Stanowisko Konfederacji Lewiatan ws. ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców

2016-12-12

I.          Uwagi ogólne

 

Założenia procedowanego obecnie przez Senat pakietu „100 zmian dla Firm”, na który składają się liczne nowelizacje obowiązujących aktów prawnych, mogą stanowić dobry krok w kierunku upraszczania systemu prowadzenia działalności gospodarczej. W ocenie Konfederacji Lewiatan konieczne jest jednak, aby w zakresie przeprowadzanego procesu legislacyjnego, normy zostały doprecyzowane w taki sposób by podmioty zainteresowane miały pewność, że zaproponowane zmiany faktycznie będą likwidować bariery w różnych aspektach prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, a nie dodatkowo tworzyć kolejne prawne przeszkody w rozwoju. Istotne jest również, aby zmiany legislacyjne nie ograniczały się jedynie do zagadnień ogólnych, ale by adresowały problemy odnoszące się do poszczególnych branż, które cechują się dużym potencjałem rozwoju i mają wpływ na gospodarkę oraz kwestie społeczne.

 

II.        Uwagi szczegółowe

 

Uwagi do propozycji zmian w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z  2016 r. poz. 290)

 

1)      art. 5 ust. 6 ustawy - zmiany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z  2016 r. poz. 290) – zmiana Art. 30

Zgodnie z proponowanym nowym przepisem, przebudowa budynków, które wymagają pozwolenia na budowę, nie będzie wymagała pozwolenia na budowę, z wyłączeniem przebudów dotyczących przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych. Oznacza to w praktyce, że większość prac wykonywanych m.in. w budynkach wielorodzinnych, będzie wykonywana bez pozwolenia na budowę. Nie negując tej koncepcji, zwracamy jednak uwagę, że 1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie przepis art. 30 ust. 7 i nast. ustawy z dnia 24 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw, w następującym brzmieniu:

„7. Jeżeli użytkowany budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego lub budynek użyteczności publicznej nie jest wyposażony w instalację, o której mowa w ust. 6, właściciel jest obowiązany wyposażyć budynek w taką instalację w przypadku rozbudowy, nadbudowy lub przebudowy budynku związanej z rozbudową, nadbudową lub przebudową instalacji technicznej wewnątrz budynku.

8. W przypadku gdy inwestor występuje z wnioskiem o pozwolenie na budowę dotyczącym rozbudowy, nadbudowy lub przebudowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej związanej z rozbudową, nadbudową lub przebudową instalacji technicznej wewnątrz budynku, a:

1)budynek jest wyposażony w instalację, o której mowa w ust. 6, do wniosku o pozwolenie na budowę dołącza się oświadczenie, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, o istnieniu w budynku takiej instalacji;

2)          budynek nie jest wyposażony w instalację, o której mowa w ust. 6, wnioskiem należy objąć również budowę takiej instalacji.

9. Składający oświadczenie, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”;

W naszej ocenie, wprowadzenie przepisu wykluczającego obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, dla większości prac wykonywanych w budynku, pozbawi całkowicie praktycznego znaczenia, oczekujące na wejście w życie przepisy, dot. wyposażania istniejących budynków w instalacje telekomunikacyjne. Tym samym postulujemy dokonanie uzgodnień z Ministerstwem Cyfryzacji, w celu wprowadzenia odpowiednich zmian w ustawie o wspieraniu rozwoju (…), tak, aby możliwe było osiągnięcie celu jej nowych przepisów, równolegle z wprowadzeniem ułatwień formalnych dla przebudów w budynkach.

 

2)      art. 5 ustawy - zmiany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z  2016 r. poz. 290) – zmiana art. 30 ust. 2a

Dotychczasowe brzmienie art. 30 ust. 2a wskazuje, że zgłoszenia właściwemu organowi wymaga, wykonywanie remontu obiektów budowlanych, z wyjątkiem remontu obiektów budowlanych, których budowa nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Oznacza to wprost, że nie wymaga zgłoszenia np. remont kanalizacji kablowej, która nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.

Projektowane brzmienie wskazuje natomiast, że zgłoszenia właściwemu organowi wymaga wykonywanie remontu obiektów budowlanych z wyjątkiem dotyczącego budowli, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.

Taka zmiana oznaczałaby utrzymanie zasady obowiązkowego zgłoszenia remontu obiektu budowlanego, natomiast nie byłoby konieczne zgłoszenie remontu budowli (czyli obiektu budowalnego z wyłączeniem budynków i obiektów małej infrastruktury) wymagającej pozwolenia na budowę. Nie została natomiast uregulowana kwestia obowiązku zgłoszenia wobec budowli, które nie wymagają pozwolenia na budowę. Konsekwentnie więc, roboty budowlane polegające na remoncie budowli nie wymagające pozwolenia na budowę, powinny być zgłaszane. W przypadku przywołanej powyżej kanalizacji kablowej konieczne byłoby więc zgłoszenie jej remontu. Oznacza to znaczne pogorszenie sytuacji właścicieli tego typu obiektów.

W uzasadnieniu wskazano:

„(…) obecnie taki remont (obiektów budowlanych, których budowa wymaga pozwolenia na budowę) wymaga zgłoszenia, jednakże obowiązek jest zdecydowanie zbyt rygorystyczny. Proponuje się, aby zgłoszenia wymagały takie remonty, które dotyczyłyby: obiektów budowlanych innych niż budynki, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, oraz przegród zewnętrznych albo elementów konstrukcyjnych budynków, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę”.

Biorąc pod uwagę, prawdopodobne intencje projektodawców, rekonstruowane na podstawie brzmienia uzasadnienia, wydaje się, w żadnym wypadku nie jest celem pogorszenie warunków dla realizacji remontów obiektów niewymagających pozwolenia na budowę.  Tym samym proponujemy nadanie,
art. 30 ust. 2a) następującego brzmienia:

„2a) wykonywanie remontu, o którym mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1, dotyczącego:

a)    budowli lub obiektów małej infrastruktury, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę,

b)    przegród zewnętrznych albo elementów konstrukcyjnych budynków, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę;”

 

Uwagi do propozycji zmian w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o  swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015  r. poz. 584 z późn. zm.)

 

Na aprobatę zasługują zmiany przewidywane w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie uwolnienia przedsiębiorcy od negatywnych konsekwencji zmiany wykładni prawa przez organ administracji (art. 15 pkt 1 ustawy). Proponowane w tym zakresie rozwiązania przyczynią się do wzmocnienia pewności prawa, która jest elementem konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa.

 

Doprecyzowania wymagają jednak uregulowania dotyczące „analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa” w odniesieniu do przeprowadzania i planowania kontroli, o których mowa w art. 15 pkt 10 ustawy. Przepisy ustawy w tym zakresie zostały zredagowane na zbyt wysokim poziomie ogólności,
co w konsekwencji uniemożliwia określenie sposobu ich funkcjonowania w praktyce. Z przepisów tych nie wynika, na jakich zasadach będzie podejmowana decyzja o przeprowadzeniu analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa. Dodatkowo ustawa przewiduje, że jedynym źródłem wskazującym sposób przeprowadzania analizy będzie nienormatywny „ogólny opis sposobu przeprowadzania analizy” zamieszczany przez organ kontroli w Biuletynie Informacji Publicznej.

 

Wątpliwości wzbudza również katalog przypadków, w których przeprowadzenie kontroli nie będzie wymagało uprzedniej analizy ryzyka. Postulujemy modyfikację wspomnianych przepisów poprzez zawężenie katalogu przypadków, do których przepisy o analizie ryzyka nie będą miały zastosowania. Analogiczna uwaga odnosi się do kwestii nie przeprowadzania kontroli w sytuacji, gdy ma ona dotyczyć zakresu objętego uprzednio zakończoną kontrolą. Projektodawca przewidział szeroki zakres wyjątków od tej ogólnej zasady. Przepisy ustawy w tym zakresie również wymagają doprecyzowania.

 

Konfederacja negatywnie ocenia także zmiany proponowane do art. 79 USDG, przewidujące możliwość przeprowadzenia wobec przedsiębiorcy czynności kontrolnych w postaci pobierania próbek, dokonywania oględzin, lub pomiarów przed upływem siedmiodniowego terminu od doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Ponadto zastrzeżenia wzbudza również przewidywana w ustawie możliwość doręczenia zawiadomienia „zarządzającemu w imieniu kontrolowanego zakładem lub inną wyodrębnioną częścią przedsiębiorstwa lub kierownikowi wyodrębnionej komórki organizacyjnej przedsiębiorstwa” w razie nieobecności kontrolowanego, lub osoby przez niego upoważnionej. Zestawienie tych przepisów wskazuje, że w przypadku wejścia ustawy w życie, możliwe będzie dokonywanie określonych czynności kontrolnych zaraz po doręczeniu zawiadomienia, nawet
w braku obecności przedsiębiorcy oraz osoby przez niego upoważnionej.

 

 

Konfederacja Lewiatan, Warszawa, 9 grudnia 2016 r.

KL/521/256/AK/2016