UE chce powiązać swoje kluczowe inicjatywy z rozwojem umiejętności

2020-12-15

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych wśród osób w wieku produkcyjnym, rozwój umiejętności oraz zdolność do adaptacji na zmieniającym się rynku pracy stanowią od dawna przedmiot działań i inicjatyw poszczególnych instytucji i programów UE.

Kończące się właśnie Wieloletnie Ramy Finansowe UE (2014 – 2020) i negocjacje nad kolejnym budżetem Unii stanowią dobry moment do spojrzenia na aktualne podejście Brukseli do tematu skills i próby oceny, czy poszczególne przedsięwzięcia, zwłaszcza w dobie pandemii i wynikających z niej zawirowań w europejskiej gospodarce, mogą przynieść zamierzone rezultaty.

Sygnały płynące od unijnych decydentów, jak również podjęte już projekty świadczą o tym, że UE w większym niż do tej pory stopniu chce powiązać swoje kluczowe inicjatywy z rozwojem umiejętności. Mowa tu przede wszystkim o osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 roku (Nowy Zielony Ład), digitalizacji i transformacji przemysłowej. Wiele wskazuje wręcz na to, że ambitne cele Brukseli nie będą mogły być zrealizowane bez większego, czy też może  efektywniejszego niż do tej pory zaangażowania w rozwój umiejętności zawodowych obywateli Unii, co wprost wymusza na UE szukania nowych rozwiązań i realizowania bardziej skutecznych działań w tym obszarze.

Świadczy o tym m.in. wpisanie skilling oraz reskilling, jako jednego z siedmiu punktów mających zapewnić osiągnięcie transformacji przemysłowej oraz ogłoszenie przez Komisję Europejską aktualizacji Europejskiej Agendy Umiejętności (European Skills Agenda) w lipcu 2020 r. Warto zwrócić uwagę, że zawarte w wymienionej agendzie punkty, skupiają się w dużym stopniu na rozwijaniu umiejętności i kwalifikacji wśród obecnych już na rynku osób, co wskazuje na zgodną wizję ze strony UE co do tego, że określone cele mogą zostać osiągnięte m.in. pod warunkiem zapewnienia wykwalifikowanych rąk do pracy, a tych byłoby zbyt mało gdybyśmy bazowali wyłącznie na odpowiedniej edukacji przyszłych pracowników.  

Za dobry przykład kompleksowego podejścia do realizacji strategicznych planów posłużyć może uruchomiony 10 października 2020 r. przez komisarzy Thierry’ego Breton’a i Nicolasa Schmidt’a - Pact for Skills, stanowiący jedną z ważniejszych części skills agenda. Jego założenia opierają się na angażowaniu możliwie wielu podmiotów i budowaniu pogłębionej współpracy między pracodawcami, instytucjami publicznymi, rządami centralnymi i firmami szkoleniowymi. Powstałe w ten sposób partnerstwa prowadzić mają nie tylko do podnoszenia kwalifikacji czy też rozwoju umiejętności dostosowania się do nowych realiów na rynku pracy, ale też pośrednio prowadzić do zamierzonych przez UE przemian w sferze ekologii i cyfryzacji.  

Istotą wskazanych działań ze strony Unii jest też indywidualne podejście do poszczególnych sektorów europejskiej gospodarki, w szerokim – unijnym ujęciu. Chodzi to tu przede wszystkim o takie przedsięwzięcia jak ‘Plan działania na rzecz współpracy sektorowej w zakresie umiejętności’ (Blueprint for sectoral cooperation on skills) czy Development and Research on Innovative Vocational Educational Skills project (DRIVES), których założenia oparte są na wymienionej powyżej współpracy wielu podmiotów oraz analizie trendów w danej branży, przygotowaniu strategii rozwoju określonych umiejętności i opracowaniu profili zawodowych czy programów niezbędnych do zdobywania poszczególnych kwalifikacji zawodowych. Inicjatywy te mają w swym założeniu doprowadzić do zniwelowania braku kadr w poszczególnych sektorach z uwzględnieniem zachodzących już teraz zmian, jak i tych, które  nastąpią w najbliższych latach, chociażby wskutek realizacji zadań związanych z Nowym Zielonym Ładem.  Wymienione projekty w dużej mierze dotyczą kształcenia i szkolenia zawodowego (vocational education and training - VET), które ze względu na profil osób z tym wykształceniem, stanowią odpowiedź na aktualne wyzwania rynku i gospodarki.

Kończąc, warto podkreślić, że nacisk na umiejętność przekwalifikowywania się i adaptowania do nowych warunków na rynku pracy, widoczny w podejmowanych przez UE inicjatywach, świadczy o potrzebie szybkiego i elastycznego reagowania na kryzysy. Przeszło dekadę temu dosięgnął nas kryzys finansowy, a obecnie borykamy się z pandemią
Covid-19 – przyszłość może przynieść duże zawirowania w gospodarce chociażby ze względu na obserwowane zmiany klimatyczne, jak również transformację cyfrową i zieloną.  

Przedstawiony poniżej budżet UE na skills, powiększony środkami z funduszu odbudowy (Recovery and Resilience Facility), tworzy stabilne warunki do realizacji ambitnych inicjatyw i projektów. Podejście Unii łączące poszczególne cele z rozwojem określonych umiejętności w ramach danych sektorów, z uwzględnieniem zaangażowania możliwie wielu podmiotów jest słuszne i odpowiada na oczekiwania biznesu. Warto dodać, że uzupełnieniem opisanych działań i przeznaczanych na nie kwot powinna być inicjatywa polegająca na wczesnym rozpoznawaniu zdolności uczniów szkół podstawowych i umiejętnym ich rozwijaniu, tak by wybór kolejnego etapu kształcenia nie był przypadkowy i pozwalał na podążanie ścieżką spójną z indywidualnymi cechami danej osoby przy jednoczesnym zapewnieniu w przyszłości wykwalifikowanych kadr w poszczególnych sektorach europejskiej gospodarki.

Źródło: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1223&langId=en