Gospodarka nie poradzi sobie bez cudzoziemców
2021-09-23
• Przedsiębiorstwa coraz silniej odczuwają niedobór pracowników, szczególnie w takich branżach jak ICT, handel czy budownictwo. Bez szerszego otwarcia rynku pracy na cudzoziemców trudno będzie utrzymać szybki wzrost gospodarczy.
• Konfederacja Lewiatan proponuje zmianę wielu przepisów, które ułatwią firmom zatrudnianie cudzoziemców, m.in. usprawnienie pracy urzędów wojewódzkich w zakresie wydawania pozwoleń na pracę, wydłużenie obowiązywania pozwoleń do 4 -5 lat czy oświadczeń do 18-24 miesięcy.
- W wyniku procesów demograficznych (naturalnych i migracji) kurczą się zasoby pracy. W 2000 roku liczba osób w wieku produkcyjnym wynosiła 25 299 457, podczas gdy 20 lat później było to 23 846 745 osób, czyli prawie o 1,5 mln mniej. Firmy potrzebują pracowników, zarówno na stanowiskach specjalistycznych i kierowniczych, jak i do prac prostych. Niedobory rąk do pracy odczuwane są szczególnie w branży ICT, handlu, produkcji czy budownictwie. Bez uzupełnienia tej luki przedsiębiorstwa stracą możliwości realizacji kontraktów terminowych czy wywiązywania się z zawartych umów. Istnieje pilna konieczność szerszego otwarcia się na pracowników z państw trzecich - mówi Monika Fedorczuk, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Propozycje Lewiatana dotyczące zatrudniania cudzoziemców
1. Wydłużenie - poprzez zmianę przepisów ustawy o promocji zatrudnienia - oświadczeń o powierzeniu cudzoziemcowi pracy przez pracodawcę z obecnych 6 miesięcy w czasie kolejnych 12 miesięcy do 18/24 w ciągu następujących po sobie 24/36 miesięcy. W dalszej kolejności konieczne jest również wprowadzenie mechanizmu, który w zależności od sytuacji w zakresie bezpieczeństwa narodowego i potrzeb rynku pracy, będzie pozwalał na rozszerzanie listy krajów, których obywatele mogą korzystać z procedury oświadczeniowej.
2. Ujednolicenie i usprawnienie działania urzędów wojewódzkich w zakresie wydawania pozwoleń na prace oraz wydłużenie okresu ich obowiązywania do 4 -5 lat (z obecnych 3 lat). Urzędy wojewódzkie wciąż stosują odmienne praktyki m.in. w zakresie liczby i rodzaju dokumentów niezbędnych przy wydawaniu pozwolenia na pracę. W niektórych urzędach procedura trwa kilka miesięcy, co stanowi istotną barierę podejmowania legalnej pracy na terenie Polski. Warto także (ustawa o cudzoziemcach) zrezygnować z weryfikacji kwalifikacji cudzoziemca w odniesieniu do konkretnego stanowiska pracy.
3. Przygotowanie zmiany w ustawie o cudzoziemcach pozwalającej na umożliwienie w okresie zatrudnienia przeniesienie cudzoziemca na stanowisko równorzędne lub wyższe po okresie 3 miesięcy pracy z zachowaniem zasady, że jego warunki pracy nie mogą być gorsze niż określone w ogłoszeniu, przy jednoczesnym obowiązku zgłoszenia tego faktu do organu administracji w terminie 7 dni od daty zmiany stanowiska.
4. Wprowadzenie szybkiej ścieżki uzyskiwania pozwoleń na prace u tych pracodawców, co do których istnieje pewność, że ich procedury kadrowe i sposób działania zapewniają legalność zatrudnienia cudzoziemców. Jednokrotne (w określonym okresie) sprawdzenie niezbędnych formalności, również tych, które potwierdzają, „jakość" zatrudniania cudzoziemców, zmniejszy obciążenia pracowników, usprawni procedury, a jednocześnie będzie stanowić bodziec dla pracodawców dla restrykcyjnego przestrzegania przepisów prawa.
5. Zintegrowanie systemu wydawania oświadczeń o powierzeniu pracy i zezwoleń na prace w jednym urzędzie (powiatowym urzędzie pracy) z uwzględnieniem elektronizacji całego procesu (wyłącznie elektroniczne składanie i procedowanie wniosków, dokumenty w formie skanów poświadczonych profilem zaufanym lub podpisem kwalifikowanym, na etapie składania wniosku - weryfikacja jego kompletności (złożonych dokumentów). Pracodawca składający wniosek powinien mieć możliwość sprawdzenia, na jakim etapie rozpatrywania się znajduje.
6. Rozpoczęcie dyskusji nad działaniami państwa i organizacji trzeciego sektora czy pracodawców na rzecz podjęcia skoordynowanych działań dotyczących integracji migrantów zarobkowych i ich rodzin.
Konfederacja Lewiatan
