Stanowisko Konfederacji Lewiatan do projektu ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji

2016-11-30

W związku z trwającymi konsultacjami dotyczącymi projektu ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji Konfederacja Lewiatan przedstawia stanowisko do projektu.

1. Art. 5 ust. 1 projektu
Art. 5 ust. 1 wprowadza ograniczenie solidarnej odpowiedzialoności sprawców naruszenia będących małymi lub średnimi przedsiębiorcami wyłącznie do ich bezpośrednich i pośrednich nabywców. Z ograniczenia tego mogą skorzystać MŚP, których udział w rynku właściwym był niższy niż 5% przez cały okres trwania naruszenia i dla których poniesienie odpowiedzialności solidarnej na zasadach ogólnych stanowiłoby nieodwracalne zagrożenie dla ich ekonomicznej efektywności i skutkowałoby całkowitą utratą wartości przedsiębiorstwa.

Zwracamy uwagę, że w projekcie ustawy (art. 5 ust. 1 lit. a) nie zostało dookreślone, czy udział rynkowy w wysokości 5% jest liczony ilościowo czy też wartościowo. Wskazujemy, że w niektórych sytuacjach może to stanowić zasadniczą różnicę. W naszej opinii brak odpowiedniego doprecyzowania wskazanej kwestii, będzie utrudniał w praktyce dochodzenie możliwości wykazania zastosowania przedmiotowego postanowienia.
Mając na względzie powyższe, postulujemy wprowadzenie miary wartościowej, ponieważ określenie udziału rynkowego w ujęciu wartościowym jest zawsze możliwe, podczas gdy ujęcie ilościowe nie.

Jednocześnie zwracamy uwagę na propozycję zawartą w lit. b tego artykułu. „Nieodwracalne zagrożenie dla jego [przedsiębiorcy MŚP] ekonomicznej efektywności" jest pojęciem nieostrym i w naszej ocenie może prowadzić do szeroko prowadzonych sporów, zaś biegli sądowi nie będą wstanie jednoznacznie wykazać prawidłowości takiej oceny. Dodatkowo nie jest jasne, dlaczego całkowitą utratę wartości łączy się z nieodwracalnym zagrożeniem pogorszenia sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy. Całkowita utrata wartości oznacza upadłość przedsiębiorstwa i tym samym jego likwidację, więc nie można mówić wówczas o nieodwracalnym zagrożeniu, lecz o faktycznym zaistnieniu takiego zdarzenia.
Postulujemy w związku z tym wprowadzenie konkretnych wskaźników ekonomicznych, zamiast obecnie znajdujących się w projekcie sprzecznych ze sobą ogólników.

2. Art. 8 projektu
W opinii Konfederacji Lewiatan niezrozumiałe jest, dlaczego wartość odszkodowania odnosi się jedynie do cen. Wskazać należy bowiem, że szkoda może powstać również z tytułu stosowania innych warunków naruszających konkurencję niż stosowanie cen antykonkurencyjnych.
Postulujemy, aby w omawianym przepisie zostało doprecyzowane, że zastosowanie mają „koszty lub ceny", gdyż takie ujęcie pozwoli na faktyczne wyliczenie wartości odszkodowania.

3. Art. 16 projektu
W opinii Konfederacji Lewiatan postanowienia niniejszego przepisu są jak najbardziej zasadne. Niemniej jednak wątpliwości budzi jego praktyczne stosowanie przez sędziów, nie mających przygotowania ekonomicznego, w sytuacji gdy dowodem na udostępnienie danych w tym trybie będzie wskazanie, że określone dane i informacje mają kluczowe znaczenie z punktu widzenia ekonomicznego. W tej sytuacji zasadne wydaje się zwrócenie uwagi, np. poprzez odpowiednie uzupełnienie projektu OSR, na konieczność wprowadzenia szkoleń z zakresu ekonomii do programu szkoleniowego dla sędziów.

4. Art. 30 ust. 1 projektu
Wprowadzenie możliwości posiłkowania się wytycznymi zawartymi w Komunikacje Komisji 2013/C167/07 w sprawie ustalania wysokości szkody w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych doprowadzi w istocie do faktycznego związania stron postępowania tymi wytycznymi, które nie zawsze muszą być prawidłowe w danej sprawie. Faktyczne odejście od ich stosowania będzie się natomiast wiązać z istotnym ryzykiem procesowym.
Z tego też względu, w opinii Konfederacji Lewiatan zasadne wydaje się wzmocnienie możliwości stosowania metod innych niż wskazane w Komunikacje KE.

Konfederacja Lewiatan, 29 listopada 2016 r.,
KL/500/245/2488/ADP/2016