Uwagi do zmienionego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (dalej: projekt)
2017-09-01
1. Art. 1 pkt 2 lit. c) projektu - dot. dodawanego pkt 4d w art. 2 UUP
Zwracamy uwagę, iż przepis powinien brzmieć następująco: „dostawca świadczący usługę inicjowania transakcji płatniczej - dostawcę usług płatniczych, prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust.5;". Zgodnie bowiem z definicją PISP może być wyłącznie instytucją płatniczą, co wyłącza np. banki ze świadczenia tego typu usług - jest to z kolei niezgodne z Dyrektywą.
2. Art. 1 pkt 2 lit. k) projektu - dot. dodawanego zdania drugiego w pkt 26b w art. 2 UUP
Dodane zdanie drugie powinno być dodane w pkt 25, czyli w definicji rachunku płatniczego, a nie jak jest aktualnie w definicji systemu kart płatniczych.
3. Art. 1 pkt 14 projektu - dot. dodawanego art. 15b ust. 5 UUP
Konfederacja Lewiatan postuluje przywrócenie poprzedniego brzmienia przepisu w związku z faktem, iż odpowiedź na reklamację może być udzielona nie tylko na piśmie.
4. Art. 1 pkt 15 projektu - dot. dodawanego ust. 2 w art. 16 UUP
Wnosimy o przywrócenie możliwości uzgodnienia wyłączenia przepisów działu II w całości lub w części dla mikroprzedsiębiorców, czyli przywrócenie tzw. opcji corporate opt-out.
Zgodnie z projektowanym brzmieniem ust. 2 dostawca i użytkownik będący mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie będą mogli uzgodnić wyłączenia przepisów Działu II UPP w stosunku do takiego podmiotu. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Zatem zasady klasyfikacji danego przedsiębiorcy oparte są o kryteria płynne, które mogą ulegać zmianie na przestrzeni czasu. Ponadto ww. definicja mikroprzedsiębiorcy nie uwzględnia również formy prawnej prowadzonej działalności, zatem mikroprzedsiębiorcą może być również spółka prawa handlowego w tym np. spółka z o.o. W takim stanie faktycznym użytkownik może zmieniać swój „status" w okresie korzystania np. z rachunku płatniczego lub innych usług płatniczych u danego dostawcy, co w konsekwencji może spowodować zmiany zasad świadczenia usług na jego rzecz przez dostawcę
i niepewność obrotu.
Z praktycznego punktu widzenia istotne jest również, iż banki często posiadają jednakowe wzorce dokumentacji w tym Ogólne Warunki Współpracy dla całej populacji przedsiębiorców bez względu na ich wielkość, w związku z czym projektowane zmiany w przedmiotowym zakresie spowodować mogą konieczność wydzielenia dokumentacji dla specyficznej grupy przedsiebiorców oraz zbudowania procesów operacyjnych celem monitowania zachodzących u klienta zmian w zakresie poziomu zatrudnienia oraz poziomu obrotu lub sumy aktywów.
Ponadto należy zwrócić uwagę, że w żadnej dotychczasowej polskiej regulacji implementującej przepisy unijne, dopuszczające zastosowanie opcji zrównującej status mikroprzedsiębiorcy z konsumentem, opcja ta nie została zastosowana.
5. Art. 1 pkt 33 projektu - dot. dodawanego art. 37f ust. 2 UUP (niewłaściwe odesłanie)
Art. 32f ust. 2 powinien zawierać odesłanie do art. 32f ust. 1 pkt 2 zamiast do art. 32 ust. 1 pkt 2.
6. Art. 1 pkt 34 projektu - dot. dodawanego ust. 2 w art. 33 UUP
Postulujemy przywrócenie możliwości uzgodnienia wyłączenia przepisów działu II w całości lub w części dla mikroprzedsiębiorców czyli przywrócenie tzw. opcji corporate opt-out.
Argumentacja analogiczna jak w przypadku art. 16 ust. 2 UUP.
7. Art. 1 pkt 38 lit. a) projektu - dot. dodawanego zdania drugiego w ust. 2 art. 40 UUP
Obecne brzmienie tego przepisu jest następujące: „2. Zgoda powinna być udzielona przez płatnika przed wykonaniem transakcji płatniczej albo kolejnych transakcji płatniczych, chyba że płatnik i jego dostawca uzgodnili, że zgoda może zostać udzielona także po ich wykonaniu."
Projektodawca proponuje dodać kolejne zdanie w brzmieniu: „Zgody na wykonanie transakcji płatniczej można również udzielić za pośrednictwem odbiorcy lub dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.";
Takie rzeczywiście jest brzmienie zdania drugiego art. 64 ust. 2 Dyrektywy. Jak się wydaje takie brzmienie było podyktowane poniżej zacytowanym motywem nr 76 dyrektywy:
„Celem projektu SEPA jest dalszy rozwój wspólnych ogólnounijnych usług płatniczych, aby zastąpić nimi obecne usługi krajowe w odniesieniu do płatności denominowanych w euro. Z myślą o zapewnieniu pełnej migracji do ogólnounijnych poleceń przelewu i poleceń zapłaty rozporządzenie (UE) nr 260/2012 ustanawia wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro. Co się tyczy poleceń zapłaty, rozporządzenie to przewiduje, że płatnik udziela zgody zarówno odbiorcy, jak i dostawcy usług płatniczych płatnika (bezpośrednio lub pośrednio za pośrednictwem odbiorcy), a te upoważnienia, wraz z późniejszymi zmianami lub unieważnieniem, są przechowywane przez odbiorcę lub przez podmiot trzeci w imieniu odbiorcy. Obecny i jak dotąd jedyny ogólnoeuropejski schemat poleceń zapłaty dla płatności dokonywanych przez konsumentów w euro, opracowany przez Europejską Radę ds. Płatności, opiera się na zasadzie, że upoważnienia do dokonania polecenia zapłaty udziela odbiorcy płatnik i że upoważnienie to, wraz z późniejszymi zmianami lub unieważnieniem, jest przechowywane przez odbiorcę. Upoważnienie może być również przechowywane przez podmiot trzeci w imieniu odbiorcy. Aby zapewnić szerokie poparcie społeczne dla SEPA oraz wysoki poziom ochrony konsumentów w ramach tego obszaru, istniejący ogólnoeuropejski schemat poleceń zapłaty przewiduje bezwarunkowe prawo zwrotu kwoty transakcji w odniesieniu do autoryzowanych płatności. Odzwierciedlając ten stan rzeczy, niniejsza dyrektywa ma na celu ustanowienie bezwarunkowego prawa zwrotu jako ogólnego wymogu dla wszystkich dokonywanych w Unii transakcji polecenia zapłaty denominowanych w euro."
Stąd zapewne wzięło się w treści dyrektywy pojęcie „za pośrednictwem odbiorcy".
Powstaje jednakże problem w tym, że zarówno Dyrektywa, jak i UPP, definiując polecenie zapłaty mówią już o tym, że zgoda może być udzielona odbiorcy, dostawcy odbiorcy lub dostawcy płatnika.
Art. 3 ust. 2 UUP: 2. Polecenie zapłaty oznacza usługę płatniczą polegającą na obciążeniu określoną kwotą rachunku płatniczego płatnika na skutek transakcji płatniczej zainicjowanej przez odbiorcę, dokonywanej na podstawie zgody, której płatnik udzielił odbiorcy, dostawcy odbiorcy lub dostawcy płatnika.
Mając na względzie powyższe, wskazać należy, że już teraz obowiązuje regulacja, zgodnie z którą zgoda na transakcję za pomocą polecenia zapłaty może być udzielone któremukolwiek z ww. podmiotów (odbiorca, dostawca odbiorcy, dostawca płatnika).
Z tych powodów uważamy, że powtarzanie w art. 40 ust. 2 „za pośrednictwem odbiorcy" nie ma sensu, bowiem wynika to i tak z istoty polecenia zapłaty, a w ten sposób niejako wprowadza się pewne zamieszanie, że zgoda nie mogłaby być udzielona np. tylko dostawcy odbiorcy, bo nie mówi o tym w proponowanej zmianie art. 40 ust. 2
Z tych powodów (aczkolwiek mamy świadomość, że art. 40 ust. 2 w obecnym brzmieniu jest dosłownym powtórzeniem dyrektywy) uważamy, że sformułowanie „za pośrednictwem odbiorcy" jest niepotrzebnym superfluum, czyli to dodawane zdanie drugie do art. 40 ust. 2 mogłoby brzmieć po prostu (wykreślić „odbiorcy lub"):
„Zgody na wykonanie transakcji płatniczej można również udzielić za pośrednictwem odbiorcy lub dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.";
8. Art. 1 pkt 38 lit. b) projektu - dot. dodawanego ust. 5 w art. 40 UUP
Ponownie zwracamy uwagę, iż niezrozumiałe jest dla nas ratio legis projektowanego przepisu art. 40 ust. 5, szczególnie w kontekście ust. 1 tego artykułu. W art. 40 ust. 5 mowa jest o procedurze udzielenia zgody uzgadnianej pomiędzy płatnikiem, a odpowiednim dostawcą lub dostawcami, podczas gdy zgodnie z ust. 1 mowa jest o zgodzie na wykonanie transakcji płatniczej, wyrażonej w sposób przewidziany w umowie między płatnikiem, a jego dostawcą.
9. Art. 1 pkt 44 lit. b) projektu - dot. dodawanego ust. 1b w art. 46 UUP
Zwracamy uwagę, że przepis ten powinien zostać zmieniony analogicznie do zmiany dokonanej w ust. 1 art. 46 UUP, czyli „po stwierdzeniu" zamiast „po odnotowaniu".
10. Zmiany dokonywane w art. 49a ust. 2 pkt 3), art. 59s ust. 3 pkt 4); art. 59s ust. 4 pkt 1); art. 59t ust. 2 pkt 3 oraz art. 59t ust. 3 pkt 1)
Zwracamy uwagę, że projektodawca powinien w przepisach przejściowych określić, jak powinna być realizowana zasada komunikacji zgodnie z regulacyjnymi standardami technicznymi, o których mowa w art. 32j ust. 4, w okresie obowiązywania zmienionych przepisów UUP, przypadającym przed datą początkową obowiązywania tych standardów technicznych.
Uwagi do art. 13 projektu - vacatio legis
Mając na względzie uwagi zgłaszane w zakresie vacatio legis w czasie pierwszej tury konsultacji projektu ustawy, postulujemy minimum 6-miesięczne vacatio legis.
Konfederacja Lewiatan
KL/375/120/1564/ADP/2017
