Innowacje: regulować czy nie?

2016-01-31

- O innowacjach nie da się rozmawiać bez tych, którzy je tworzą, czyli bez przedsiębiorców - to idea, która przyświecała organizatorom konferencji "Better Framework for Innovation", która odbyła się 26 stycznia w Stałym Przedstawicielstwie Królestwa Holandii przy UE w Brukseli. Wśród uczestników - obok Konfederacji Lewiatan - znaleźli się przedstawiciele Komisji Europejskiej (KE): wiceprzewodniczący J. Katainen, a także komisarze C. Moedes odpowiedzialny za badania, naukę i innowacje oraz E Bieńkowska odpowiedzialna, m.in., za rynek wewnętrzny i przedsiębiorczość.  Parlament Europejski (PE) reprezentowali m.in. eurodeputowani J. Buzek, P. de Baker, J. Girling i P. Telicka. Głos w imieniu biznesu zabrali prezesi takich firm jak  Volvo, Bayer i BASF. Ponadto na sali nie zabrakło przedstawicieli rządów poszczególnych krajów członkowskich, np. Irlandii, Wielkiej Brytanii czy Holandii, europejskich organizacji pracodawców i pracowników, m.in. BUSINESSEUROPE i IndustriAll. 

Najważniejsze wnioski z odbytych debat to:

·        innowacyjność nieuchronnie wiąże się z ryzykiem, dlatego też zasada ostrożności(ang. precautionary principle)  w stanowieniu prawa musi iść „ręka w rękę" z zasadą innowacyjności (ang. innovation principle);

·        zapewnienie równowagi między ostrożnością a zachętami do innowacyjności, a tym samym do podejmowania ryzyka, to wielkie wyzwanie dla legislatorów;

·        innowacyjność jest niezbędna dla zapewnienia wzrostu gospodarczego dobrej jakości, który może przełożyć się na tworzenie trwałych nowych miejsc pracy, także dobrej jakości;

·        trzy podstawowe warunki innowacyjności to odpowiednie środowisko prawne (niekoniecznie mniej regulacji, ale prawo adekwatne i przyjazne innowacjom), dostępne finansowanie (ważna rola unii kapitałowej, joint venture i takich funduszy jak np. EFSI) i wiedza (wyniki badań muszą być „aplikowalne" do praktyki gospodarczej);    

·        regulacje w obszarze innowacji powinny powstawać z udziałem biznesu i samych innowatorów;

·        innowacyjność oznacza zachęcanie do eksperymentowania, a to implikuje pewien procent nieudanych przedsięwzięć;

·        polityka innowacyjna, a co za tym idzie regulacje w tym zakresie, powinny być regularnie weryfikowane, a także łatwo adaptowalne do zmian;

·        zasada innowacyjności (ang. Innovation Principle) zakłada powrót do polityki opartej na przesłankach naukowych i ma zapewnić, że wdrożenia innowacji/wynalazków/nowych technologii będą realizowane w Europie, a nie poza jej granicami; 

·        KE proponuje dwa konkretne narzędzia: Innovation Tool - do oceny wpływu nowych regulacji na innowacyjność oraz REFIT Platform - do oceny wpływu regulacji już istniejących na innowacyjność;

·        Wg KE eko-system dla innowacji to współpraca na różnych poziomach, także na poziomie regionów, inteligentne specjalizacje (ang. Smart Specialization Strategies), gotowość do podejmowania ryzyka oraz środowisko prawne zachęcające do prywatnego finansowania rozwiązań innowacyjnych;

  

W swym wystąpieniu komisarz E. Bieńkowska zapowiedziała publikację Nowej Strategii dla Start-upów i Mikroprzedsiębiorstw (początek marca 2016). Dodała także, że Komisja pracuje nad wytycznymi w zakresie gospodarki dzielenia się (ang. sharing economy). Podkreśliła, że takie wytyczne mogą powstać na bazie już istniejących regulacji prawnych, co uznała za bardzo korzystne.

Więcej na temat podejścia KE do stanowienia prawa sprzyjającego inwestycjom innowacyjnym w UE można znaleźć tutaj: http://ec.europa.eu/research/innovation-union/pdf/innovrefit_staff_working_document.pdf

  

Ciekawostki

·        Rząd Irlandii powołał Głównego Doradcę ds. Nauki, który jest odpowiedzialny za koordynowanie wszelkich działań podejmowanych przez różne ministerstwa w zakresie innowacyjności;

·        BASF w czasie kryzysu finansowego zredukował wszystkie budżety poza budżetem na B&R;

·        Według przedstawicieli biznesu innowacje powstają na styku dyscyplin, tam, gdzie ludzie pracują z przyjemnością i się nie „cenzurują";

·        Powstawanie innowacji jest bardziej prawdopodobne, gdy liderzy biznesowi na samym początku biorą na siebie odpowiedzialność za... ewentualne niepowodzenie eksperymentu!   

·        Nowopowstałe regulacje powinny być testowane w tzw. Regulatory Sandbox - takie rozwiązanie funkcjonuje już w Wielkiej Brytanii- zanim zaczną obowiązywać na rynku.