Protokół z posiedzenia Zespołu Problemowego ds. prawa pracy i układów zbiorowych działającego w ramach Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, w dniu 31 stycznia 2002 r.

2002-02-14

Protokół z posiedzenia Zespołu Problemowego ds. prawa pracy i układów zbiorowych działającego w ramach Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, w dniu 31 stycznia 2002 r.

Spotkanie w dniu 31.01.2002 r. prowadził pan Tadeusz Sułkowski -
Przewodniczący Zespołu. W posiedzeniu udział wzięli członkowie Zespołu
oraz członkowie Prezydium Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych
z jej Przewodniczącym, Ministrem Pracy i Polityki Społecznej, Panem Jerzym
Hausnerem (lista uczestników w załączeniu).

Otwierając posiedzenie Przewodniczący Zespołu, Pan Tadeusz Sułkowski
wyjaśnił zebranym cel i okoliczności zwołania spotkania w nadzwyczajnym
trybie, z udziałem członków Prezydium. Przedmiotem posiedzenia były
propozycje zmian przepisów prawa pracy postulowane przez pracodawców w
celu poprawy opłacalności zatrudniania pracowników i tworzenia nowych
miejsc pracy. Obejmowały one łącznie postulaty strony pracodawców
zgłoszone na posiedzeniu Zespołu w dniu 9 stycznia br. oraz sprawy, które
były przedmiotem dialogu: Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych
- Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych - Związku Rzemiosła
Polskiego i jako materiał roboczy zostały decyzją kierownictw PKPP i ZRP
przekazane do dalszych prac w Trójstronnej Komisji ds.
Społeczno-Gospodarczych (materiał był rozesłany z tygodniowym
wyprzedzeniem do wszystkich członków Zespołu).
Pan Przewodniczący poinformował, że szczególny charakter posiedzenia
wynika z wagi rozpatrywanych spraw, w aspekcie sytuacji
społeczno-gospodarczej kraju oraz oczekiwań społecznych. Zmiany przepisów
prawa pracy wymagają decyzji i rozstrzygnięć na najwyższym szczeblu.
Przypomniał jednocześnie, że w ramach dotychczasowych prac Zespołu strona
związkowa nie zgłaszała swoich propozycji, dlatego też, jeżeli zajdzie
taka potrzeba, może je zgłaszać na obecnym etapie. Niezależnie od tego, że
strony otrzymały materiał, jego zawartość jest znana środowisku od roku i
wszyscy wiedzą, jakie są priorytety pracodawców i związków zawodowych,
toteż oczekuje, że wszyscy będą dobrze przygotowani do merytorycznej
dyskusji i zajęcia stanowisk wobec proponowanych zmian.

Minister Pracy i Polityki Społecznej, Pan Jerzy Hausner przedstawił
intencje strony rządowej, z jakimi przystępuje do rozmów. Jego zdaniem
postulaty mają swoje źródło w wieloletniej dyskusji. Ich zakres jest
pochodną rozmów, które prowadziła część zainteresowanych organizacji, i
jest to bardzo dobry punkt wyjścia do dalszych negocjacji w przedmiotowej
sprawie. Oczekuje konstruktywnej dyskusji i możliwości poszerzenia tego
dokumentu o kolejne postulaty, które zostaną zaakceptowane przez
wszystkich partnerów. Ponieważ omawiany dokument jest próbą zapisu norm,
lecz nie jest projektem legislacyjnym, dlatego strona rządowa jest
przygotowana na to, aby do każdego postulatu zaproponować zapis
legislacyjny. Zwrócił uwagę, że praca nad tym dokumentem odbywa się pod
presją czasu: z uwagi na sytuację na rynku pracy i gospodarczą kraju, ale
również ze względu na jej polityczny wymiar. Rząd przedstawił swoje
zapowiedzi działań zmierzających do ożywienia rynku pracy i w stosunku do
tych zapowiedzi są pewne oczekiwania. Dlatego ministrowi zależy na szybkim
porozumieniu. Ponieważ na ministrze ciąży odpowiedzialność konstytucyjna
oraz obowiązek poinformowania Rady Ministrów o efektach prac, przede
wszystkim chciałby się upewnić na tym spotkaniu, czy jest szansa na
szybkie porozumienie i w jakim ono będzie zakresie.

Pan Maciej Manicki - Przewodniczący OPZZ przypomniał historię porozumień
zawartych przez jego organizację z przedstawicielami pracodawców, które są
wynikiem osiągniętego kompromisu. Przedstawił najistotniejsze dla OPZZ
kwestie, jakie leżały u podłoża prowadzonych rozmów. Dla jego organizacji
najważniejsze jest, aby o zmianach na rynku pracy rozmawiać kompleksowo, a
nie tylko w odniesieniu do Kodeksu pracy oraz aby umowy o pracę były
jedyną formą sankcjonowania relacji pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą
(problem samozatrudnienia - samodzielnych podmiotów gospodarczych, jest
jednym z bardzo ważnych problemów, które należy rozwiązać). Dlatego
zaproponował zapis: "w zakresie stanowiącym przedmiot działalności
pracodawcy oraz w zakresie związanym z prowadzeniem tej działalności
świadczenie każdej pracy na rzecz pracodawcy, w określonym przez niego
miejscu i czasie i pod jego kierownictwem, może odbywać się wyłącznie
przez nawiązanie stosunku pracy". Powyższy wniosek, jako wniosek OPZZ,
został formalnie zgłoszony do rozpatrzenia przez Zespół z prośbą o
rozpatrzenie go w pierwszej kolejności, gdyż od przyjęcia powyższego
zapisu Pan M. Manicki uzależnił zaakceptowanie poszczególnych propozycji
zawartych w dokumencie. Jednocześnie przypomniał, że w dniu 7 lutego br.
na posiedzeniu Rady OPZZ złożony zostanie wniosek upoważniający
Przewodniczącego OPZZ do akceptacji dokumentu.

Pan Andrzej Malinowski - Prezydent Konfederacji Pracodawców Polskich
zaapelował do związków zawodowych o szybkie przystąpienie do dyskusji nad
dokumentem oraz o zawarcie kompromisu - jako gwarancji poprawy sytuacji na
rynku pracy. Przypomniał, że kilka dni temu przedstawiony został program
gospodarczy rządu, dlatego powyższy dokument należy rozpatrywać w szerszym
kontekście, w relacji do programu gospodarczego, z którym powinny
współgrać proponowane zmiany. Odnosząc się do treści zgłoszonego przez
Pana M. Manickiego wniosku stwierdził, że zgadza się z nim co do zasady.
Jednakże należy uwzględnić tendencje rozwojowe na świecie, które mają
miejsce i w Polsce. Coraz częściej praca składa się z wielkiej ilości
krótkotrwałych projektów i po wyczerpaniu tych projektów pracownik musi
szukać innych zleceń. Nieuwzględnienie tego aspektu i utrzymywanie w
dalszym ciągu sztywnych uregulowań generuje ogromne koszty pracy.

Pan Marian Krzaklewski - Przewodniczący NSZZ "Solidarność" przypomniał w
swoim wystąpieniu, że jego organizacja stoi na stanowisku, iż prawo pracy
jest przede wszystkim zbiorem norm mających na celu ochronę pracownika,
nie tylko w zakresie jego uprawnień, ale również w podstawowej funkcji
ochronnej dotyczącej zdrowia i życia. Dlatego przystępując do prac nad
zmianami w prawie pracy, należałoby zasięgnąć opinii Głównego Inspektora
Pracy, Instytutu Ochrony Pracy, Instytutu Medycyny Pracy, a w związku z
dostosowywaniem naszych norm do wymogów Unii Europejskiej - Urzędu
Komitetu Integracji Europejskiej. Przedstawicieli wymienionych instytucji
należałoby zaprosić na następne posiedzenie Zespołu. Odnosząc się do
kwestii samozatrudnienia uznał nakłanianie pracowników przez pracodawców
do wykonywania pracy w takiej formie za pewnego rodzaju dumping socjalny.
Składka odprowadzana na ZUS przez samodzielne podmioty gospodarcze jest
niższa od składek odprowadzanych od osób pracujących w oparciu o Kodeks
pracy i układy zbiorowe pracy. Dlatego jego zdaniem należałoby zastanowić
się nad urealnieniem składki i jej zmniejszeniem. Należy również rozważyć
możliwość uelastyczniania stosunków pracy poprzez rozwiązania układowe,
natomiast w innych przypadkach obowiązywałyby ogólne i sztywne zapisy
Kodeksu pracy. Za niepokojące zjawisko uznał brak zgody części Zespołu na
przyjęcie zapisu, że proponowane zmiany przyczynią się do zmniejszenia
bezrobocia (o co wnioskowali przedstawiciele jego organizacji). Sprzeciw
wobec tej propozycji był, jego zdaniem, podyktowany świadomością, że
wprowadzenie tych zmian nie wpłynie na spadek bezrobocia. Zdaniem M.
Krzaklewskiego Kodeks pracy nie jest antidotum na te problemy.
Ze swojej strony zadeklarował natychmiastowe przystąpienie jego ekspertów
do rozmów dwustronnych z pracodawcami. Zaproponował jednocześnie, aby
szybko przystąpić do prac nad tym dokumentem, dokonując jego wstępnej
selekcji oraz ustalając obszar zagadnień, w których możliwa byłaby zgoda
wszystkich partnerów. Zwrócił się do Pana Ministra J. Hausnera z
pytaniem, czy ostateczny zakres zmian do Kodeksu pracy, zgłoszony przez
rząd w formie aktu legislacyjnego, może wykroczyć poza uzgodnienia zawarte
na forum Trójstronnej Komisji.

Pan Jerzy Bartnik - Prezes Związku Rzemiosła Polskiego przypomniał, że
jego organizacja wyraziła swój stosunek do proponowanych zmian
przystępując do negocjacji - istnieje pilna potrzeba wprowadzenia
proponowanych zmian, dająca szansę na poprawę zatrudnienia. Przeraża go
natomiast ciągłe "uciekanie" podczas spotkania w kwestie proceduralne, co
oddala możliwość dojścia do porozumienia. Jego zdaniem, przedstawione w
dokumencie propozycje są szansą dla gospodarki, a szczególnie dla małych i
średnich przedsiębiorstw, które zatrudniają około 60% pracujących.
Zaprezentowane postulaty są zgodne ze standardami Unii Europejskiej, ale
jeszcze niewystarczające do obniżenia kosztów pracy, dlatego powinny iść
znacznie dalej. Odnosząc się do kwestii samozatrudnienia stwierdził, że to
właśnie utrzymywanie dotychczasowych uregulowań zmusza pracodawców do
szukania niekonwencjonalnych rozwiązań. Jednakże element ten ma również
pozytywną stronę, gdyż osoba korzystająca z tej formy zatrudnienia może w
przyszłości stać się małym przedsiębiorcą.

Pani Henryka Bochniarz - Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych oceniając porozumienie zawarte pomiędzy OPZZ, PKPP i ZRP
również uważa je za niesatysfakcjonujące obie strony: pracodawców i
związkową, chociaż z innych względów. Jednakże jest to wynik kompromisu i
jako taki jest wartością samą w sobie. Cel, jaki przyświecał stronom
dialogu, to tworzenie nowych miejsc pracy przy jednoczesnym zachowaniu
poczucia bezpieczeństwa pracowników. Efekt tych rozmów w postaci
porozumienia uważa za bardzo dobry punkt wyjścia do dalszych negocjacji.
Dlatego, jej zdaniem, należy szybko przystąpić do omawiania materiału bez
warunków wstępnych i zmierzać do ustalenia jakie rozwiązania są do
zaakceptowania przez Zespół. Odnosząc się do postulatu Pana M.
Krzaklewskiego wyraziła gotowość jej organizacji do prowadzenia rozmów
dwustronnych.

Pan Przewodniczący T. Sułkowski w odpowiedzi na jeden z wniosków Pana M.
Krzaklewskiego poinformował, że materiał co do zasad był weryfikowany z
punktu widzenia jego zgodności z Konstytucją RP i normami Unii
Europejskiej. Rząd również doprecyzuje zapisy tak, aby powstały dokument
nie był sprzeczny z aktami wyższej rangi. W stosunku do wniosku OPZZ
wyjaśnił, że zgodnie z przyjętą zasadą wnioski rozpatrywane są w
kolejności ich zgłoszenia. W związku z tym, że wniosek ten nie był zawarty
w dokumencie będącym efektem porozumienia zawartego pomiędzy OPZZ, PKPP,
ZRP, ani nie został zgłoszony w trakcie dotychczasowych posiedzeń Zespołu,
będzie rozpatrywany jako ostatni punkt posiedzenia.

Pan J. Hausner rozpoczynając drugą rundę negocjacji, odniósł się do
wystąpienia Pana M. Krzaklewskiego, doprecyzowując jednocześnie swoje
stanowisko:
ˇW Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, Departamenty
Warunków Pracy oraz Prawa Pracy współpracują z instytucjami wspomnianymi
przez Pana M. Krzaklewskiego. Dlatego uwagi tych instytucji brane są pod
uwagę na bieżąco przy opracowywaniu propozycji zmian, w związku z czym, na
obecnym etapie nie ma potrzeby zapraszać ich przedstawicieli do prac
Zespołu, co nie oznacza, że jeżeli na dalszym etapie prac zajdzie taka
potrzeba, nie będzie można skorzystać z ich opinii.
ˇZgodził się, że zmiany w Kodeksie pracy nie są antidotum na
problemy rynku pracy, że konieczne są zmiany w innych aktach prawnych i że
efekty nie nastąpi natychmiast. Jednakże Kodeks pracy jest jednym z
elementów warunkującym taką poprawę, a tym samym jego zmiany są konieczne.
ˇNa obecnym etapie należy uelastycznić rozwiązania, które pozwolą
reagować na doraźne problemy, ale można również prowadzić prace nad
rekodyfikacją. Prace te jednak potrwają wiele miesięcy.
ˇRola rządu w dialogu ma charakter pomocniczy. Minister Pracy i
Polityki Społecznej zachęca do prowadzenia rozmów dwustronnych, dlatego
popiera postulat Przewodniczącego M. Krzaklewskiego pod warunkiem, że nie
jest to gra na zwłokę.
ˇIstnieją dwa możliwe warianty rozwiązań zmian Kodeksu pracy:
jeżeli Zespół dojdzie do porozumienia, to rozwiązania legislacyjne będą
odzwierciedleniem przyjętych ustaleń, a nawet sam projekt legislacyjny
może być uchwałą Trójstronnej Komisji. Jeżeli natomiast prace Zespołu nie
doprowadzą do uzgodnień to nikt nie zwalnia rządu z obowiązku podjęcia
decyzji, które mają poprawić sytuację na rynku pracy. Wówczas jako
Minister Pracy, wystąpi z inicjatywą legislacyjną, konsultując ją w trybie
ustawowym. Będzie wówczas kierował się tym co jest uzgodnione, ale nie
podpisane. Po tym spotkaniu oczekuje odpowiedzi na pytanie czy takie
porozumienie jest możliwe, aby już następnego dnia udzielić Radzie
Ministrów informacji, która ze ścieżek jest możliwa do realizacji.

Po wyjaśnieniach Ministra J. Hausnera Zespół przystąpił do ustalenia zasad
proceduralnych co do dalszego postępowania z przedłożonym dokumentem.

Pan A. Malinowski zgłosił wniosek o przystąpienie do omawiania
poszczególnych punktów dokumentu, który oficjalnie skierowany został do
Trójstronnej Komisji.

Pan M. Manicki przypomniał o presji na zmianę Kodeksu pracy, jaka ma
miejsce w Sejmie. Obok projektu rządowego powstają projekty poselskie.
Dlatego przyjęcie ustaleń przez Zespół będzie atutem do obrony tych
propozycji, z uwagi na legitymizację jaką posiada Trójstronna Komisja.
Dodał, że postawiony przez niego na wstępie wniosek odnośnie do regulacji
stosunku pracy jest co do zasady niezbędny i stanowi clou zmian w Kodeksie
pracy. Jest świadom konieczności innych zmian, jakie powinny iść w ślad za
tym, polegających m.in. na uproszczeniu procedur, i w tym zakresie należy
podjąć dyskusję. Dlatego akceptacja jego organizacji dla poszczególnych
punktów propozycji zmian będzie obwarowana warunkami: przyjęcia powyższego
postulatu oraz zaakceptowania dokumentu przez Radę OPZZ.

Pan M. Krzaklewski wyraził gotowość jego związku do omawiania postulatów i
wskazania tych, które możliwe są do zaakceptowania po doprecyzowaniu
zapisów. Jego zdaniem należy zmierzać w kierunku ustalenia obszaru zmian
wspólnego dla wszystkich stron, natomiast każda ze stron zachowuje prawo
nadesłania uwag i swoich propozycji do końca przyszłego tygodnia (10
lutego br.). Dopiero po uwzględnieniu tych uwag dokument będzie pełny.
Ostatecznie natomiast dokument może zostać zaakceptowany przez Komisję
Krajową NSZZ "Solidarność w dniu 20 lutego br.
Jednocześnie zwrócił się z pytaniem, czy omawiany dokument został
oficjalnie podpisany przez strony, które nad nim pracowały.

Pan Marcin Zieleniecki - przedstawiciel NSZZ "Solidarność" zgłosił
propozycję, aby wnioskodawcy przedstawili uzasadnienie proponowanych
zmian, z oczekiwanymi przez nich skutkami dla rynku pracy.

Pan Paweł Jankiewicz - przedstawiciel OPZZ przypomniał, że Zespół przyjął
zasady (które stanowią również zakres merytoryczny prac Zespołu), w
oparciu o które powinny być proponowane zmiany rozpatrywane.

Pani Krystyna Tokarska-Biernacik - Wiceminister Pracy i Polityki
Społecznej zaproponowała, aby dochodzić do porozumienia co do zasady, nie
koncentrując się na omawianiu postulatów w aspekcie legislacji. Jeżeli
dojdzie do zawarcia porozumienia, strona rządowa już w trakcie prac
legislacyjnych przyjmie odpowiednie rozwiązania.

Pani H. Bochniarz zaproponowała, aby - ze względu na powszechną znajomość
stanowisk wnioskodawców - uzasadnienie dawali przeciwnicy poszczególnych
zapisów.

Po uzgodnieniach proceduralnych Pan Przewodniczący T. Sułkowski uznał, że
strony wypracowują zgodę co do zasady, nie konstruując konkretnych zapisów
normatywnych.

Pan Minister J. Hausner wnioskował, aby ustalić zakres porozumień. Na ich
podstawie zostanie przygotowany wstępny projekt legislacyjny, który mógłby
być omawiany na następnym posiedzeniu Zespołu.

Po tych wyjaśnieniach przystąpiono do omawiania poszczególnych postulatów:









1.Zmniejszenie ograniczeń w stosowaniu umów o pracę na czas
określony



Pan Maciej Sekunda - przedstawiciel PKPP wyjaśnił, że celem inicjatywy
było uniknięcie sytuacji, w której pracodawca stoi przed dylematem
zwolnienia pracownika lub zawarcia umowy na czas nieokreślony (z tym
związane są również odprawy i zwolnienia grupowe) w przypadku, kiedy po
dwóch umowach zawartych na czas określony, pracodawca dostaje do
realizacji kolejne zamówienie na krótki czas.

Pan P. Jankiewicz wyraził zgodę na przyjęcie postulatu co do zasady, przy
sprzeciwie co do brzmienia zapisu. Jego zdaniem należy poważnie rozważyć
rozwiązanie problemu za pomocą ustaw przejściowych, przy jednoczesnym
prowadzeniu prac nad rekodyfikacją.
Pan M. Manicki uznał, że problemy wspomniane przez pana M. Sekundę tkwią
poza Kodeksem pracy. Pracodawca może ubezpieczyć się poprzez Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, skąd wypłacane byłyby odprawy.
Uważa również za słuszny postulat, aby uelastyczniać prawo pracy poprzez
rozwiązania układowe.
OPZZ zaakceptował propozycję co do zasady.

W imieniu NSZZ "Solidarność" stanowisko przedstawił Pan M. Zieleniecki.
Jego zdaniem dotychczasowy zapis może doprowadzić do wielu niekorzystnych
zjawisk, dlatego pojawiały się aneksy. Jednakże nowa propozycja stwarza
fikcję dalszej ochrony pracownika, a de facto umowy na czas określony
można mnożyć w nieskończoność. Dla NSZZ "Solidarność" zapis w proponowanej
formie jest nie do przyjęcia.
Pan M. Krzaklewski uzupełnił, że NSZZ "Solidarność" wyraża gotowość do
rozmów nad rozwiązaniem tego problemu.



2.Ograniczenie obowiązku pracodawcy wskazywania przyczyny
uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę

Wyjaśnienie do tej propozycji w imieniu strony pracodawców przedstawił Pan
Leszek Karwowski - przedstawiciel KPP. Intencją było doprowadzenie do
równości podmiotów obu stron umowy o pracę i uniknięcie sytuacji, kiedy
pracownicy odwołują się do sądów od przyczyny, a nie od faktu zwolnienia.
Pan Witold Polkowski uzupełnił, że związki zawodowe będą otrzymywały
uzasadnienie do zaopiniowania.

W imieniu OPZZ stanowisko wyraził Pan M. Manicki, proponując, aby nie
włączać propozycji pod obrady, gdyż zapis jest nowy i budzi wiele
wątpliwości. Po wyjaśnieniach udzielonych przez stronę pracodawców uznał,
że OPZZ przedstawi swoją opinię po jej przeanalizowaniu w przyjętym
wcześniej terminie.

Negatywne stanowisko NSZZ "Solidarność" wobec tego rozwiązania uzasadnił
Pan Janusz Łaznowski. Broniąc godności pracownika zauważył, że ma on prawo
wiedzieć, z jakich powodów został zwolniony.



3.Zwolnienie na poszukiwanie pracy

Obie centrale związkowe zaakceptowały propozycję zmian.



4.Wprowadzanie regulaminu wynagradzania

OPZZ wyraziło zgodę na powyższą propozycję.
Pani Bożena Borys-Szopa w imieniu NSZZ "Solidarność" przedstawiła
wątpliwości związane z tą propozycją. Jej zdaniem jest to zasada dobra dla
odbiurokratyzowania przedsiębiorstw, jednak problem pozostaje w przypadku
prac wzbronionych kobietom i młodocianym oraz w aspekcie czasu pracy
zmianowej i szkodliwości pracy. Po wyjaśnieniu udzielonym przez Panią
Minister K. Tokarską-Biernacik, że przy tworzeniu zapisu legislacyjnego te
aspekty będą brane pod uwagę i odpowiednio rozwiązane, NSZZ "Solidarność"
wyraził zgodę na proponowaną zmianę .



5.Przysługiwanie wynagrodzenia w związku z czasową niezdolnością
do pracy

Pan T. Sułkowski wyjaśnił, że postulat ten nie budził kontrowersji, ani
sprzeciwu partnerów społecznych, dlatego jest do przyjęcia zarówno przez
stronę pracodawców jak i oba związki zawodowe. Nie doszło jednak do
ustalenia z uwagi na brak informacji ZUS, dlatego od strony rządowej
oczekuje przedstawienia symulacji, jakim zmianom musiałaby ulegać wysokość
składki przy skracaniu tego okresu do 14 dni.
Nadmienił, że nie dotyczy on niepłacenia za jakikolwiek okres chorobowy i
jego intencją nie jest zmniejszanie świadczeń.
Pani B. Borys-Szopa wyjaśniła, że problem realizacji tego zapisu pojawi
się w zakładach pracy, w których układy zbiorowe pracy gwarantują
korzystniejsze regulacje.
Zdaniem Pana M. Krzaklewskiego wprowadzenie tego zapisu może skutkować
presją na zmniejszenie świadczeń za okres chorobowy. Dlatego też zwrócił
się do Pana Ministra z pytaniem, jakie rząd przyjmie rozwiązania w tym
przypadku, aby nie okazało się, że zmiana tego zapisu będzie miała
charakter oportunistyczny lub nawet cyniczny.
Zdaniem Pana M. Manickiego najlepszym rozwiązaniem byłoby, aby świadczenie
określonej wysokości w całości było wypłacane z funduszu chorobowego.
Byłoby to związane z podniesieniem składki na fundusz, przy zachowaniu
wartości netto pensji. Takie rozwiązanie byłoby korzystniejsze dla
pracodawców, szczególnie w małych zakładach pracy.

Pan Zbigniew Kruszyński - przedstawiciel NSZZ "Solidarność" przypomniał,
że Pan Minister na Zespole budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych
zobowiązał się do przedstawienia analizy ZUS na temat kształtowania się
wpływów ze składek na fundusz chorobowy i wydatków na zasiłki chorobowe.

Pan J. Hausner poinformował, że analiza została przygotowana i wynika z
niej, że jest niewielka nadwyżka wpływów, tak więc nie ma podstaw do
obniżenia składek. Wstępna propozycja będzie przygotowana do dyskusji.
Odnośnie do tego postulatu Pan Minister poinformował, że strona rządowa
przyjmie go, jeżeli większość proponowanych zmian zostanie zaakceptowana
przez Zespół. Przyjęte zostaną wówczas takie rozwiązania, które nie
przeniosłyby kosztów na budżet państwa.

6. Wprowadzanie regulaminu pracy

Obie centrale związkowe wyraziły zgodę na proponowaną zmianę.





Uregulowanie całości problematyki z zakresu czasu pracy, dostosowanie do
wymogów Unii Europejskiej, jednoznaczność przepisów, a w szczególności:

7. Długość okresu rozliczania czasu pracy

OPZZ zaakceptowało propozycję, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że
interpretacja zawartego w Dyrektywie UE określenia "porozumienia" nie
będzie rozciągać się na regulaminy pracy, a tylko na układy zbiorowe czy
porozumienia między związkami zawodowymi a pracodawcą .
NSZZ "Solidarność" nie zgodził się z powyższą propozycją.

8.Wymiar czasu pracy

Zarówno OPZZ, jak i NSZZ "Solidarność" wyrazili akceptację dla punktu 1.
Propozycji, dotyczącego czasu pracy, natomiast odnośnie do punktu 2.,
czyli rezygnacji z utrzymywania rocznego limitu godzin nadliczbowych,
uważają, iż takie rozwiązanie można wprowadzić tylko w drodze układów
zbiorowych pracy lub porozumienia pracodawcy ze związkami zawodowymi.

9.Dodatek za godziny nadliczbowe

Pan M. Manicki poinformował, że związkowcy z OPZZ mając świadomość faktu,
że funkcjonujące obecnie przepisy sprzyjają nadmiernemu korzystaniu przez
pracodawcę z umowy zlecenia, skłonni są zaakceptować powyższą propozycję.
Pani B. Borys-Szopa stwierdziła, że NSZZ "Solidarność" zdając sobie
sprawę z tego, że większość pracowników jest zatrudnianych za najniższe
wynagrodzenie oraz biorąc pod uwagę nadzwyczajny charakter pracy w
godzinach nadliczbowych, nie wyraża zgody na propozycję pracodawców.

10.Tworzenie służby bhp
i
11.Tworzenie komisji bhp

Pan Przewodniczący T. Sułkowski poinformował, że co do zasady,
przedstawione propozycje zgodne są z Dyrektywą Unii Europejskiej. Zgodnie
z przyjętą intencją służby i komisji bhp powoływane byłyby tam gdzie
istnieją określone warunki i występują zagrożenia. Jednakże, jego zdaniem,
można przyjąć inne rozwiązania.
Pan Maciej Sekunda, przedstawiciel PKPP zgłosił alternatywne rozwiązanie,
które ustalałoby minimalny poziom pracowników, przy którym pracodawca
obowiązany byłby tworzyć powyższe organy, zostawiając jednocześnie
możliwość ich tworzenia w wyniku decyzji Inspektora Pracy i Inspektora
Sanitarnego ze względu na warunki i istniejące zagrożenia. Jego zdaniem
służby bhp mogłaby być tworzone w zakładach pracy zatrudniających co
najmniej 20 pracowników, natomiast komisje bhp w przedsiębiorstwach
zatrudniających powyżej 250 pracowników.
Pan J. Bartnik, Prezes ZRP, w odniesieniu do alternatywnej propozycji
zgłosił poprawkę. Ponieważ, przyjęte są pewne zasady i reguły określające
mały zakład pracy, jako zakład zatrudniający do 50 pracowników, należy
przyjmując pewne standardy ustalić również, że służba bhp byłaby tworzona
w zakładach zatrudniających powyżej 50 pracowników. Postulował również,
aby przyjąć zapis umożliwiający małym zakładom powierzenie takiej funkcji
poza jego zakładem pracy.



Po doprecyzowaniu zapisów oraz przedstawieniu merytorycznych rozwiązań
obie centrale związkowe wyraziły zgodę na powyższe propozycje.







PROPOZYCJE ZMIAN W PRZEPISACH POZAKODEKSOWYCH

1.Zmiana dotycząca obowiązujących postanowień w sprawie zwolnień
grupowych

OPZZ zaakceptowało powyższy postulat.
NSZZ "Solidarność" nie jest przeciwny rozwiązaniu problemu i postulowanym
zmianom, jednak uważając temat za wzbudzający ogromne emocje, potrzebuje
czasu na jego przeanalizowanie. Związek udzieli odpowiedzi w przyjętym
trybie.

2.Tworzenie funduszu świadczeń socjalnych i wypłacanie świadczeń
urlopowych

OPZZ przyjęło postulat pod warunkiem, że w zakładach, w których nie tworzy
się funduszu obligatoryjnie, pozostanie świadczenie urlopowe.
NSZZ "Solidarność" przyjął pod podobnym jak OPZZ warunkiem propozycje,
zastrzegając sobie jednocześnie prawo do nadesłania w przyjętym trybie
nowych propozycji do uzupełnienia.

3.Możliwość okresowego zawieszania niektórych przepisów prawa
pracy w sytuacjach zagrażających funkcjonowaniu pracodawcy.

Wniosek ten został zgłoszony przez Konfederację Pracodawców Polskich w
toku prac Zespołu. Pan L. Karwowski poinformował, że jest on obwarowany
wieloma warunkami, pod jakimi mógłby zostać zastosowany:
1. Jest to przepis przejściowy związany w z sytuacją na rynku.
2. Odnosi się do określonego zakładu pracy.
3.Zachowane pozostałoby zobowiązanie pracodawcy do utrzymania
miejsc pracy istniejących w momencie rozpoczęcia procesu.
4.Konieczne byłoby wyrażenie zgody przez związki zawodowe lub
przedstawicielstwo załogi.
5.Obowiązywałby nadzór ze strony PIP i Urzędu Pracy.
6.Należałoby sprecyzować sytuację, która mogłaby zostać uznana za
trudną oraz określić przepisy, z których można by rezygnować.

OPZZ zajął negatywne stanowisko wobec tej propozycji. Pan P. Jankiewicz
zauważył, że tego rodzaju rozwiązania mogłyby być brane pod uwagę,
gdybyśmy mieli do czynienia z prawem układowym. Natomiast obowiązujące w
Polsce prawo pracy jest ustawowe i nie jest możliwe, aby pracodawca mógł
decydować, które przepisy ustawy będą zawieszane. Takie uprawnienia leżą w
kompetencji Sejmu.
Stanowisko NSZZ "Solidarność" przedstawiła Pani B. Borys-Szopa. Jej
zdaniem na tym etapie, gdy stan praworządności w polskich stosunkach pracy
nie daje gwarancji, że przepis ten byłby stosowany w cywilizowany sposób,
takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia. Jednakże w przyszłości można do
tego problemu powrócić. Zadeklarowała jednocześnie wolę współpracy NSZZ
"Solidarność" z pracodawcami w zakresie zawieszania niektórych przepisów
ustaw o podatku od osób fizycznych i osób prawnych.

Na zakończenie omawiany był wniosek zgłoszony przez OPZZ (vide str. 2).
Pan M. Manicki uzupełnił, że jest gotowy do modyfikacji zapisu przy
zachowaniu jego intencji.

NSZZ "Solidarność" zgodził się z intencjami wnioskodawcy, wyrażając
jednocześnie swoją świadomość, że należy doprecyzować ten zapis, chociażby
w zakresie jego technicznej realizacji.

Strona pracodawców uznała, że zapis ten należy opracować w takim kierunku,
aby ograniczyć praktyki fikcyjnego samozatrudnienia nie ograniczając
jednocześnie wolności gospodarczej. Dlatego też ustosunkują się do tej
propozycji w przyjętym trybie, deklarując wolę pracy nad tym postulatem.

Zdaniem Pani Minister K. Tokarskiej-Biernacik proponowany zapis nie
wprowadzi zmiany jakościowej w stosunku do obecnego artykułu 22 paragraf
1, ani nie zmieni stanowiska sądów w tym zakresie. Obawia się jednak, czy
propozycja ta nie rozszerza ram Kodeksu pracy na samodzielne podmioty
gospodarcze i czy nie będzie zaatakowana od strony systemowej i
doktrynalnej. Jej zdaniem należy szukać innych rozwiązań. Strona rządowa
podejmie próbę opracowania propozycji w ramach oczekiwań co do zasady,
które przedstawione zostaną partnerom społecznym.

Na zakończenie obrad Pan Przewodniczący T. Sułkowski poinformował o
dalszych etapach prac. Do końca przyszłego tygodnia (10 lutego 2002 r.)
wszystkie strony zgłoszą swoje uwagi i propozycje, łącznie ze stroną
rządową - w stosunku do ostatniego postulatu. Zespół do spraw prawa pracy
i układów zbiorowych będzie pracował dalej, a jego posiedzenie zostanie
zwołane przez Pana Przewodniczącego po otrzymaniu powyższych materiałów.
Inne decyzje będą podejmowane po obradach ciał statutowych obu central
związkowych.



Opracował;
Wiesław Kopeć
Departament Dialogu Społecznego MPiPS

PS. W dziale - Aktualnosci - Co-Gdzie-Kiedy?, zamieszczamy rzadowy projekt
nowelizacji Kodeksu pracy wraz z prosba o uwagi od niego, czlonkow PKPP.