Pracownicze plany kapitałowe rodzą dużo pytań

2018-03-20

Wprowadzenie sprawnego systemu wsparcia dodatkowego oszczędzania na starość może przyczynić się do zwiększenia długoterminowych oszczędności oraz poprawy efektywności ich inwestowania. Jednakże projekt ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (PPK), spowoduje wzrost kosztów pracy (składki do PPK i koszty administracyjne). W znacznej mierze poniosą je pracodawcy i przedsiębiorcy - uważa Konfederacja Lewiatan.

- Jeżeli oszczędzanie w PPK ma być masowe, to powinni nim być zainteresowani zarówno pracobiorcy jak i pracodawcy. Oszczędzający muszą mieć przeświadczenie, że ich pieniądze są efektywnie inwestowane. Istotne jest przełamanie nieufności do państwowych programów po decyzjach dotyczących przejęcia części środków zgromadzonych w OFE. Dla pracodawców program nie powinien się wiązać z nadmiernymi obciążeniami fiskalnymi i administracyjnymi - mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

Zdaniem Lewiatan dalsze prace nad projektem ustawy o PPK powinny zatem uwzględniać następujące elementy:

a) Koszty pracy. Mając na uwadze znaczący wzrost kosztów pracy w wyniku wdrożenia PPK (składki do PPK i koszty administracyjne) konieczna jest rezygnacja ze zniesienia limitu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, czy to poprzez wyrok Trybunału Konstytucyjnego czy nową inicjatywę ustawodawczą. Wejście w życie ustawy znoszącej limit składek oraz projektu o PPK oznacza kumulację obciążeń i znaczący wzrost kosztów zarówno po stronie pracowników jak i pracodawców. W takich okolicznościach trudno oczekiwać pozytywnego przyjęcia PPK.

b) Obciążenia administracyjne. Konieczna jest redukcja obowiązków administracyjnych po stronie podmiotów zatrudniających. Projektowi ustawy o PPK towarzyszy ocena skutków regulacji, ale brak jest oceny kosztów, jakie będą musiały ponieść podmioty zatrudniające w związku z obsługą PPK. Będą to koszty znaczne, szczególnie w firmach o dużej fluktuacji pracowników. Taka analiza powinna być wykonana w szczególności w kontekście funkcjonowania naszych przedsiębiorstw na unijnym rynku wewnętrznym. Istnienie obowiązków związanych z PPK może pogorszyć konkurencyjność polskich firm w stosunku do firm z krajów, w których nie ma takich obciążeń. Postulujemy zmniejszenie obciążeń pracodawców związanych z administrowaniem PPK.

c) Wybór. Należy zapewnić pracodawcom możliwość wyboru pomiędzy Pracowniczymi Programami Emerytalnymi a Pracowniczymi Planami Kapitałowymi przez cały okres funkcjonowania nowego instrumentu. Dobrowolne programy w postaci PPE są wyrazem dbania przez pracodawcę o zabezpieczenie finansowe jego pracowników w okresie emerytalnym.

d) Konkurencyjność. Powodzenie programu będzie zależeć od efektywności podmiotów zarządzających PPK. Ustawodawca powinien umożliwić wzięcie udziału w programie dostatecznie dużej liczbie wiarygodnych podmiotów zarządzających, aby zapewnić konkurencję, która mobilizuje do aktywności i leży w interesie oszczędzających.
Projekt ustawy o PPK przewiduje, że pieniędzmi gromadzonymi w ramach PPK mają zarządzać towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI). Uważamy, że w programie PPK warto wykorzystać potencjał powszechnych towarzystw emerytalnych (PTE), które zarządzając otwartymi funduszami emerytalnymi (OFE) zdobyły ogromne doświadczenie w zarządzaniu aktywami emerytalnymi. PTE mają najniższe koszty funkcjonowania i są najtańsze dla klientów, osiągają relatywnie wysokie stopy zwrotu, więc ich wykluczenie byłoby zdecydowanie niekorzystne dla oszczędzających i w rezultacie zmniejszyłoby zasięg programu PPK.

e) Pewność. Wskazane jest wyjaśnienie wielu wątpliwości w kontekście prowadzenia dokumentacji pracowniczej czy zleceniobiorców oraz systemu ubezpieczeń społecznych (sus)

f) Zaufanie. Konieczna jest zmiana przepisów karnych. Przepisom karnym stawia się wymóg, aby były one precyzyjne w stopniu umożliwiającym jednostce pozyskanie informacji na temat bezprawności lub karalności jej zachowania. Nakazu określoności nie spełnia przepis ustawy karnej wówczas, gdy adresat normy prawno-karnej nie jest w stanie zrekonstruować, na je
go podstawie, zasadniczych znamion czynu zabronionego.
Wymogu precyzyjności nie spełnia art. 97 projektu ustawy dotyczący sytuacji nakłaniania uczestnika do rezygnacji z oszczędzania w PPK. Czyny podlegające sankcji zostały jasno określone w art. 96 projektu ustawy o PPK. Ponadto proponowana sankcja pozbawienia wolności do dwóch lat nie odpowiada stopniowi szkodliwości czynu.

g) Poszanowanie celów Funduszu Pracy. Sprzeciwiamy się propozycji finansowania dopłaty rocznej z Funduszu Pracy. Fundusz pracy finansowany jest przez pracowników i pracodawców i ma na celu wspieranie inicjatyw związanych z prawidłowym funkcjonowaniem rynku pracy. Finansowanie PPK nie jest działaniem mieszczącym się w ramach zadań tego fundusz.

h) Przejrzystość. Za niewłaściwe należy uznać powierzenie PFR jednocześnie dwóch ról: organizatora programu PPK i właściciela jednego z TFI prowadzących PPK, ponieważ nie powinno się łączyć funkcji rynkowego gracza i kontrolera rynku. Proponowane w projekcie nadanie TFI należącemu do PFR statusu domyślnego TFI w przypadku nie dokonania wyboru przez pracodawcę, jest wyrazem uprzywilejowania jednego z podmiotów rynkowych i narusza zasadę równej konkurencji.

i) Wydłużenie terminów na stosowanie ustawy. Konieczne jest wydłużenie okresu na realizację obowiązków wynikających z ustawy co umożliwi lepsze przygotowanie się zainteresowanym podmiotom, osobom i spokojniejsze wdrożenie całego systemu, z korzyścią dla wszystkich zainteresowanych. Należy zauważyć, że realizacja obowiązków wynikających z ustawy PPK wymagać będzie szczególnie w dużych podmiotach zmian w wykorzystywanych systemach informatycznych i procedurach.

Konfederacja Lewiatan