Projekt ustawy o Radzie Dialogu Społecznego - uwagi

2017-12-01

Konfederacja Lewiatan pozytywnie opiniuje projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego. Zmiany zaproponowane w projekcie ustawy są potrzebne, niestety po konsultacjach ich zakres jest zdecydowanie skromniejszy.

Dominują zmiany o charakterze organizacyjnych, choć znalazły się także zmiany zwiększające katalog kompetencji Rady oraz propozycje proceduralne dotyczące finansowania
i funkcjonowania Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego. Ta nowelizacja jest potrzebna, co Konfederacja Lewiatan potwierdziła aktywnym udziałem ekspertów w konsultacjach zmian, a następnie na etapie prac nad konkretnymi zapisami. Niestety mimo poparcia tych zmian musimy podkreślić, że oczekiwaliśmy odważniejszych decyzji, które wzmacniałyby wymiernie mechanizmy dialogu społecznego w Polsce. I tak odnosząc się do zapisów szczegółowych warto podkreślić:

1. Konfederacja Lewiatan z zadowoleniem przyjęła propozycję wprowadzenia oczekiwanych zmian w zakresie finansowania i funkcjonowania Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego. Rozwiązania te od dawna były postulowane przez Konfederację Lewiatan, zwłaszcza zwiększanie kwoty przeznaczonej na finansowanie WRDS polegające na zwiększeniu limitów wydatków na kolejne lata. Naszym zdaniem proponowane zmiany pozwolą na prowadzenie efektywniejszego dialogu regionalnego w Polsce i umożliwią WRDS-om normalne funkcjonowanie.

2. Na akceptację zasługują również zaproponowane rozwiązania (w art. 2 po pkt 2 dodaje się pkt 2a) zwiększające katalog kompetencji Rady Dialogu Społecznego oraz strony społecznej dotyczące rozszerzenia właściwości Rady oraz jej stron o opiniowanie projektów strategii, projektów programów oraz projektów innych dokumentów rządowych dotyczących planowanych działań rady Ministrów. Proponowana zmiana stanowi uzupełnienie i doprecyzowanie katalogu projektów prawnych, które są kierowane do opinii RDS za pośrednictwem Rady Ministrów.

3. Popieramy zamianę w zapisie art. 14 dodając art. 14 a, który umożliwia Radzie, wystąpienie przez Przewodniczącego do Sejmu i Senatu z wnioskiem o umożliwienie przedstawienie izbom spraw o istotnym znaczeniu, co naszym zdaniem wzmocnią pozycję Rady.

4. Kluczową w ocenie Konfederacji Lewiatan zmianą jest przyznanie tej instytucji prawa do występowania do ministra właściwego ds. finansów publicznych z wnioskiem
o wydanie interpretacji ogólnej w przypadku niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w określonych decyzjach, postanowieniach oraz interpretacjach organu podatkowego (projektowany art. 14 b. ustawy)

5. Konfederacja Lewiatan pozytywnie również ocenia zmianę art. 28 ustawy w celu ujednolicenia tego przepisu z zapisami art. 27 ustawy o RDS. Zgodnie z art. 27 ust. 1 pkt. 2 ustawy o RDS, przedstawicielami strony rządowej w RDS - oprócz członków Rady Ministrów - jest również dwóch przedstawicieli w randze sekretarza lub podsekretarza stanu, wskazanych odpowiednio przez ministra właściwego do spraw pracy i ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Natomiast zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o RDS, stanowisko strony rządowej, wymagane przy podejmowaniu uchwały Rady jest przyjmowane jednomyślnie wyłącznie przez przedstawicieli Rady Ministrów. Dlatego w tym zakresie, zaproponowaliśmy ujednolicenie tych przepisów - przez umożliwienie brania udziału w przyjmowaniu stanowiska strony rządowej przez wszystkich wskazanych w ustawie, obecnych na posiedzeniu przedstawicieli strony rządowej, powołanych do udziału w pracach RDS.

6. Poprawka do art. 32 ust. 3 jest konieczna z uwagi na to, iż kadencja Przewodniczącego Rady mija 22 października, aktualny Przewodniczący Rady przestawiałby Sejmowi RP corocznie w terminie do dnia 31 maja, sprawozdania z działalności Rady w okresie swojej kadencji.

7. Rozwiązaniem, które de facto już funkcjonuje jest rozszerzenie składu RDS z głosem doradczym w art. 22 ust. 2 pkt. 1 o przedstawiciela Głównego Inspektora Pracy.

8. Ponadto pozytywnie odnosimy się do przyjmowania uchwał strony społecznej RDS w drodze głosowania korespondencyjnego - art. 30a. Przyczyni się to do sprawniejszego przyjmowania uchwał partnerów społecznych i przekazania ich stronie rządowej celem podjęcia stosownych działań w tym zakresie, unikając zdarzających się niestety sytuacji, gdy brak quorum uniemożliwiał przyjęcie uchwały.

9. Wprowadzenie przepisu przejściowego o kolejnej ewaluacji rozwiązań zawartych w ustawie w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej ustawę o Radzie Dialogu Społecznego - Rada Dialogu Społecznego dokona oceny funkcjonowania przepisów ustawy oraz przedstawi Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej rekomendacje zmian w zakresie zwiększenia samodzielności organizacyjnej Rady również zostało przez Konfederację Lewiatan zgłoszone w konsultacjach i pozytywnie ocenione.
Analizując zakres proponowanych zmian, zwracamy uwagę na brak w projekcie regulacji dotyczącej dofinansowania z budżetu państwa w formie dotacji celowej, składek członkowskich w organizacjach dialogu europejskiego dla poszczególnych organizacji reprezentatywnych pracodawców i pracowników. W świetle pisma Wicepremiera
M. Morawieckiego FS9.021.27.2017.204.4.RWQ z dnia 30 października br. w przedmiotowej nowelizacji powinien znaleźć się zapis przygotowany przez partnerów społecznych.

Dodatkowo należy podkreślić, że Konfederacja Lewiatan analizując przedstawiony projekt podtrzymuje swoje propozycje dalszej pracy nad wzmocnieniem pozycji Rady, ponieważ niektóre z rozwiązań ustawowych dotyczących ważnych kwestii i uprawnień dla tej Instytucji
i organizacji reprezentatywnych nie zostały uwzględnione w przedstawionym projekcie, a są oczekiwane przez prawie wszystkich partnerów społecznych. Kluczowe kwestie, które
nie znalazły się projektowanej ustawie dotyczą:

1) Wzmocnienia kompetencji Rady Dialogu Społecznego w zakresie wysłuchania publicznego, gdyż aktualnie obowiązująca ustawa i rozporządzenie w zakresie wysłuchania publicznego, nie definiuje terminu, miejsca i daty ustalania wysłuchania publicznego. W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych proponowana zmiana stanowi propozycję uregulowania tej kwestii w ustawie o radzie dialogu... jako swoiste lex scecialis w zakresie wysłuchania publicznego i jej przyjęcie miałoby istotny wpływ na poprawę organizacji takiego wysłuchania, rozszerzając zakres podmiotowy i przedmiotowy o odpowiednio projekty poselskie, senackie i obywatelskie.

2) Możliwości udziału w pracach Rady, z głosem doradczym, przedstawicielom samorządu terytorialnego (Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego) jako ważnego partnera, ale i pracodawcy.

3) Możliwości finansowania ze środków budżetowych wydatków ponoszonych przez poszczególne organizacje na afiliację i udział w pracach eksperckich na poziomie europejskim.

4) Zmiany zapisane w art. 37-39 dotyczące Biura Rady Dialogu Społecznego. Partnerzy społeczni wskazali na propozycję, by dyrektor Biura RDS był zastępcą Dyrektora CPS Dialog i w tym zakresie pozwalał optymalniej zarządzać aktywnością Rady i podejmować inicjatywy, które dziś z perspektywy skromnego Biura Rady są trudne do realizacji.

Przedmiotowy projekt mimo, wskazanych w końcowej fazie opinii braków jest istotny dla funkcjonowania Rady Dialogu Społecznego i lepszego wykonywania przez RDS oraz WRDS zadań związanych reprezentacją interesów pracodawców i pracowników w konsultacjach oraz o lepszą jakość stanowionego prawa i polityki publicznej.