Jak biuro Lewiatana w Brukseli zabiega o interes polskich firm?
2021-06-21
Konfederacja Lewiatan od 20 lat posiada stałe przedstawicielstwo w Brukseli. Jednym z jego głównych zadań jest prezentowanie postulatów polskich firm na arenie Unii Europejskiej. Jak to wygląda w praktyce? Przykładem jest szereg skutecznych działań, które podjęli nasi przedstawiciele w stolicy UE w celu zniesienia zakazu reklamy aptek w Polsce.
W 2013 roku Lewiatan złożył skargi do Komisji Europejskiej ws. zakazu reklamy aptek. Chodziło o zakaz reklamy aptek, który znalazł się w ustawie refundacyjnej obowiązującej od 1 stycznia 2012 roku. Po kilkuletnich zabiegach Biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli oraz Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET, 24 stycznia 2019r. Komisja Europejska wystosowała do rządu polskiego wezwanie do usunięcia uchybienia w sprawie ograniczeń reklamy.
Co oznacza dla sektora aptecznego oraz pacjentów całkowity zakaz reklamy aptek w Polsce?
Zgodnie z art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r. zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. W praktyce administracyjnej i sądowej za zakazaną reklamę uznano wszelkie informacje przekazywane pacjentowi przez aptekę. Brzmienie przepisu, jak również nastawienie Inspekcji Farmaceutycznej oraz sądów administracyjnych doprowadziły do zakazania informowania, a w konsekwencji prowadzenia jakichkolwiek działań, które pozwalają wyróżnić się aptece, a które co do zasady są korzystne dla pacjentów. W konsekwencji, jest to jeden z najbardziej antypacjenckich przepisów prawa w Polsce.
Ograniczenia w prowadzeniu działań prozdrowotnych i prospołecznych
Obowiązujący zakaz oraz praktyka administracyjno-sądowa doprowadziły do zaniechania prowadzenia działań prozdrowotnych, do których apteka, jako placówka zdrowia publicznego jest zobowiązana. W konsekwencji zakazane jest komunikowanie czy informowanie o akcjach promujących zdrowie, akcjach profilaktycznych związanych z pomiarem ciśnienia czy poziomu cukru oraz opiece farmaceutycznej czy innych usługach farmaceutycznych świadczonych w aptece (np. przegląd leków przed wyjazdem na wakacje).
Niedozwolone jest uczestnictwo w programach prospołecznych (np. pomoc rodzinom wielodzietnym, seniorom) mających na celu obniżenie cen leków nierefundowanych. Dotyczy to zarówno działań prowadzonych przez apteki, jak i programów społecznych prowadzonych przez podmioty trzecie, takie jak samorządy lokalne, uniwersytety, domy pomocy społecznej, instytucje charytatywne. Przed wejściem w życie tej regulacji, w różnego rodzaju programach kierowanych m. in. do seniorów, młodych mam, sportowców czy diabetyków, uczestniczyło kilka milionów pacjentów.
Ograniczenia dla rozwoju sektora aptecznego
Szeroki katalog usług farmaceutycznych w aptekach to standard w Europie Zachodniej. Obecne rozwiązanie blokuje potencjał polskich farmaceutów i właścicieli aptek, którzy chcieliby takie usługi świadczyć, ale nie robią tego z uwagi na zakaz reklamy i wysokie kary, jakie są na nich nakładane.
Skarga Konfederacji Lewiatan oraz PharmaNET
Po kilkuletnich zabiegach Biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli oraz Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET, 24 stycznia 2019r. Komisja Europejska wysłała do polskiego rządu wezwanie do usunięcia uchybienia (Letter of formal notice) w sprawie ograniczeń dotyczących reklamy w sektorze usług (naruszenie art. 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i dyrektywy usługowej). 2 lipca 2020r., Komisja Europejska przesłała również uzasadnioną opinię (Reasoned Opinion) w tej sprawie. W listopadzie 2020r. odbyło się spotkanie bilateralne pomiędzy KE oraz przedstawicielami Polski. Zgodnie z ustaleniami, rząd zaproponuje zmiany w ustawie, po wcześniejszym przekazaniu tych propozycji do Komisji. KE dokona analizy, czy zmiany w sposób właściwy adresują uchybienia podniesione w skardze Konfederacji Lewiatan.
Całkowity zakaz reklamy aptek w Polsce, doprowadził do zaniechania wielu inicjatyw prozdrowotnych oraz prospołecznych. Sprawa ta nabiera dodatkowej wagi podczas pandemii COVID-19.
