Ważne debaty na styczniowej sesji plenarnej EKES

2021-01-28

Gośćmi sesji byli: Antonio Costa – premier Portugali, Maros Sefcovic – wiceprzewodniczący KE do spraw stosunków instytucjonalnych i prognozowania, Ylva Johansson – komisarz ds. wewnętrznych, Michel Barnier – szef Grupy Zadaniowej KE ds. Stosunków ze Zjednoczonym Królestwem i Olivier De Schutter – specjalny sprawozdawca ONZ ds. skrajnego ubóstwa i praw człowieka.

Antonio Costa przedstawił priorytety portugalskiej prezydencji. Dwa z nich są kluczowe: jak najszybsze uruchomienie nowych instrumentów odbudowy gospodarczej i społecznej UE i przyjęcie planu działań wdrożenia Europejskiego Filara Praw Społecznych. Temu będzie też poświęcony majowy szczyt społeczny UE w Porto.

Maros Sefcovic podreślił, iż jego głównym zadaniem będzie teraz prognozowanie strategiczne i pilnowanie, by wszystkie regulacje, projekty, pogramy i fundusze spójnie składały się na realizację strategicznych celów Unii Europejskiej. Zarządzanie strategiczne, w tak skomplikowanej strukturze jak Unia Europejska, z dużą niezależnością państw członkowskich, jest bardzo trudne, ale i bardzo potrzebne. Dlatego strategiczne prognozowanie jest ważnym instrumentem dla tworzenia i wdrażania polityk europejskich, musi zawierać mechanizm kontroli, odpowiednie wskaźniki realizacji celów (odporność i niezależność UE, spójność społeczna, unia zdrowia, odbudowa i wzrost gospodarczy, zgodny z zielonym i cyfrowym ładem itp.). Komisarz zaapelował też do członków EKES o wsparcie dla działań Komisji i szybką ratyfikację w krajach członkowskich projektu zwiększenia zasobów własnych UE, bo tylko to pozwoli uruchomić ogromne fundusze programu NextGeneration. Powinno się to wydarzyć do końca kwietnia!

Ylva Johansson przedstawiła nowy pakt o migracji i azylu, który powinien zdecydowanie poprawić zarządzanie tymi procesami, z większą korzyścią dla migrantów, ale dla UE. Apelowała o nowe spojrzenie na te kwestie. Rocznie przybywa do UE ponad pół miliona migrantów. Są oni Unii bardzo potrzebni na rynku pracy. Mogą wnieść swoją energię, wykształcenie, kompetencje – trzeba stworzyć im lepsze warunki do życia i do aklimatyzacji. Na zakończenie debaty z Komisarz, Komitet przyjął opinię SOC/649 Nowy pakt o migracji i azylu, popierając propozycję KE. (www.eesc.europa.eu)

Michel Barnier, jak zwykle jasno i bardzo precyzyjnie, przedstawił obecne, pobrexitowe relacje z Wielką Brytanią. Ugoda została zawarta, ale wiele spraw wymaga dalszych regulacji. Część z nich wymaga tylko akceptacji, część wymaga jednak dalszych prac. Kluczowa kwestia ochrony jednolitego rynku UE jest zagwarantowana, podobnie jak kwestia granicy celnej między Irlandią a Irlandią Północną. Jest jednak wiele skutków następczych, które dopiero teraz mogą być rozwiązywane. Powstały dwa osobne zespoły: jeden regulacyjny, drugi monitorujący i interwencyjny. Powstanie też jednolity punkt kontaktowy zajmujący się interwencjami dotyczącymi spraw spornych lub żłej praktyki działania umowy (także coś na kształt procedury „solvit”). Debatę zakończyło przyjęcie kilku opinii dotyczących regulacji unijnych wynikających z Brexitu: 

- TEN/737 Podstawowe połączenia w zakresie transportu drogowego towarów i przewozu osób po zakończeniu okresu przejściowego
- TEN/738 Podstawowe połączenia lotnicze po zakończeniu okresu przejściowego
- TEN/739 Bezpiecze ństwo lotnicze w związku z zakończeniem okresu przejściowego
- NAT/812 Upoważnienie dla unijnych statków rybackich na wodach Zjednoczonego Królestwa..
- NAT/813 Równoważność przepisów UE i Zjednoczonego Królestwa dotyczących leśnego materiału rozmnożeniowego i NAT/814 w zakresie inspekcji polowych i kontroli praktyk dotyczących zachowania gatunków roślin rolniczych.
(patrz: www.eesc.europa.eu)

Olivier De Schutter przedstawił najważniejsze konkluzje raportu ONZ na temat ubóstwa i zagrożenia biedą w UE, które tego samego miał prezentować w KE. Raport i konkluzje nie stawiają UE w dobrym świetle. Najważniejsze z nich:

- UE od przyjęcia w 2010 r. i 2015 r. kolejnych strategii walki z ubóstwem, nie zmieniła tego zagrożenia: nadal w UE 20 proc. obywateli jest nim dotknięte, mimo że w tym samy czasie produkt unijny brutto znacząco wzrósł, firmy się bogaciły, podobnie jak część społeczeństwa z górnych centyli dochodów (najbardziej dotknięte są samotne matki i dzieci, chorzy, niepełnosprawni)
- 9 proc. zatrudnionych to de facto prekariat
- istnieje znaczny dumping fiskalny
- strategie walki z ubóstwem nie są realizowane.

Najważniejsze rekomendacje:

- UE powinna przestrzegać Karty Społecznej Rady Europy i przymierza ONZ w sprawie praw społecznych
- dla poprawy spójności społecznej UE powinna przyjąć nową strategię walki z ubóstwem i do 2030 r zmniejszyć jego zasięg o połowę (do 10 proc.). Proponowane rozwiązania to: zmiana paktu stabilizacji i wzrostu, koordynacja podatkowa z większą progresywnością stawek podatkowych, przyjęcie dyrektywy o minimalnym wynagrodzeniu, zwiększenie wydatków na nowe inwestycje społeczne do 2 proc. PKB, uruchomienie nowego instrumentu – minimalnego dochodu gwarantowanego, przyjęcie gwarancji dla dzieci (edukacja, zdrowie, odżywianie), włączenie kwestii społecznych do krajowych programów odbudowy.

Inne kluczowe opinie przyjęte podczas sesji+
- INT/912 Sprawozdanie dotyczące polityki konkurencji 2019
- INT/923 Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali
- TEN/714 Strategia UE dotycząca integracji systemu energetycznego
- TEN/718 Strategia w sprawie wodoru
- TEN/740 Wniosek dotyczący złagodzenia zasad wykorzystywania przydziałów czasu na start lub lądowanie w portach lotniczych w związku z pandemią COVID-19
- ECO/538 Polityka gospodarcza w strefie euro w 2021 r.
- NAT/803 Ambitniejszy cel klimatyczny Europy
- NAT/811 Program działań na rzecz środowiska do 2030 r.

EKES przyjął nowy Code of Conduct.

Lech Pilawski

Więcej: www.eesc.europa.eu