Spotkanie w KPRM ws. systemu stanowienia prawa

2013-07-17

W dniu 12 lipca br. w KPRM odbyło się spotkanie przedstawicieli 4 organizacji pracodawców z przedstawicielami rządu w sprawie systemu stanowienia prawa.

W spotkaniu udział wzięli: Lewiatan, Pracodawcy RP, BCC, Związek Rzemiosła Polskiego. Spotkanie poprowadził Minister Kosiniak-Kamysz, ze strony rządu w spotkaniu uczestniczyli również: Minister Cichocki, Minister Berek, Minister Męcina.

Eksperci Lewiatana i BCC po krótce ocenili ostatnie działania rządu na rzecz usprawnienia procesu legislacyjnego, a także podsumowali swoją aktywność w ostatnich kilku latach w tym temacie. W szczególności przedstawili sprawozdanie z prac zespołu „Sprawne i Służebne Państwo", powołanego przez Kancelarię Prezydenta RP w maju 2010 r., a którego głównym tematem był właśnie system stanowienia prawa.

W ramach prac ww. zespołu odbyło się kilkanaście debat eksperckich, na następujące tematy:
1) zarys regulacji stanowienia prawa w Polsce;
2) konstytucyjne standardy prawidłowej legislacji i ich wpływ na jakość prawa;
3) system konsultacji publicznych w procesie stanowienia prawa;
4) metodologia oceny skutków ekonomiczno-społecznych;
5) monitoring funkcjonowania systemu prawnego i badania postlegislacyjne nad prawem;
6) dobre praktyki innych krajów w procesie stanowienia prawa (UK, USA, kraje skandynawskie, Australia);
7) lobbing i rzecznictwo interesów w procesie stanowienia prawa;
8) Konstytucyjny system stanowienia prawa;
9) Ocena Skutków Regulacji - rozwiązania praktyczne;

W wyniku tych debat powstała diagnoza przyczyn niewłaściwego stanu legislacji w Polsce. Najważniejsze wnioskiem płynącym z tych debat był wniosek, że najistotniejszym elementem reformy systemu stanowienia prawa jest wypracowanie modelu konsultacji publicznych przy OSR.

Określone zostały także preferowane kierunki pilnych zmian przepisów prawa w zakresie procesu legislacyjnego, np.:

- Potrzeba stworzenia ogólnych standardów przygotowywania projektów aktów prawnych (szybkiej ścieżki legislacyjnej, jako wyjątek od zasady także);
- Lepsza koordynacja działań administracji rządowej, poprawa planowania legislacyjnego, urealnienie OSR;
- Konieczność normatywnego ustawowego określenia standardów konsultacji publicznych i OSR;
- Potrzeba wprowadzenia niezbędnych zmian w regulaminach prac Sejmu i Senatu;
Rozważane były poważnie także kwestie zmian w Konstytucji RP:
- Konstytucyjnego wzmocnienia OSR i konsultacji publicznych;
- Wprowadzenie konstytucyjnej odpowiedzialności autorów regulacji za własne inicjatywy, z którymi skorelowane winno być praw silniejszego dysponowania projektem w toku prac legislacyjnych np. możliwość wycofania projektu nawet do zakończenia III czytania w sejmie, ograniczenie wnoszenia poprawek;
Te wszystkie materiały, przemyślenia, wnioski, konkluzje i rekomendacje zostały spisane w formie projektu Zielonej Księgi, pt. System stanowienia prawa w Polsce, do której załączone zostały standardy konsultacji publicznych w procesie stanowienia prawa.
Następnie ci sami eksperci zostali zaproszeni do prac Zespołu przy Ministrze Sprawiedliwości, którego celem było przygotowanie założeń o ustawy o konsultacjach społecznych i OSR, które spadł z wykazu prac Rady Ministrów tuz po odwołaniu Ministra Gowina ze stanowiska.

Eksperci Lewiatana i BCC przedstawili również zebranym wypracowany przez nich w ww. zespołach model konsultacji publicznych i podkreślili, iż środowisko biznesu oczekuje, aby konsultacje społeczne oraz OSR wzmocnić poprzez uregulowanie tych kwestii na poziomie ustawy. Obecnie, fakt uregulowania tych kwestii na poziomie uchwały Rady Ministrów w Regulaminie pracy Rady Ministrów, powoduje, iż członkowie Rady Ministrów często nie przestrzegają procedur w nim zawartych, terminów konsultacji itd. Trudno również wpływać na kształt regulaminu, bo jest to dokument wewnętrzny Rady Ministrów.\\

Następnie Minister Berek wyjaśnił jak dalece są zaawansowane prace nad zmianą Regulaminu prac Rady Ministrów i w jakim kierunku zmiany te zmierzają.
Minister Cichocki, przedstawił plan rządu na najbliższe 4 miesiące w tym zakresie, m.in.: zakończenie prac na Regulaminem pracy RM, wdrożenie i upowszechnienie projektu Ministerstwa Gospodarki, w zakresie konsultacji on-line, podjęcie próby wypracowania ogólnych zasad konsultacji społecznych, np. na wzór zasad przyjętych w MAIC i przyjęcie ich jako ogólnie obowiązujących.
W efekcie tego spotkania ustalono, iż Minister Kosiniak - Kamysz zaproponuje przyjęcie ogólnych zasad konsultacji społecznych, w formie uchwały Prezesa Rady Ministrów.

Opracowała:
Katarzyna Urbańska