpowiada.

Sądząc po wypowiedziach osób zorientowanych, interesy i korzyści strony rosyjskiej są oczywiste. Od dawna wiadomo, co "KAMAZ" może dostać z fuzji z "MAZ". Jest to kabina
z mniej lub bardziej zaawansowaną ergonomiką, są to mosty napędowe, które produkowane
w Mińsku są dość dobrej jakości. Ale co ta fuzja daje "MAZ" - pytanie jest nadal otwarte. Jedyny argument - to dostęp do bardziej rozległej niż sieć "MAZ" sieci sprzedaży "KAMAZ"
w Rosji. Ale jest to korzyść bardzo wątpliwa. Trudno jest sobie wyobrazić, że np. ciężarówki "KAMAZ" i "MAZ" będą sprzedawane w tych samych punktach. Są także opinie, że razem "MAZ" i "KAMAZ" będą skutecznie bronić się przed importem, zwłaszcza z Chin.

Białorusini mogą się pochwalić, że przez ostatnie 20 lat faktycznie od zera stworzyli produkcję autobusów, uruchomili największe w Europie linie produkcji trolejbusów, rozpracowali
w "MAZ" nową generację samochodów ciężarowych. O zakładach "BELAZ" lepiej nie wspominać - tam to w ogóle jest już high-tech. Wszystkie te czynniki muszą brać pod uwagę ci, którzy podejmują decyzję,"- mówi dyrektor firmy "Delovye svyazi" V. Lopan. Stwierdza także, że wartość "KAMAZ" na podstawie cen jego akcji na rosyjskiej giełdzie wynosi ok. 1 mld USD, a nie 2 mld USD, jak oceniły jego aktywa białoruskie władze.

6.

Miękki przymus do sprzedaży "Przyjaźni".

 

Rosja delikatnie zmusza władze Białorusi do sprzedania odcinka rurociągu "Przyjaźń". Początkowo Moskwa wstrzymała tranzyt ropy północną nitką "Przyjaźni" biegnącą na Litwę. Potem zaczęła budować rurociąg BPS-2 omijający Białoruś. W ten sposób oficjalnemu Mińskowi daje się do zrozumienia, że białoruski odcinek "Przyjaźni" może się stać "martwą rurą" i najlepiej będzie go sprzedać. Ale jak tylko ta rura stanie się własnością Rosji, przez nią pełnym strumieniem popłynie ropa do Niemiec i Słowacji. Transakcja ta, w przeciwieństwie
do sprzedaży "Beltransgaz" wraz z siecią gazociągów i zbiorników, nie będzie zagrożeniem
dla bezpieczeństwa energetycznego Białorusi.

 

Rząd i NB RB opracowały strategię zmniejszania oprocentowania kredytów

 

Białoruski rząd wspólnie z Narodowym Bankiem opracował strategię redukowania stóp procentowych, aby rozwiązać problem zbyt wysokich kosztów kredytów dla realnego sektora gospodarki, które hamują wzrost gospodarczy i rozwój podmiotów gospodarczych, w tym ich modernizację. Poprzez swoje instrumenty, Narodowy Bank ma doprowadzić do zwiększenia płynności banków komercyjnych, wskutek czego stopy na rynku międzybankowym znacząco się obniżą. Wg premiera Myasnikovicha, jest to jeden z warunków, by kredyty były tańsze. Także trwają prace w sprawie zbliżenia stawek depozytów (do 43% p.a. w BYR) i stopy refinansowania (30% rocznie) oraz zmniejszenia intensywności obiegu USD w gospodarce.

Dostępność kredytów dla realnego sektora gospodarki ma znacznie się zwiększyć i wg rządu, już w I-ym półroczu te kwestie zostaną rozwiązane.

Problemem jest również kwestia budowy mieszkań dla ludności, której nie przysługuje pomoc państwa. Dzięki dotacjom budżetowym znacznie wzrosły wydatki na infrastrukturę techniczną, jednakże istnieje potrzeba wybudowania 4 mln m kw. mieszkań dla obywateli, którzy są zarejestrowani, jako potrzebujący poprawy warunków mieszkaniowych, ale nie mających prawa do otrzymania wsparcia ze strony państwa.

Biorąc pod uwagę problem dość drogich kredytów mieszkaniowych, państwo konsultowało
to zagadnienie z niektórymi bankami komercyjnymi. Tak więc, wg premiera państwowe banki "Belarusbank", "Belagroprombank", "Belinvestbank" już podjęły decyzję udzielania kredytów mieszkaniowych, dla osób potrzebujących poprawy warunków mieszkalnych, na poziomie 16%, na obszarach wiejskich - 14%, dla rodzin wielodzietnych - 12% rocznie. Rodziny wielodzietne należą do kategorii osób, które otrzymują pomoc państwa, ale są przypadki, w których zgodnie
 z przepisami muszą wykorzystywać jedynie środki własne lub pożyczone fundusze.

"Jest to dość poważna decyzja podjęta razem z bankami, Narodowym Bankiem, aby udostępnić społeczeństwu i przedsiębiorstwom fundusze kredytowe,"- stwierdził Myasnikovich. Przy tym należy dodać, że rząd nie zakłada przekroczenia planowanej na 2013 r. inflacji na poziomie 12%.

 

Na Białorusi wchodzą w życie wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego w 2013 r.

 

Na Białorusi wchodzi w życie, po oficjalnym ogłoszeniu, rozporządzenie Ministerstwa Gospodarki ze stycznia 2013 r., w którym zatwierdzono szacunkowe wskaźniki prognozy rozwoju społeczno-gospodarczego w 2013 r.

Wzrost PKB Białorusi w 2013 r. powinien osiągnąć 8,5%, inflacja - pozostać w granicach 12% (grudzień do grudnia).

Wg obliczeń Ministerstwa Gospodarki eksport towarów i usług ma wzrosnąć w 2013 r. o 15,2% w porównaniu do 2012 r. Saldo handlu zagranicznego towarami i usługami ma być dodatnie
w wysokości 515 mln USD lub 0,7% PKB.

Pozyskanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych netto na Białoruś (bez uwzględnienia zadłużenia przed bezpośrednim inwestorem za towary, roboty lub usługi) ma wynieść 4,5 mld USD. Skonsolidowany budżet został zaplanowany bez deficytu (0% PKB).

Inwestycje w środki trwałe wg obliczeń Ministerstwa Gospodarki mają wzrosnąć o 6%
w porównaniu do 2012 r., a ich udział w PKB wynieść 28,4%. Przy tym udział inwestycji zagranicznych w ogólnej ilości inwestycji w środki trwałe wyniesie 13,1%.

Zysk ze sprzedaży w 2013 r. powinien osiągnąć w przemyśle 11,5%, w rolnictwie - 8,5%. Powinno Tez nastąpić zmniejszenie energochłonności PKB o 7%.

Wg obliczeń Ministerstwa Gospodarki nominalny kurs BYR w 2013 r. wyniesie średnio 8950 BYR za 1 USD (aktualny 8600). Podaż pieniądza wzrośnie o 19%, zobowiązania gospodarki wobec banków wzrosną o 20%.

Wg prognozy w 2013 r. zadłużenie zagraniczne sektora państwowego Białorusi wyniesie 20,2% PKB, wewnętrzne - 2,9% PKB. Płatności z tytułu obsługi zadłużenia dochodów budżetu państwa przewiduje się na poziomie 7,8% PKB, a spłata i obsługa długu zewnętrznego - 4,8% PKB. Międzynarodowe aktywa rezerwowe Białorusi wyniosą 8,7 mld USD, poziom rezerw walutowych wyniesie wartość 1,8 miesięcznego importu.

Liczba zatrudnionych w gospodarce Białorusi w 2013 r. wyniesie wg obliczeń Ministerstwa Gospodarki 4,52 mln osób lub 99,2% wobec 2012 r. Wydajność pracy ma wzrosnąć o 9,3%,
 a realne dochody pieniężne ludności - o 6,5%. Stopa ubóstwa ma wg prognozy wynieść 6,5%, stopa bezrobocia - 1,5%.

Udział przedsiębiorstw mikro-, małych i średnich w PKB wzrośnie, jak się oczekuje, o 4,3%
do 24%. Oddanie w 2013 r. nowej powierzchni mieszkaniowej oczekującym jest przewidywane na poziomie 6,5 mln m kw.

 

FAS pozwoliła filii białoruskiej grupy "Santa Bremor" kupić 100% akcji spółki "Russkoe More"

 

Federalnaya Antimonopolnaya Sluzhba (FAS, Federalna Służba Antymonopolowa RF) zatwierdziła wniosek "Etreko-servis" (filia białoruskiej grupy "Santa Bremor") o nabycie 100% akcji spółki "Russkoe More" z Moskwy.

W grudniu 2012 r. rada dyrektorów rosyjskiej grupy "Russkoe More" zatwierdziła zawarcie umowy o przedsprzedaży akcji firmy "Russkoe More" spółce "Etreko-servis". Grupa "Russkoe More" poinformowała o zamiarach sprzedaży filii, o tej samej nazwie, inwestorowi strategicznemu za 52 mln USD.

 

Nowe mechanizmy finansowe - kredytowanie hipoteczne

 

Białoruś musi wdrażać nowe mechanizmy finansowe, które umożliwiłyby obywatelom rozwiązanie nabrzmiałego problemu mieszkaniowego - przede wszystkim chodzi tu
o kredytowanie hipoteczne, które w sąsiednich krajach jest wystarczająco rozwinięte.

Wraz z rozwojem kredytów hipotecznych aktualna dla Białorusi jest również kwestia budownictwa domów czynszowych. W sąsiednich krajach, obywatele, którzy nie mogą wziąć kredytu hipotecznego na zakup mieszkania, z powodu swoich niskich dochodów, otrzymują mieszkania komunalne, z prawem wykupu.

Jednakże, aby takie instrumenty na Białorusi zaczęły działać, trzeba podjąć fundamentalne decyzje i konkretne plany działania. Nawiasem mówiąc, Koncepcja Państwowej Polityki Mieszkaniowej kilkakrotnie już była rozpatrywana przez prezydium Rady Ministrów, ale do tej pory nie została uchwalona. To samo można powiedzieć o projekcie dekretu o wynajmie mieszkań, który wciąż nie może się doczekać podpisania.

W tym samym czasie wciąż padają propozycje stosowania tradycyjnych instrumentów (kredytów walutowych) do stymulowania budownictwa mieszkaniowego. To świadczy o tym, że rząd nadal szuka prostych sposobów do rozwiązywania złożonych problemów.

11.

Posiedzenie grupy roboczej ds. przystąpienia Białorusi do WTO jest planowane na koniec
I kwartału - MSZ

 

Posiedzenie grupy roboczej ds. przystąpienia Białorusi do Światowej Organizacji Handlu (WTO) jest planowane na koniec I - początek II kwartału 2013 r.

Wznowienie procesu negocjacyjnego zostało przesunięte z powodu zmiany na stanowisku przewodniczącego grupy negocjacyjnej ds. przystąpienia Białorusi do WTO. Mianowany na to stanowisko został nowy przedstawiciel Turcji w WTO. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, to
na przełomie I i  II kwartału ma odbyć się spotkanie w Genewie. Na poziomie grupy roboczej brak przeciwwskazań, co do wznowienia procesu negocjacyjnego.

 

Białoruś rozszerzy listę banków i krajów uczestniczących w programie rekompensaty stóp procentowych za nabytą białoruską produkcję

Wielofunkcyjny system promocji eksportu, który został wprowadzony na mocy dekretu prezydenckiego nr 466, przewiduje finansowanie białoruskich dostaw na konkretny rynek poprzez bank w kraju-odbiorcy, a rząd Białorusi zrekompensuje kredytobiorcom część odsetek bankowych. Program ten z powodzeniem działał w ramach współpracy rządu Białorusi i Sberbanku Rosji. Sberbank kredytował nabywców białoruskiej produkcji, a rząd zmniejszał oprocentowanie, aby wsparcie kredytowe było atrakcyjne. Program ten zostanie rozszerzony poprzez współpracę z rosyjskim bankiem VTB. Oprócz tego, zaobserwowano już zainteresowanie we współpracy ze strony Ukrainy, Mołdawii, RPA. Są pewne plany, co
do Indonezji. Można się spodziewać, że uda się połączenie tych dwóch kierunków: zainteresowanie białoruskich dostawców eksportem i wzrost popytu na białoruskie wyroby techniczne na świecie.

Taki system nie jest wykluczony przy eksporcie ciężarówek i sprzętu górniczego do Nigerii, Australii, Mozambiku.

Działalność eksportowa będzie głównym celem białoruskich producentów. Na 2013 r. postawiono przedsiębiorstwom zadanie wzrostu eksportu o 15,5%, a białoruskim przedstawicielstwom zagranicą średnio o 19%.

 

Na Białorusi zatwierdzono kolejny wzrost cen paliw o ok. 5%, ale data jeszcze nie jest ustalona

Ceny paliwa pod koniec 2013 r. mogą wzrosnąć przynajmniej o 20%.

Cena paliwa samochodowego w 2013 r. wzrosła 1 raz - od 16.01.2013 r. średnio o 5%. Koncern "Belneftekhim" tłumaczył podwyżkę cen dążeniem do częściowego zrównoważenia wzrostu
o 20% akcyzy na produkty ropopochodne od 1.01.2013 r. oraz czterokrotny wzrost taryfy
na transport kolejowy produktów naftowych na terenie Białorusi. Oprócz tego, koncern kontynuuje politykę stopniowego zbliżenia cen podobnych towarów w krajach Unii Celnej.
Wg informacji "Belneftekhim" z 11.01.2013 r. ceny produktów naftowych na Białorusi są niższe niż w Rosji o 14-20%.

"Belneftekhim" w 2012 r. 4 razy podnosił ceny paliw silnikowych: 14.03.2012 r. (o 5%), 11.04.2012 r. (o 5-12%), 8.06.2012 r. (o 5%) i 3.10.2012 r. (o 4,5-6,3%).

Koszty paliwa w 2011 r. wzrastały 11 razy, w wyniku czego benzyna Normal-80 zdrożała 2,4 razy, AI-92 - 1,99 razy, AI-95 - 1,88 razy, olej napędowy - 2,44 razy.

 

Białoruś przygotowuje projekt kompleksowego programu rozwoju budownictwa energooszczędnego

 

Rząd Białorusi w najbliższej przyszłości opracuje projekt kompleksowego programu rozwoju budownictwa energooszczędnego, przebudowy i modernizacji budynków mieszkalnych na lata 2013-2015 i do 2020 r.

Podjęto decyzję, że od 1.04.2013 r. będą projektowane tylko energooszczędne budynki mieszkalne z zużyciem ciepła poniżej 40 kWh na 1 m kw. rocznie (z uwzględnieniem różnorodnych rozwiązań konstrukcyjnych i technologicznych).

Przebudowa i modernizacja istniejących budynków mieszkalnych będzie przeprowadzana wyłącznie przy zastosowaniu środków energooszczędnych, w celu obniżenia zużycia ciepła poniżej 80 kWh na 1 m kw. rocznie. Decyzje o renowacji domów mieszkalnych z zużyciem ciepła ponad 80 kWh na 1 m kw. rocznie podejmowane będą w wyjątkowych przypadkach.

Zbadane zostaną istniejące zasoby mieszkaniowe pod względem wydajności cieplnej budynków, zostaną zaplanowane prace doprowadzające zakończenie termomodernizacji budynków mieszkalnych do 1 mln m kw. powierzchni ogólnej przed końcem 2015 r.

Przed oddaniem do użytku nowych budynków, w tym także odnowionych, obowiązkowe będzie przeprowadzenie badań termowizyjnych.

W perspektywie planowane jest również uruchomienie produkcji urządzeń, sprzętu
i nowoczesnych systemów grzewczych do stosowania w energooszczędnych budynkach mieszkalnych.

15.

Miński Miejski Komitet Wykonawczy wyłoni inwestora do budowy wielofunkcyjnego kompleksu o wartości 250 mln USD

 

Miński Miejski Komitet Wykonawczy w marcu 2013 r. przeprowadzi konkurs dot. wyboru inwestora w celu realizacji projektu "Projekt i budowa wielofunkcyjnego kompleksu o wartości 250 mln USD". Informacje o konkursie, a także zasady organizacji i przebiegu konkursu
w sprawie wyboru inwestora, kryteria oceny propozycji konkursowych uczestników konkursu i schemat obszarów sąsiadujących, są dostępne na oficjalnej stronie internetowej Mińskiego Oblispolkomu.

Konkurs jest otwarty dla osób prawnych i indywidualnych przedsiębiorców z Białorusi oraz zagranicznych osób prawnych i podmiotów nie posiadających statusu osoby prawnej.

Wielofunkcyjny kompleks będzie zlokalizowany na obszarze 8,2 ha w obrębie prospektu Nezavisimosti - ulica Makayonka - ulica Parnikovaya - wschodnia granica Parku Chelyuskintsev i będzie obejmował budynki mieszkalne z obiektami użytku publicznego zlokalizowanych
w suterenach i na parterze, parkingi, w tym wielopoziomowe, sieci inżynieryjne zapewniające eksploatację kompleksu, zagospodarowanie zielenią przydzielonych gruntów. Projekt będzie realizowany w czterech etapach, w okresie 2013 - luty 2018 r.

 

Opracowanie WPHI w Minsku na podstawie

PRIME-TASS  -  marzec 2013